Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov (Ảnh: Tass).
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov ngày 24/3 cho biết các phái đoàn Mỹ và Nga ở Riyadh, Ả rập Xê út đang thảo luận về "sáng kiến Biển Đen và mọi khía cạnh liên quan đến việc nối lại sáng kiến này".
"Đó là đề xuất của Tổng thống Trump và Tổng thống Putin đã đồng ý. Chính vì nhiệm vụ này mà phái đoàn của chúng tôi đã đến Riyadh", ông Peskov nói thêm.
"Nhưng, nếu các bạn còn nhớ, phiên bản trước đó của sáng kiến có một phần khá lớn các cam kết với đất nước chúng tôi mà chưa được thực hiện. Do vậy, phần này cũng sẽ có trong chương trình nghị sự hôm nay", ông Peskov xác nhận.
Nga và Ukraine đạt được thỏa thuận ngũ cốc lần đầu tiên vào tháng 8/2022 với vai trò trung gian của Liên hợp quốc và Thổ Nhĩ Kỳ. Thỏa thuận này được thiết kế nhằm tạo thuận lợi cho xuất khẩu lương thực từ các cảng trên Biển Đen của Ukraine, cũng như tái khởi động việc xuất khẩu ngũ cốc và phân bón từ Nga, trong bối cảnh xung đột nổ ra ở Ukraine.
Theo Nga, thỏa thuận chỉ cho phép xuất khẩu ngũ cốc thương mại từ Ukraine một cách hiệu quả, trong khi xuất khẩu ngũ cốc và phân bón của Nga vẫn bị phương Tây chặn lại. Nga cũng cáo buộc các nước giàu trục lợi từ phần lớn hàng xuất khẩu của Ukraine.
Vào ngày 17/7/2023, Nga tuyên bố sẽ không gia hạn thỏa thuận mang tên Sáng kiến ngũ cốc Biển Đen sau khi cáo buộc Ukraine tấn công cầu Crimea. Bộ Quốc phòng Nga cũng thông báo, bắt đầu từ ngày 20/7/2023, họ sẽ coi tất cả tàu đi đến các cảng của Ukraine đều có thể là tàu chở hàng quân sự. Các quốc gia có quốc kỳ trên những tàu này cũng sẽ bị coi là tham gia vào xung đột Ukraine, đứng về phía Kiev.
Việc Moscow rút khỏi thỏa thuận vào tháng 7/2023 về cơ bản đã làm sụp đổ thỏa thuận. Kể từ đó, lực lượng Nga nhiều lần nhắm vào cơ sở hạ tầng cảng và tàu của Ukraine.
Cảnh báo của Nga không ngăn cản việc xuất khẩu ngũ cốc từ Ukraine bằng đường biển.
Đại sứ Ukraine tại Thổ Nhĩ Kỳ Vasyl Bodnar năm ngoái tuyên bố Ukraine chưa sẵn sàng quay trở lại các điều kiện của sáng kiến, bao gồm việc kiểm tra các tàu khởi hành từ các cảng của Ukraine, nếu thỏa thuận ngũ cốc được gia hạn.
Phái đoàn Nga và Mỹ đã hội đàm lần đầu tại Ả rập Xê út vào tháng trước. Tổng thống Nga Vladimir Putin cũng 2 lần điện đàm với người đồng cấp Mỹ Donald Trump về đề xuất ngừng bắn ở Ukraine cũng như về mối quan hệ song phương.
Trong cuộc điện đàm hôm 18/3, ông Putin nhất trí Nga sẽ ngừng tấn công các hạ tầng năng lượng Ukraine trong vòng 30 ngày. Ông cũng nhấn mạnh, việc phương Tây ngừng hoàn toàn viện trợ quân sự và chia sẻ thông tin tình báo cho Ukraine sẽ là điều kiện tiên quyết để đạt được hòa bình ở Ukraine.
