Tổng thống Nga Vladimir Putin (Ảnh: Reuters).
Theo Kirill Logvinov, người đứng đầu Vụ Tổ chức Quốc tế của Bộ Ngoại giao Nga, đề xuất của Tổng thống Vladimir Putin về việc thành lập một chính quyền quốc tế tạm thời tại Ukraine dưới sự giám sát của Liên hợp quốc dựa trên các tiền lệ lịch sử.
Ông Logvinov cho rằng Liên hợp quốc đã có kinh nghiệm trong quá trình này.
Moscow đã nhiều lần tuyên bố không thể ký một thỏa thuận hòa bình với Kiev vì lãnh đạo Ukraine hiện tại thiếu tính chính danh. Nhiệm kỳ tổng thống Ukraine của ông Volodymyr Zelensky đã kết thúc từ tháng 5/2024, mặc dù ông vẫn tại nhiệm nhưng không tổ chức bầu cử do thiết quân luật.
Tổng thống Putin đầu tuần này đề xuất đưa Ukraine vào một hình thức quản lý tạm thời để tổ chức các cuộc bầu cử mới và ký các hiệp định quan trọng nhằm đạt được giải pháp cho cuộc xung đột hiện nay.
"Về nguyên tắc, tất nhiên, một chính quyền lâm thời có thể được thành lập tại Ukraine dưới sự bảo trợ của Liên hợp quốc, Mỹ, các nước châu Âu và các đối tác của chúng tôi", Tổng thống Putin phát biểu ngày 27/3.
Nhà lãnh đạo Nga nói thêm: "Điều này nhằm tổ chức các cuộc bầu cử dân chủ và đưa một chính phủ có năng lực, được người dân tin tưởng lên nắm quyền, sau đó bắt đầu đàm phán với họ về một hiệp ước hòa bình".
Ông Putin cho biết một thỏa thuận hòa bình được ký kết với một nhà lãnh đạo mới đắc cử "sẽ được công nhận trên toàn thế giới" và không thể bị lật ngược sau này.
Ông Logvinov thừa nhận "không có cơ chế chính thức nào để thành lập các chính quyền như vậy tại Liên hợp quốc". Tuy nhiên, ông lưu ý rằng Liên hợp quốc đã thành lập các cơ quan chuyển tiếp tại một số khu vực hậu xung đột, bao gồm Campuchia, Đông Timor và Đông Slavonia, tạo tiền lệ cho mô hình sắp xếp này.
"Trong mọi trường hợp, bước đầu tiên là đạt được thỏa thuận giữa các bên trong cuộc xung đột - trực tiếp hoặc thông qua trung gian - về việc chuyển giao quyền lực phù hợp cho Liên hợp quốc", ông giải thích. Sau khi đạt được thỏa thuận, các bên hoặc bên trung gian sẽ đệ trình đơn chính thức lên Liên hợp quốc. Hội đồng Bảo an sẽ chỉ thị cho tổng thư ký chuẩn bị khuôn khổ cho chính quyền tạm thời, bao gồm cả mốc thời gian và ngân sách.
Ông Logvinov nhấn mạnh rằng quyết định cuối cùng thuộc về Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc sau khi báo cáo của tổng thư ký nêu rõ hình thức và chức năng của chính quyền được đề xuất.
Các quan chức ở Kiev đã bác bỏ ý tưởng này. Andrey Kovalenko, người đứng đầu Trung tâm Chống thông tin sai lệch của Ukraine, tuyên bố kế hoạch này là nỗ lực của Moscow nhằm trì hoãn các cuộc đàm phán hòa bình.
Washington chưa chính thức bình luận về đề xuất này. Tuy nhiên, Reuters dẫn lời một phát ngôn viên an ninh quốc gia giấu tên của Nhà Trắng cho biết việc điều hành ở Ukraine do hiến pháp và người dân của nước này quyết định.
Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres đã bác bỏ đề xuất này, nhấn mạnh rằng "Ukraine có một chính phủ hợp pháp, và rõ ràng là điều đó phải được tôn trọng".
Giới chức Nga nhiều lần khẳng định vẫn luôn để ngỏ đàm phán với Ukraine, song cáo buộc Kiev cản trở tiến trình hòa bình khi ban bố sắc lệnh cấm đàm phán. Tổng thống Putin và các quan chức khác của Nga cũng cho rằng Tổng thống Zelensky hiện giờ không phải đại diện hợp pháp của Ukraine để đàm phán hòa bình vì nhiệm kỳ của ông đã kết thúc.
Ông Zelensky đã bác bỏ mọi ý kiến nghi ngờ tính hợp pháp của ông, nói rằng Ukraine cấm tổ chức bầu cử trong điều kiện thiết quân luật và việc tổ chức bỏ phiếu trong điều kiện thời chiến trong mọi trường hợp đều là điều không thể.
