Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia ở Ukraine hiện do Nga kiểm soát (Ảnh: Wikipedia).
"Sẽ không ai có quyền kiểm soát nhà máy của chúng tôi dù họ có muốn đến đâu, Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia (ZNPP) thuộc về Liên bang Nga và sẽ được vận hành theo luật pháp Nga", ông Yury Chernichyuk, người tạm thời đứng đầu ZNPP trả lời phỏng vấn hãng tin TASS vào ngày 22/3.
Ông cũng bác bỏ mọi khả năng Mỹ hoặc Ukraine kiểm soát cơ sở này.
Tuyên bố được đưa ra không lâu sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump được cho là đã đề nghị Ukraine trao lại quyền kiểm soát các nhà máy điện hạt nhân ở nước này, coi đó là cách tốt nhất để bảo vệ các hạ tầng Ukraine khỏi đòn tập kích của Nga.
Bộ trưởng Năng lượng Mỹ Chris Wright nói, sẽ "không có vấn đề gì" đối với Washington khi điều hành các cơ sở do Liên Xô xây dựng.
ZNPP, ở tỉnh Zaporizhia, hiện là nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu và do Moscow kiểm soát kể từ tháng 3/2022, không lâu sau khi Nga mở chiến dịch quân sự ở Ukraine.
Nga tuyên bố sáp nhập 4 tỉnh của Ukraine gồm Zaporizhia, Kherson, Lugansk, Donetsk hồi tháng 9/2022 sau các cuộc trưng cầu dân ý gây tranh cãi.
ZNPP phần lớn ngừng hoạt động kể từ giữa năm 2023 do mối đe dọa từ các cuộc tấn công bằng pháo binh và máy bay không người lái, cũng như sự gián đoạn nguồn cung cấp nước.
Cả Moscow và Kiev đều cáo buộc nhau tấn công, gây nguy hiểm cho an ninh của nhà máy. Kể từ tháng 9/2022, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) đã triển khai một phái bộ giám sát đến ZNPP.
Đầu tháng này, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố sự tồn tại của ZNPP là "bất khả thi" nếu không có sự kiểm soát của Kiev, đồng thời nói thêm rằng Ukraine sẽ cần "tiền và chuyên gia" để đưa nhà máy hoạt động trở lại.
ZNPP hiện do một công ty con của tập đoàn năng lượng nhà nước Nga Rosatom kiểm soát. Vào tháng 12/2023, tổng giám đốc điều hành của công ty con này cho biết rằng họ có kế hoạch đưa nhà máy trở lại hoạt động ngay khi an ninh được đảm bảo đầy đủ.
