Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (Ảnh: Dawn).
Phát biểu tại Phòng Bầu dục hôm 1/4, Tổng thống Mỹ Donald Trump nhấn mạnh Ukraine sẽ không thể giành được tư cách thành viên NATO bằng cách từ bỏ thỏa thuận khoáng sản đất hiếm với Mỹ.
"Tôi nghe nói Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố sẽ chỉ ký thỏa thuận nếu Ukraine được kết nạp vào NATO hoặc đại loại như vậy. Nhưng đó là vấn đề đầu tiên không bao giờ được thảo luận", chủ nhân Nhà Trắng cho biết.
Ông nhấn mạnh thêm rằng Nga đã phản đối tư cách thành viên NATO của Ukraine kể từ trước khi ông Vladimir Putin lần đầu tiên được bầu làm tổng thống vào năm 2000. Theo ông, đó "có lẽ thực sự là lý do khiến xung đột nổ ra".
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã đưa một đề xuất về hợp tác khoáng sản vào "kế hoạch chiến thắng" công bố vào năm ngoái nhằm thu hút sự ủng hộ của Mỹ. Kể từ khi nhậm chức, chính quyền Tổng thống Trump đã đưa ra các đề xuất khác nhau nhưng đến nay 2 bên vẫn chưa thể ký thỏa thuận.
Ông Trump cảnh báo ông Zelensky sẽ phải đối mặt với "những vấn đề lớn, rất lớn" nếu tiếp tục "rút lui khỏi thỏa thuận đất hiếm".
Về phía Ukraine, Ngoại trưởng Andrii Sybiha cho biết Ukraine đang tham vấn Mỹ để hoàn thiện "văn bản có thể chấp nhận được với cả đôi bên" về thỏa thuận khoáng sản.
Ông Sybiha tiết lộ, Bộ Ngoại giao Ukraine đã nhận được dự thảo mới về cái gọi là thỏa thuận tài nguyên khoáng sản từ phía Mỹ thông qua các kênh ngoại giao vào ngày 28/3.
"Ukraine đã chuẩn bị ký thỏa thuận khung đã được xây dựng trước đó thì nhận được một đề xuất mới để tiếp tục phát triển, cùng với bản dự thảo mới", ông nói.
Ông nhấn mạnh, Ukraine có các thủ tục pháp lý riêng để xử lý loại tài liệu này, và đã thực hiện các bước cần thiết.
"Chúng tôi đã có vòng tham vấn đầu tiên. Ukraine cam kết ký một văn bản đáp ứng được lợi ích quốc gia của cả Mỹ và Ukraine", ông cho biết.
Ngoại trưởng Sybiha lưu ý thêm, thỏa thuận sẽ tăng cường sự hiện diện của các doanh nghiệp lớn của Mỹ tại Ukraine, đồng thời góp phần vào cơ sở hạ tầng an ninh của Ukraine.
Về phần mình, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky xác nhận, thỏa thuận khoáng sản mà Kiev và Washington đang đàm phán không đề cập đến khả năng Ukraine trở thành thành viên NATO.
"Về thỏa thuận này và vấn đề NATO, không có đề cập nào đến NATO, chưa bao giờ có. Chúng tôi sẽ đưa ra quyết định sau vài ngày nữa", ông cho biết.
Trước đó, Văn phòng Tổng thống Ukraine cũng khẳng định với báo Kyiv Independent: "Chúng tôi không ràng buộc thỏa thuận với vấn đề NATO. Đó chỉ là hiểu lầm".
Tuy nhiên, ông Zelensky nêu rõ, vấn đề Ukraine gia nhập EU vẫn đang được thảo luận và ông tuyên bố Ukraine sẽ không chấp nhận bất cứ thỏa thuận khoáng sản nào đe dọa triển vọng của Ukraine trở thành thành viên EU.
