
TS Vũ Thành Tự Anh chia sẻ các thông tin nghiên cứu trong báo cáo kinh tế thường niên Đồng bằng sông Cửu Long được công bố sáng 27-3 - Ảnh: CHÍ QUỐC
Sáng 27-3, VCCI và Trường Chính sách công Fulbright (FSPPM) công bố Báo cáo kinh tế thường niên Đồng bằng sông Cửu Long 2024, tập trung vào chủ đề "Huy động đầu tư cho phát triển bền vững".
Tại đây, TS Vũ Thành Tự Anh, đại diện nhóm nghiên cứu báo cáo, đã trình bày tình hình kinh tế xã hội vùng Đồng bằng sông Cửu Long, trong đó đáng chú ý có sự thay đổi thu nhập của người dân của vùng trong hơn 10 năm qua.
Thu nhập không chủ yếu từ nông nghiệp
Cụ thể, năm 2010, 67% thu nhập của người dân đến từ nông nghiệp, nhưng đến năm 2022 còn khoảng 29%. "Điều đó cho thấy tỉ trọng thu nhập từ nông nghiệp của người dân Đồng bằng sông Cửu Long giảm một nửa so với hơn 10 năm trước.
Đây là sự thay đổi cơ cấu rất rõ nét, rất tích cực bởi người dân đã tìm được những cơ hội bên ngoài nông nghiệp và những cơ hội tạo ra thu nhập cao hơn, ổn định hơn, không bị tác động quá nhiều của biến đổi khí hậu.
Thứ hai là thu nhập từ tiền lương 10 năm trước là 31%, hiện nay tăng lên 66%, như vậy thu nhập của người dân Đồng bằng sông Cửu Long bây giờ chủ yếu đến từ thu ngập ngoài nông nghiệp và tiền lương", ông Anh phân tích.
Tuy nhiên, ông Anh cũng chỉ ra tỉ lệ tăng thu nhập hộ gia đình từ năm 2010 đến năm 2022 thì Đồng bằng sông Cửu Long thuộc nhóm thấp nhất (24,4%), chỉ bằng một nửa so với bình quân cả nước.
Qua đó cho thấy mặc dù có sự thay đổi tích cực về cơ cấu thu nhập nhưng tốc độ tăng trưởng thu nhập chỉ bằng một nửa so với mặt bằng chung cả nước.
Đó là lí do vì sao nơi này bị tụt hậu và người dân Đồng bằng sông Cửu Long tiếp tục di cư đến các vùng khác tìm sinh kế.
Cũng theo ông Anh, Đồng bằng sông Cửu Long là vùng duy nhất cả nước trong 10 năm qua dân số về mặt tuyệt đối không thay đổi (xấp xỉ 13 triệu người).
"Tôi nghĩ nếu không giải quyết vấn đề đầu tư, vấn đề về cơ hội kinh tế thì sẽ tiếp tục chứng kiến làn sóng di cư của người dân ra khỏi Đồng bằng sông Cửu Long", ông nói.
Cũng theo ông, tính chung khu vực, tỉ lệ lao động qua đào tạo thấp nhất cả nước, khi có đến 57% lực lượng lao động chỉ hoàn thành tối đa bậc tiểu học.
Ông Trần Văn Huyến, chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang, phát biểu tại lễ công bố báo cáo kinh tế thường niên Đồng bằng sông Cửu Long - Ảnh: CHÍ QUỐC
Ông Trần Văn Huyến, chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang, cho rằng Đồng bằng sông Cửu Long là vùng đất trù phú, trung tâm nông nghiệp thủy sản lớn nhất cả nước, nhưng nghịch lý là đóng góp GRDP của vùng chỉ khoảng 13% GDP cả nước. Điều này cho thấy tiềm năng rất lớn của vùng chưa được khai thác hiệu quả.
Theo ông Huyến, báo cáo kinh tế thường niên công bố năm nay đã chỉ ra mức huy động vốn đầu tư cho Đồng bằng sông Cửu Long cả khu vực công lẫn tư đều thấp hơn nhiều so với vùng khác, tỉ lệ vốn FDI vào vùng chỉ đạt khoảng 4-5% so với cả nước.
Bày tỏ sự tán thành với ý kiến nếu giải quyết được bài toán vốn thì vùng này sẽ có chuyển mình mang tính bước ngoặt, ông Huyến nói thêm: "Theo tôi, thách thức của vùng không chỉ nằm ở vốn mà còn là tổng hợp của nhiều yếu tố như hạ tầng giao thông liên vùng còn yếu, chi phí logistics cao, thiếu hụt lao động chất lượng cao, di cư lao động rất lớn.
Nếu có thể tháo gỡ các điểm nghẽn nêu trên, vùng có thể trở thành cực tăng trưởng mới, thậm chí là vùng kiểu mẫu về phát triển nông nghiệp, sinh thái và công nghiệp chế biến hiện đại và kinh tế tuần hoàn".
Về mặt tích cực, xuất khẩu của toàn vùng ĐBSCL tăng trưởng mạnh trong năm vừa qua, với thặng dư thương mại đạt hơn 14,4 tỉ USD.
Con số này chiếm 58% tổng thặng dư thương mại cả nước.
Trong đó Long An và Tiền Giang dẫn đầu khu vực về tăng trưởng xuất khẩu, chủ yếu nhờ vào các mặt hàng công nghiệp chế biến - chế tạo, với mức tăng thêm khoảng 1 tỉ USD mỗi tỉnh.
Riêng Long An ghi nhận kim ngạch xuất khẩu năm ngoái vượt 7,8 tỉ USD, trong khi Tiền Giang đạt hơn 6,5 tỉ USD.
Theo báo cáo kinh tế thường niên vừa công bố, tính theo bình quân đầu người, so sánh trong sáu vùng kinh tế xã hội của Việt Nam, Đồng bằng sông Cửu Long đứng thứ 3 về vốn ODA, thứ 4 về đầu tư công, thứ 5 về FDI và thứ 6 về đầu tư tư nhân trong nước.
Hệ quả là cơ sở hạ tầng yếu kém, cơ hội việc làm suy giảm, năng suất lao động trì trệ và sức cạnh tranh suy yếu.
