Bên cạnh các lĩnh vực đầu tư công, bất động sản… Thủ tướng Chính phủ đã có những chỉ đạo dành cho ngành nông nghiệp Việt Nam, đặc biệt theo hướng nông nghiệp cao với tôn chỉ “Khơi dậy khát vọng làm giàu để phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc; vững tin bước vào kỷ nguyên mới".
Tại cuộc họp cuối năm qua, Thủ tướng nhấn mạnh nhìn lại năm 2024 đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, đạt 15/15 chỉ tiêu đề ra, trong đó có đóng góp quan trọng của ngành nông nghiệp. Vai trò vị thế của ngành nông nghiệp ngày càng được tăng cao, là trụ đỡ của ngành kinh tế.
Việt Nam được kỳ vọng Top 1 nông nghiệp bền vững toàn ASEAN
Năm 2024, xuất siêu của ngành nông nghiệp tiếp tục đạt mức kỷ lục mới là 17,9 tỷ USD, tăng 46,8% và chiếm tới 71,6% xuất siêu cả nước (xuất siêu cả nước đạt khoảng 25 tỷ USD). Sang năm 2025, ngành nông nghiệp được giao mục tiêu xuất khẩu đạt 65 tỷ USD.
Ngành nông nghiệp Việt Nam không chỉ thu hút nhiều nhà đầu tư nước ngoài mà còn đang là “mảnh đất” khởi nghiệp kiếm tiền tỷ của nhiều cá nhân, hộ kinh doanh.
Agros - đơn vị đầu tiên cung cấp các giải pháp công nghệ bền vững và gia tăng thu nhập cho nông dân tại ASEAN – vừa ra mắt tại Việt Nam. Agros đang là đối tác của 6.000 nông hộ tại Campuchia, Indonesia và Myanmar.
Trong buổi chia sẻ gặp gỡ với các Tập đoàn nông nghiệp lớn tại Việt Nam như TTC Agris, IRRI, Bayer, Queen Farm Durian, Hoang Phat Fruit… ông Max Nelen, CEO của Agros, nhận định: “Việt Nam là một trong những quốc gia dẫn đầu về nông nghiệp trong khu vực, thường được gọi là ‘vựa lúa của Đông Nam Á’. Với hơn 8 triệu tấn gạo xuất khẩu, đây chắc chắn là quốc gia lớn nhất trong khu vực. Ngoài ra, trong các loại cây trồng khác như Sầu riêng và Cà phê, Việt Nam cũng đang dẫn đầu. Ngành Nông nghiệp/Thủy sản đang đóng góp 12% GDP và sử dụng 25% lực lượng lao động”.
Việt Nam cũng đã cam kết đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, giảm 30% lượng khí thải từ lúa gạo, giảm nạn phá rừng, cùng nhiều sáng kiến khác…, đại diện Agros nhấn mạnh kỳ vọng Việt Nam sẽ dẫn đầu khu vực về nông nghiệp bền vững.
Stride - công ty năng lượng tái với giải pháp lắp điện mặt trời trả chậm – cũng vừa có những kế hoạch tài chính cho các hộ gia đình, doanh nghiệp nhỏ làm nông nghiệp bền vững tại Việt Nam.
Ảnh: Buổi chia sẻ gặp gỡ với các Tập đoàn nông nghiệp lớn tại Việt Nam như TTC Agris, IRRI, Bayer, Queen Farm Durian, Hoang Phat Fruit…
Ở khía cạnh người trong cuộc, ông Nguyễn Văn Đức – sáng lập Eden Farm - cho biết ngành nông nghiệp Việt Nam có tiềm năng lớn và vẫn là thế mạnh với thương hiệu vững chắc trên thị trường quốc tế.
Các sản phẩm như gạo, cà phê, hạt điều, hồ tiêu, trái cây và thủy sản đã khẳng định vị thế toàn cầu. Tuy nhiên, để nâng cao giá trị và phát triển bền vững, ngành cần tập trung vào công nghệ, chế biến sâu, nâng cao chất lượng và truy xuất nguồn gốc, đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế ngày càng khắt khe.
Thách thức về biến đổi khí hậu, đất đai manh mún và chuỗi cung ứng cần được giải quyết để tăng tính cạnh tranh và giá trị gia tăng.
Từ dân cơ khí chuyển sang khởi nghiệp với nông nghiệp
Được biết, ông Đức là dân cơ khí, sau khi ra trường có thời gian làm cho công ty chuyên thi công kết cấu thép. Sau đó, ông khởi nghiệp với Công ty VPEB cũng chuyên về thi công kết cấu thép. Tình cờ trong một hợp đồng thi công cho Vineco vào năm 2016, ông Đức bén duyên với nông nghiệp và thành lập Eden Farm.
Hiện, Eden Farm đang trồng 3.000 m2 dưa lưới trong nhà kính, sản lượng 36 tấn/năm, trồng 1.000 m2 cà chua cherry với sản lượng 8 tấn/năm, trồng 4.000 m2 dưa lê Hàn Quốc với sản lượng 36 tấn/năm.
Công ty cũng trồng 15ha bắp sinh khối 15ha ngoài trời với sản lượng 1200 tấn/năm; trông 4ha cây sả với sản lượng 100 tấn/năm; trồng 11ha cây gừng với sản lượng 350 tấn/năm. Eden Farm theo ông Đức còn đang trồng khảo nghiệm giống ớt chuyên làm ớt khô, và kế hoạch trong năm nay sẽ phát triển thêm cây dứa Israel.
Sau nhiều năm lăn lộn, ông Đức cho biết làm nông nghiệp bền vững đối mặt với 6 thách thức lớn, bao gồm:
+ Vốn đầu tư cao: Ứng dụng công nghệ, phát triển mô hình nông nghiệp hữu cơ hoặc tuần hoàn đòi hỏi chi phí ban đầu lớn, trong khi thời gian thu hồi vốn kéo dài.
+ Công nghệ và kỹ thuật: Việc áp dụng cơ giới hóa, tự động hóa, và công nghệ sinh học đòi hỏi trình độ chuyên môn cao, trong khi nhiều nông dân vẫn quen với phương thức canh tác truyền thống.
+ Biến đổi khí hậu: Điều kiện thời tiết ngày càng khắc nghiệt với hạn hán, xâm nhập mặn và mưa bão thất thường, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng sản phẩm.
+ Thị trường và chuỗi cung ứng: Sản phẩm nông nghiệp bền vững có giá thành cao hơn, trong khi nhận thức của người tiêu dùng về giá trị sản phẩm này chưa đồng đều. Bên cạnh đó, chuỗi cung ứng chưa tối ưu làm tăng chi phí logistics.
+ Chính sách và hỗ trợ: Dù có nhiều chính sách khuyến khích, nhưng tiếp cận nguồn vốn ưu đãi, đất đai và hỗ trợ kỹ thuật vẫn còn hạn chế, khiến nhiều doanh nghiệp khó triển khai mô hình bền vững quy mô lớn.
+ Nhận thức và thói quen sản xuất: Nhiều nông dân chưa sẵn sàng thay đổi sang phương thức sản xuất bền vững do thói quen canh tác lâu đời, e ngại rủi ro và thiếu sự hỗ trợ ban đầu.
Để vượt qua những thách thức này, theo ông ngành nông nghiệp cần có sự liên kết giữa doanh nghiệp, nông dân và chính phủ, kết hợp công nghệ và tài chính nhằm hướng tới một nền nông nghiệp bền vững và hiệu quả.
Năm 2019, Eden Farm trở thành trang trại đầu tiên của tỉnh Bình Thuận đạt chứng nhận GlobalGAP về dưa lưới, nhưng đó không phải là mục tiêu. Năm 2024, doanh thu 50ha nông sản mang về cho ông Đức 10 tỷ, dự kiến năm 2025 sẽ tăng gấp đôi lên 20-25 tỷ đồng.
Cũng chuyển hướng sang làm nông nghiệp xanh, Phó Giám đốc ca trực Nhà máy mỏ Quảng Ninh Nguyễn Huy Miền sau nhiều năm tha hương cầu thực đã làm nên “cơ ngơi” khoai tây, chuối, cà chua… trên Lâm Đồng. Hiện, nông trại của ông Miền cũng đang thu về tiền tỷ mỗi năm, thậm chí xuất khẩu được nhiều loại nông sản Việt sang châu Âu.
