Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trong cuộc gặp căng thẳng hồi tháng 2 ở Nhà Trắng (Ảnh: AFP).
Sau cuộc tranh cãi nảy lửa tại Nhà Trắng hồi tháng 2, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tiếp tục "khẩu chiến" vào ngày 23/4 liên quan tới nỗ lực chấm dứt cuộc chiến kéo dài 3 năm ở Ukraine. Lần này, ông Trump chỉ trích ông Zelensky vì từ chối công nhận sự kiểm soát của Nga đối với bán đảo Crimea.
Phó Tổng thống Mỹ JD Vance cho biết đã đến lúc Nga và Ukraine phải đồng ý với đề xuất hòa bình của Washington, "hoặc Mỹ phải rời khỏi tiến trình này". Trước đó, ông Trump cũng đưa ra cảnh báo tương tự.
Ông Vance cho biết đề xuất hòa bình của Mỹ kêu gọi đóng băng các giới tuyến lãnh thổ "ở một mức độ nào đó gần với giới tuyến hiện nay" và một "giải pháp ngoại giao lâu dài hy vọng sẽ dẫn đến hòa bình lâu dài".
"Cách duy nhất để thực sự ngăn chặn việc giết chóc là các lực lượng quân sự hạ vũ khí, đóng băng xung đột", "phó tướng" của ông Trump nói.
Một cựu quan chức phương Tây am hiểu về đề xuất của Mỹ cho biết đề xuất này cũng kêu gọi công nhận việc Nga sáp nhập Crimea.
Kể từ khi nhậm chức vào tháng 1, ông Trump đã đảo ngược chính sách của chính quyền tiền nhiệm đối với cuộc chiến ở Ukraine, gây sức ép buộc Kiev phải đồng ý ngừng bắn trong khi giảm bớt áp lực lên Nga.
Tổng thống Zelensky hôm 22/4 nhắc lại rằng Ukraine sẽ không bao giờ nhượng bộ bán đảo Crimea cho Nga. "Không có gì để bàn ở đây cả. Điều này vi phạm hiến pháp của chúng tôi", ông Zelensky tuyên bố.
Tổng thống Trump tỏ ra tức giận, cho rằng bình luận của người đồng cấp Ukraine "gây hại" cho tiến trình hòa đàm.
"Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố trên trang nhất của báo Wall Street Journal rằng: "Ukraine sẽ không công nhận tính hợp pháp của việc Crimea bị kiểm soát. Vấn đề này không có gì để bàn cãi". Tuyên bố này gây tổn hại nghiêm trọng đến các cuộc đàm phán hòa bình với Nga, vì Crimea đã bị mất từ nhiều năm trước dưới thời Tổng thống Barack Obama và hiện thậm chí không còn là một chủ đề được đưa ra thảo luận", ông Trump bình luận trên mạng xã hội.
Ông Trump chỉ trích ông Zelensky đưa ra bình luận "mang tính kích động, không có tác dụng gì ngoài việc kéo dài sự giết chóc".
"Không ai yêu cầu ông Zelensky công nhận Crimea là lãnh thổ của Nga, nhưng nếu ông ấy muốn Crimea, tại sao không chiến đấu vì điều đó từ 11 năm trước, khi Crimea được trao cho Nga mà không cần một phát súng nào?", ông Trump cho biết, đồng thời xác nhận Crimea cũng là nơi "đặt căn cứ tàu ngầm lớn của Nga từ nhiều năm trước đó".
Tổng thống Zelensky sau đó tuyên bố Ukraine sẽ tuân thủ hiến pháp của nước này, đồng thời bày tỏ tin tưởng rằng các đối tác của Kiev, đặc biệt là Mỹ, "sẽ hành động phù hợp với các quyết định mạnh mẽ của họ".
Ông Zelensky cũng đăng kèm bản sao Tuyên bố Crimea năm 2018 của ông Mike Pompeo, ngoại trưởng trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump, trong đó có đoạn: "Mỹ phản đối việc Nga sáp nhập Crimea và cam kết duy trì chính sách này cho đến khi toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine được khôi phục".
Tổng thống Trump đã chỉ trích Tổng thống Zelensky và bình luận trên mạng xã hội rằng Mỹ đang cố gắng ngăn chặn giết chóc ở Ukraine và rằng các bên đã tiến "rất gần đến một thỏa thuận" hòa bình.
Bán đảo Crimea và một số khu vực Nga đã tuyên bố sáp nhập ở Ukraine (Ảnh: Sky).
Sự kiên nhẫn của ông Trump dần cạn kiệt
Người phát ngôn Nhà Trắng Karoline Leavitt nói với các phóng viên rằng Tổng thống Trump "thất vọng" với tốc độ đàm phán và Tổng thống Zelensky "có vẻ đang đi sai hướng".
Một số nguồn tin tiết lộ, các đề xuất từ Đặc phái viên của ông Trump, Steve Witkoff, không chỉ bao gồm việc công nhận Nga sáp nhập Crimea mà còn công nhận Nga kiểm soát 20% lãnh thổ của Ukraine, loại trừ tư cách thành viên NATO của Ukraine và dỡ bỏ các lệnh trừng phạt của phương Tây.
Đặc phái viên của Tổng thống Trump về Ukraine, Keith Kellogg, cho biết đã có các cuộc đàm phán tích cực tại London với Chánh văn phòng của Tổng thống Zelensky, Andriy Yermak.
"Đã đến lúc tiến hành chỉ thị chiến tranh của Tổng thống Trump: chấm dứt giết chóc, đạt được hòa bình và đặt nước Mỹ lên hàng đầu", ông Yermak cho biết thêm.
Tổng thống Trump đã gia tăng áp lực khi nói rằng ông hy vọng Moscow và Kiev sẽ đạt được thỏa thuận trong tuần này để chấm dứt xung đột.
Trong khi đó, một quan chức Mỹ nói với hãng tin Reuters rằng Đặc phái viên dự kiến sẽ gặp lại Tổng thống Putin vào ngày 25/4. Ông Witkoff đã gặp ông Putin 3 lần để thảo luận về triển vọng chấm dứt xung đột Ukraine và sẽ đến Moscow vào tuần này để tham gia một vòng đàm phán mới.
