Cùng với thời gian nhiều thứ giản tiện đi, một số gia đình chẳng còn đỏ lửa nấu bánh ngào (tên khác là bánh ngọt, bánh mật) đêm cuối cùng của tháng Chạp.
Còn nhà tôi mấy chục năm qua, mẹ vẫn giữ nếp cũ. Tối
28/01/2025 00:13
Cùng với thời gian nhiều thứ giản tiện đi, một số gia đình chẳng còn đỏ lửa nấu bánh ngào (tên khác là bánh ngọt, bánh mật) đêm cuối cùng của tháng Chạp.
Còn nhà tôi mấy chục năm qua, mẹ vẫn giữ nếp cũ. Tối
Nặn bánh để chuẩn bị nấu - Ảnh: ĐẬU DUNG
Sau khi chuẩn bị mọi thứ hòm hòm thì mới trải chiếu ra ngồi nặn bánh. Từng miếng bột vo tròn rồi dàn đều ra, sau đó cho nhân và miết các mép lại, vân vê nhẹ nhàng để bánh vừa tròn/dẹt đều vừa không hở nhân. Bước này cần một đôi tay thật khéo, ai mà nóng vội là… xôi hỏng bỏng không ngay.
Bánh ngào nhân mặn - Ảnh: ĐẬU DUNG
Khi nấu, chú ý lửa nhỏ. Vì lửa to thì có mà tiêu đùng cả nồi bánh ngào. Tránh khê cháy, ai khéo thì dùng đũa để đảo nhưng chắc ăn thì bê hai quai nồi rồi dùng lực xóc đảo nồi bánh một vài lượt.
Tới khi cảm thấy nồi bánh gần sắc mật rồi thì cho gừng vào. Đun một hồi là nhắc xuống, múc ra bát, sắp vào mâm cùng xôi, chè đậu xanh, mang lên đặt trên bàn thờ.
Nhưng nào đã hết chuyện.
Khoái nhất lúc này là lũ trẻ ranh. Tranh nhau cạo đít nồi bánh ngào. Sau khi múc bánh ra hết, bên dưới có một lớp bánh đứng nồi nhẹ. Dai nhất, ngọt nhất và cũng ngon nhất.
Mấy đứa vừa ăn xong cũng là lúc giao thừa đến, pháo hoa nổ râm ran. Bố thắp hương cúng giao thừa, khấn rầm rì những điều xưa cũ nhưng ai cũng thừa hiểu bố lại chúc năm mới gia đình mạnh khỏe, con cháu ngoan ngoãn, nghe lời ông bà cha mẹ.
Thế là cả đám bỏ dở nồi bánh ngào, chạy thật nhanh ra đường xem đông vui. Pháo hoa ngập trời. Một năm mới đã sang thật rồi.
"Diễn từ" dành cho quê hương
Có lần thèm bánh ngào quá, ở Hà Nội đặt một người bán hàng online mà người ta nấu không ra cái vị thần sầu của ký ức đó. Thế là tôi mua bột nếp Lào (bột khô) và mật mía về để làm bánh ngào hòng nấu cho ra cái mùi vị năm tháng đó. Nhưng mà vẫn thấy thiếu thiếu…
Hóa ra đó là cảm giác thiếu quê hương. Phải cả nhà cùng nhau xúm lại trong gian bếp, người làm nhân, người cạo gừng, người nặn bánh.
Phải cả nhà cùng nhau ngồi ăn trong tiếng pháo năm mới còn rơi rớt. Ăn trong Tết - nghi lễ của đời mỗi con người. Thì mới no đủ, đã đời chăng?
Ngày xưa mùa nào thức nấy. Vùng nào thức ấy. Giao thông, phương tiện đi lại không thuận lợi như ngày nay. Không thể đi khắp chốn hải hồ mang những thức ngon nhất về.
Người dân dùng những gì ngon nhất, thơm thảo nhất của địa phương hoặc những sản vật được làm ra từ đôi bàn tay cùng tấm lòng của mình để làm cỗ dâng lên ông bà.
Bánh ngào - loại bánh hiếm hoi trong các món bánh truyền thống sử dụng mật mía để nấu. Được làm từ nếp mùa và mật mía - loại mật ngon nhất của địa phương, món bánh ngào như một "diễn từ" ẩm thực cho quê hương xứ Nghệ:
"Mời ông bà, tổ tiên về chứng giám cho lòng thành của con cháu nhân dịp Tết đến xuân về".