Tiêm kích F-16 của không quânUkraine (Ảnh minh họa: Insightnews).
Nga rút kinh nghiệm và thay đổi chiến thuật
Quân đội Nga (RFAF) đang thay đổi chiến thuật tấn công sâu vào Ukraine khi liên tục sử dụng UAV tự sát tầm xa như Geran-2 phóng từ nhiều tỉnh dọc biên giới, tập kích các mục tiêu ở hầu khắp các khu vực trong lãnh thổ đối phương.
Lực lượng Moscow chỉ cần sử dụng UAV tự sát Geran-2 hằng đêm đã đủ khiến tiếng còi báo động phòng không vang lên khắp một nửa đất nước Ukraine. Tuy nhiên, đánh giá chung cho thấy hiệu quả tấn công bằng UAV của Nga không thực sự cao.
Nguyên nhân là do UAV Geran-2 phát ra âm thanh rất lớn trên bầu trời nên chúng được ví như "máy cắt cỏ bay". Do vậy khi chúng tiếp cận không phận Ukraine đã ngay lập tức bị người dân nước này phát hiện và cập nhật vào phần mềm phòng không được cài sẵn trên tất cả điện thoại di động thông minh, tạo thành một hệ thống trinh sát âm thanh khổng lồ.
Có thể khẳng định, Ukraine đã sử dụng "Internet vạn vật dân dụng" để xây dựng hệ thống trinh sát chiến trường trong chiến tranh hiện đại.
Cuộc chiến phòng không trên bầu trời quốc gia Đông Âu đã trở thành cuộc chiến phòng không dân sự kỹ thuật số. Do đó, những đòn tập kích bằng UAV tự sát tầm xa của RFAF có thể dễ dàng bị những người dân phát hiện trước và giúp quân đội Ukraine (AFU) nhanh chóng triển khai đánh trả bằng pháo phòng không.
Do RFAF thường sử dụng UAV tự sát tầm xa, được phóng đi từ nhiều trận địa, để tấn công các mục tiêu khác nhau ở nhiều khu vực tại Ukraine; vô tình điều này đã tạo nên một cuộc tấn công phân tán. Ví dụ vào lúc 0h, một nhóm UAV tấn công điểm A, vào lúc 2h, một nhóm UAV tấn công điểm B và vào lúc 3h, một nhóm UAV khác lại tấn công điểm C.
Với chiến thuật "manh mún" như vậy, hầu hết cuộc tấn công bằng UAV tự sát tầm xa tương đối dễ bị hệ thống phòng không dân dụng kỹ thuật số của Ukraine phát hiện và khóa lại, từ đó họ sử dụng súng hoặc pháo phòng không đánh chặn hiệu quả.
Trước tình thế đó, RFAF phải thay đổi chiến thuật và đang xây dựng những trận địa lớn, có thể phóng 300 UAV tự sát tầm xa trực tiếp vào một mục tiêu cùng lúc. Mục đích là làm quá tải trực tiếp hệ thống phòng không đối phương.
Hệ thống phòng không của Ukraine không thể đánh chặn bầy UAV đông đảo như thế đang tập kích một mục tiêu. Với Nga, chiến thuật này tỏ ra sẽ hiệu quả hơn nếu phá hủy hoàn toàn mục tiêu, không cho đối phương cơ hội phục hồi.
300 UAV tự sát tầm xa bay ở chế độ chờ và tìm kiếm "con mồi" trên khu vực mục tiêu, sau đó đồng loạt tấn công. Số UAV này có thể xóa sổ cả một tiểu đoàn AFU hoặc đủ sức phá hủy toàn bộ nhà máy điện hay nhà máy sản xuất vũ khí.
Cựu Tổng Tư lệnh AFU, Tướng Zaluzhny, cho biết, thực tế là không có điều khoản "phòng thủ tập thể" nào trong NATO. Trước đó ông nhận được cuộc gọi từ lãnh đạo quân đội Romania, yêu cầu Ukraine không tiết lộ việc UAV Nga bị rơi ở Romania.
Phía NATO còn yêu cầu AFU không sử dụng các hệ thống tác chiến điện tử ở Odessa, vì như vậy có thể khiến UAV tự sát tầm xa của RFAF bị can thiệp, dẫn tới lạc hướng và sẽ bay vào lãnh thổ Romania.
Tướng Zaluzhny yêu cầu phía Romania phải tự bắn hạ UAV Nga, kể cả trên lãnh thổ Ukraine vì không quân nước láng giềng có 40 máy bay chiến đấu F-16. Tuy nhiên, Romania vẫn im lặng.
F-16 Ukraine bay thấp gần Sumy, dấu hiệu bất thường (Video: Telegram).
F-16 Ukraine đạt hiệu suất chiến đấu tới 80%, vượt mặt Mỹ
Câu hỏi đặt ra là hiện nay hơn 30 chiếc F-16 Ukraine đang làm gì khi Không quân - Vũ trụ Nga (VKS Nga) vẫn có lợi thế tuyệt đối trên toàn bộ chiến trường?
Ngoài máy bay ném bom chiến lược, máy bay cảnh báo sớm thì VKS Nga còn có hơn 1.100 máy bay tiêm kích chiến thuật tương đối hiện đại, nhiều gấp 36 lần so với máy bay chiến đấu F-16 của Ukraine, bao gồm các mẫu Su-30, Su-27, Su-34, Su-35, MiG-31 và Su-57.
Tuy nhiên, vừa qua, lãnh đạo AFU đã tiết lộ về nhiệm vụ của những chiếc F-16, chúng tham gia cả nhiệm vụ chiến đấu mặt đất và phòng không.
Về nhiệm vụ chiến đấu mặt đất, mỗi lần F-16 của Ukraine xuất kích, phải được lên kế hoạch và tổ chức chu đáo, đặc biệt là các nhiệm vụ thả bom dẫn đường Hammer của Pháp hay JADM của Mỹ.
Để F-16 có thể thực hiện các nhiệm vụ tấn công mục tiêu mặt đất, các đơn vị chiến đấu mặt đất của AFU ở tiền tuyến phải triển khai một số lượng lớn UAV trinh sát và khí tài tác chiến điện tử nhằm thu thập thông tin tình báo đầy đủ nhất về tình hình mặt trận, các vị trí mục tiêu và đặc biệt là việc triển khai hệ thống phòng không của Nga.
Khi F-16 thực hiện nhiệm vụ tấn công mặt đất cần phải có một máy bay chiến đấu F-16 khác bay kiểm soát không phận gần đó và tiến hành trinh sát điện tử khu vực xung quanh. Đồng thời, tất cả các đơn vị tên lửa phòng không Ukraine trên khắp chiến trường phải vào vị trí chiến đấu, sẵn sàng đánh chặn những chiếc tiêm kích Su-35S Nga đang bay tuần tiễu.
Trong tác chiến phòng không, F-16 Ukraine chủ yếu được triển khai phía sau tuyến đầu, sử dụng tên lửa không đối không tầm trung AIM-120 để đánh chặn UAV tự sát tầm xa và tên lửa hành trình của Nga.
Đánh giá từ các trận chiến phòng không gần đây, máy bay F-16 của Ukraine tỏ ra rất hiệu quả trong tác chiến phòng không. Theo thông tin chiến trường của Bộ Quốc phòng Ukraine, tỷ lệ đánh chặn UAV tự sát tầm xa Geran-2 và tên lửa hành trình của F-16 có thể đạt tới 80%, vượt qua hiệu quả và thành tích đánh chặn của Không quân Mỹ.
Không quân Ukraine cho biết, hiệu quả chiến đấu của F-16 vượt trội hơn tiêm kích MiG-29 và Su-27 của họ. Đặc biệt, chúng có thể tiến hành trinh sát và phát hiện dấu hiệu điện tử tại khu vực có RFAF trú quân hoặc không phận đáng ngờ. Khi thực hiện nhiệm vụ tấn công, khả năng gây nhiễu điện tử và chế áp phòng không của F-16 sẽ mạnh hơn.
Tuy nhiên, quân đội Ukraine cũng thừa nhận rằng, F-16 của họ "vẫn chưa đủ sức" để có thể đối đầu trực diện với Su-35S và cũng không thể đánh chặn hiệu quả máy bay tiêm kích đa năng Su-34 thả bom dẫn đường FAB của VKS Nga.
Hiện AFU chỉ có thể sử dụng hệ thống gây nhiễu điện tử trên không ở phía sau chiến tuyến để can thiệp vào tín hiệu của bom lượn có điều khiển của Nga, vũ khí được cho là có tính sát thương cao nhất với lính Ukraine ngoài mặt trận.
