Binh sĩ Ukraine lái xe quân sự gần biên giới Nga (Ảnh: Guardian).
Khi Mariia Pankova lần cuối nhắn tin với người bạn thân Pavlo vào tháng 12 năm ngoái, cô không biết rằng anh đang chiến đấu tại khu vực Kursk của Nga.
Cô chỉ phát hiện ra khi một đồng đội của Pavlo báo tin vài ngày sau đó rằng người bạn của cô, Pavlo Humeniuk, 24 tuổi, binh sĩ thuộc Lữ đoàn 47 Magura của Ukraine, đã mất tích gần làng Novoivanivka ở Kursk vào ngày 6/12.
Gần bốn tháng đã trôi qua và vẫn chưa có thêm thông tin nào về số phận của Pavlo, Pankova cho biết. Cô vẫn tìm kiếm trên Telegram và Facebook, hy vọng biết được liệu anh còn sống hay đã thiệt mạng.
Pankova, 25 tuổi, tin rằng cái giá mà Ukraine phải trả cho cuộc tấn công mạo hiểm vào Nga có thể là quá lớn. Cảm xúc này được nhiều người Ukraine chia sẻ, đặc biệt là sau khi lực lượng Kiev rút lui hỗn loạn khỏi phần lớn khu vực Kursk sau nhiều tuần giao tranh ác liệt.
"Tôi chỉ không chắc điều đó (cuộc tấn công của Ukraine vào Kursk) có đáng không", cô nói, nước mắt lăn dài trên má khi nhắc đến người bạn đã mất tích.
"Chúng tôi không phải là phía tấn công. Chúng tôi chỉ cần lấy lại lãnh thổ của mình, chúng tôi không cần đất của Nga", cô cho hay.
Bộ Tổng tham mưu Lực lượng Vũ trang Ukraine cho biết cuộc tấn công vào Kursk nhằm gây áp lực lên Moscow, khiến Nga phải phân tán lực lượng trên các mặt trận khác và ngăn chặn các cuộc tấn công xuyên biên giới vào lãnh thổ Ukraine.
Chiến dịch này "đã đạt được hầu hết các mục tiêu của nó", Bộ Tổng tham mưu tuyên bố.
Cuộc tấn công vào Kursk của Ukraine hồi tháng 8 đã khiến Nga và thế giới bất ngờ. Đây là cuộc tấn công lớn nhất vào lãnh thổ có chủ quyền của Nga kể từ năm 1941.
Khi quân Ukraine tiến vào khu vực Kursk, họ nhanh chóng giành được khoảng 1.376km² lãnh thổ Nga. Tuy nhiên, do thiếu quân số, chỉ trong vài tuần, khu vực do Ukraine kiểm soát thu hẹp lại chỉ còn một dải đất hẹp.
Kiev đã sử dụng một số đơn vị lính thủy đánh bộ và lính dù tinh nhuệ nhất, nhưng lực lượng này chưa đủ mạnh để có thể giữ vững một khu vực rộng lớn hơn.
"Từ đầu, hậu cần đã là một vấn đề nghiêm trọng vì khi chúng tôi tiến vào khu vực Kursk, chúng tôi đảm bảo được chiều sâu nhưng không đảm bảo được chiều rộng", nghị sĩ Serhiy Rakhmanin, thành viên Ủy ban An ninh và Quốc phòng Quốc hội Ukraine nói.
Nga có lợi thế về quân số ngay từ đầu dọc theo chiến tuyến Kursk. Tình hình trở nên nghiêm trọng vào cuối năm ngoái khi Nga đưa vào các đơn vị tinh nhuệ và lực lượng máy bay không người lái hàng đầu.
Họ tăng cường các cuộc tấn công vào hai bên sườn của Ukraine và phong tỏa một tuyến đường tiếp tế quan trọng, khiến Kiev rút lui hỗn loạn trong thời gian qua, bỏ lại hàng loạt vũ khí hạng nặng do phương Tây viện trợ.
Việc Nga tái kiểm soát khu vực Kursk làm mất đi một lợi thế đàm phán của Ukraine đúng vào thời điểm Tổng thống Mỹ Donald Trump đang đàm phán với Moscow để chấm dứt chiến tranh. Hiện tại, Nga vẫn kiểm soát khoảng 1/5 lãnh thổ Ukraine.
Việc quân Ukraine rút khỏi Sudzha ở Kursk vào ngày 16/3 đã làm dấy lên những ý kiến trái chiều trong nội bộ dư luận về lợi ích của cuộc tấn công này.
Binh sĩ Oleksii Deshevyi, 32 tuổi, người bị mất tay khi chiến đấu ở Kursk vào tháng 9/2024, nói rằng anh không thấy có logic nào trong chiến dịch này.
"Chúng ta không nên bắt đầu chiến dịch này ngay từ đầu", anh nói tại một trung tâm phục hồi chức năng ở Kiev, nơi anh đã dành 6 tháng qua để thích nghi với cuộc sống sau chấn thương.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky thừa nhận quân đội của ông đang ở trong tình thế khó khăn ở Kursk và dự đoán các cuộc tấn công từ Nga sẽ tiếp tục đẩy lùi hoàn toàn lực lượng Ukraine khỏi khu vực này.
Tuy nhiên, ông đã bác bỏ tuyên bố của Nga và Mỹ rằng quân đội Ukraine đang bị bao vây.
Dù vậy, ngay từ đầu, một số người đã chỉ trích đây là một canh bạc rủi ro.
Viktor Muzhenko, cựu Tổng tham mưu trưởng quân đội Ukraine, viết vào tháng 8/2024 rằng, Ukraine nên "tập trung vào việc bảo vệ các vùng lãnh thổ quan trọng, tránh những chiến dịch rủi ro khó đoán có thể làm phân tán sự chú ý khỏi các mối đe dọa chính và lựa chọn các hình thức, phương pháp sử dụng quân đội phù hợp với năng lực của mình".
Tuy nhiên, một số người ở Ukraine lại ca ngợi chiến dịch này như một đòn giáng mạnh vào Moscow. Phát biểu vào ngày 12/3, Tư lệnh lực lượng vũ trang Ukraine Oleksander Syrsky cho biết chiến dịch này đã làm tiêu hao một số lực lượng tinh nhuệ nhất của đối phương.
