Một xe bọc thép của Mỹ đứng gác tại biên giới Mỹ - Mexico ở bang New Mexico vào ngày 28/3 (Ảnh: AFP).
Quyết định này được đưa ra vào cuối ngày 11/4 trong một bản ghi nhớ của Tổng thống Mỹ Donald Trump gửi Bộ trưởng Nội vụ Doug Burgum, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth, Bộ trưởng An ninh Nội địa Kristi Noem và Bộ trưởng Nông nghiệp Brooke Rollins, nêu rõ các chính sách mới về việc quân đội tham gia bảo vệ biên giới phía nam của Mỹ.
Bản ghi nhớ, có tiêu đề "Nhiệm vụ quân sự để bịt kín biên giới phía nam của Mỹ và đẩy lùi các cuộc xâm phạm", cho phép lực lượng vũ trang Mỹ "đóng vai trò trực tiếp hơn" trong việc bảo vệ biên giới này.
"Biên giới phía nam của chúng ta đang bị tấn công từ nhiều mối đe dọa. Sự phức tạp của tình hình hiện tại yêu cầu quân đội tham gia vào việc bảo vệ biên giới phía nam một cách trực tiếp hơn so với những năm gần đây", mệnh lệnh viết.
Bản ghi nhớ cũng nhấn mạnh rằng Bộ Quốc phòng nên được trao quyền kiểm soát các vùng liên bang, bao gồm cả Khu bảo tồn Roosevelt, một dải đất kéo dài qua các bang California, Arizona và New Mexico. Điều này sẽ cho phép quân đội đóng quân tại đây có quyền hợp pháp để bắt giữ những người nhập cư bị cáo buộc xâm phạm khu vực, nơi thực chất là một căn cứ kéo dài, và giữ họ cho đến khi được chuyển giao cho cơ quan di trú.
Theo bản ghi nhớ, các hoạt động quân sự trên đất liên bang dọc biên giới Mỹ - Mexico có thể bao gồm "xây dựng rào chắn và lắp đặt thiết bị phát hiện, giám sát" nhằm tăng cường kiểm soát nhập cư trái phép.
Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth sẽ đánh giá "giai đoạn đầu" của kế hoạch sau 45 ngày triển khai. Tuy nhiên, theo bản ghi nhớ, ông Hegseth có toàn quyền mở rộng phạm vi đất liên bang được sử dụng trong chiến dịch bất cứ lúc nào. Đáng chú ý, lệnh tiếp quản quân sự được chỉ định không áp dụng đối với các khu bảo tồn của người bản địa.
Đây là bước đi mới nhất trong chuỗi hành động cứng rắn của ông chủ Nhà Trắng nhằm siết chặt chính sách nhập cư. Trước đó, ông Trump từng ban bố tình trạng khẩn cấp quốc gia tại biên giới phía nam để đẩy nhanh các hoạt động kiểm soát.
Hôm 10/4, chỉ một ngày trước khi bản ghi nhớ được công bố, một thẩm phán liên bang Mỹ đã ra phán quyết cho phép chính quyền Trump yêu cầu những người đang sinh sống tại Mỹ nhưng chưa là công dân phải đăng ký với chính phủ liên bang. Đây là quy định đã được ban hành từ những năm 1940 nhưng chưa được áp dụng một cách đồng bộ.
Phán quyết được đưa ra sau khi Bộ An ninh Nội địa (DHS) công bố yêu cầu mới hôm 25/2, đồng thời cho biết những người không thực hiện có thể đối mặt với án phạt tiền hoặc thậm chí bị phạt tù.
