Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ Donald Trump, ông Steve Witkoff (Ảnh: Reuters).
Trả lời phỏng vấn nhà báo Mỹ Tucker Carlson hôm 21/3, Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Trung Đông, ông Steve Witkoff, lưu ý rằng Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Chánh Văn phòng Tổng thống Ukraine Andrii Yermak thừa nhận nước này không thể gia nhập NATO trong tương lai gần.
"Tôi nghĩ rằng họ phần lớn đã thừa nhận sẽ không trở thành thành viên của NATO", ông Witkoff nói.
Tuy nhiên, ông Witkoff chỉ ra, Mỹ và châu Âu vẫn tiếp tục các cuộc thảo luận về khả năng cung cấp các đảm bảo an ninh cho Ukraine tương tự nguyên tắc phòng thủ tập thể nêu trong Điều 5 của Hiệp ước NATO.
"Đã có các cuộc thảo luận về việc liệu Ukraine có thể được hưởng cơ chế phòng thủ tập thể của Mỹ và châu Âu mà không cần là thành viên của NATO hay không. Tôi nghĩ điều đó vẫn có thể", nhà ngoại giao Mỹ cho hay.
Hồi đầu tháng này, Thủ tướng Italy Giorgia Meloni cũng đề xuất phương án mở rộng phạm vi áp dụng Điều 5 của NATO cho Ukraine mà không cần Kiev gia nhập liên minh.
Điều 5 trong Hiến chương NATO là điều khoản về phòng thủ tập thể. Theo điều khoản này, bất cứ cuộc tấn công hay mối đe dọa nào nhằm vào một thành viên của NATO đều bị coi là tấn công hay đe dọa toàn liên minh.
Bà Meloni tin rằng việc áp dụng Điều 5 của NATO cho Ukraine mà không cần kết nạp Kiev vào liên minh sẽ "mang lại sự an toàn lâu dài và hiệu quả" cho quốc gia Đông Âu.
Theo bà, cơ chế này sẽ hiệu quả hơn so với các lựa chọn khác, bao gồm cả việc triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình để giám sát lệnh ngừng bắn.
Bà Meloni nhận định, việc gửi các lực lượng quân sự, dù là của Anh hay bất kỳ quốc gia nào khác, tới Ukraine là giải pháp phức tạp nhất và có thể kém hiệu quả nhất.
Đảm bảo an ninh là một trong những điều kiện mà giới chức Ukraine nêu ra trước khi đạt được bất cứ thỏa thuận hòa bình nào với Nga.
Chính quyền Tổng thống Trump tuyên bố, việc Ukraine gia nhập NATO là "không thực tế". Trong các đề xuất thỏa thuận khoáng sản với Ukraine, Washington cũng từ chối đưa ra cam kết an ninh. Tổng thống Trump cho rằng, việc đảm bảo an ninh cho Ukraine hậu xung đột là nghĩa vụ của các nước châu Âu.
Về phần mình, Tổng thống Séc Petr Pavel tuyên bố ông xem các đảm bảo an ninh cho Ukraine bao gồm 2 thành phần: thỏa thuận khoáng sản giữa Kiev và Washington cùng với các đảm bảo từ các nước châu Âu.
Ông Pavel lập luận, do sự hiện diện của doanh nghiệp Mỹ tại Ukraine, Washington sẽ tìm cách bảo vệ lợi ích của họ ở Ukraine.
Một thành phần khác của các bảo đảm sẽ đến từ châu Âu, các nước đã "tuyên bố sẵn sàng hỗ trợ Ukraine".
"Bây giờ chúng ta chủ yếu nói về liên minh mới được thành lập của những quốc gia sẵn sàng, những quốc gia có khả năng và mong muốn triển khai một số lực lượng ổn định tới Ukraine sau khi Ukraine và Nga đạt được thỏa thuận hòa bình", ông nói.
