Giữa tháng 10, Huệ Chi (24 tuổi, Hà Nội) tới Lào Cai du lịch. Dịp này nhóm du khách Hà Nội dành thời gian tới thăm dinh thự Hoàng A Tưởng ở thị trấn Bắc Hà, huyện Bắc Hà. Công trình kiến trúc đã tồn tại hơn 100 năm qua, vốn là điểm đến thu hút khách trong và ngoài nước.
Nằm ở ngay trung tâm cao nguyên trắng, dinh thự rộng hơn 4.000m2 có vị trí đắc địa, được kiến trúc sư người Trung Quốc thiết kế theo phong thủy với lối kiến trúc Đông - Tây kết hợp. Công trình xây dựng vào năm 1914, hoàn thành năm 1921.
Bên trong dinh thự Hoàng A Tưởng (Ảnh: Thái Bá).Theo đại diện Sở Du lịch Lào Cai, đây là nơi ở và là nơi làm việc của cha con Hoàng Yến Tchao, Hoàng A Tưởng thời kỳ trước năm 1945. Người địa phương có tục lệ đặt tên ngôi nhà theo tên người con ở cùng cha mẹ lúc trưởng thành. Bởi vậy công trình sau này được gọi chung là dinh thự Hoàng A Tưởng.
Thời điểm nhóm khách tới thăm, công trình tuy trong giai đoạn tu sửa nhưng vẫn đón khách. Khác với những gì thường thấy trên nhiều nền tảng mạng xã hội, dinh thự có màu sơn trắng khác hẳn với màu vàng đậm trước kia.
Theo tìm hiểu, dự án tu bổ tôn tạo dinh thự Hoàng A Tưởng do Sở Du lịch tỉnh Lào Cai làm chủ đầu tư, khởi công từ tháng 12/2023 và dự kiến hoàn thiện trong tháng 10/2024.
Tổng mức đầu tư dự án là 11,9 tỷ đồng từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia Phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025.
Ở thời điểm hiện tại, các hạng mục tu bổ cơ bản được hoàn thành với nét kiến trúc cũ vẫn giữ nguyên. Chỉ riêng màu sơn vàng sẫm trước kia được thay thế bằng màu sơn mới là màu trắng.
Trao đổi với phóng viên về vấn đề này, ông Hà Văn Thắng, Giám đốc Sở Du lịch Lào Cai cho biết, lần tu sửa gần nhất của công trình diễn ra vào năm 2007.
Đến nay, nhiều hạng mục đã xuống cấp nên việc tôn tạo nhằm đưa di tích trở thành điểm đến du lịch đặc sắc thu hút du khách đến tham quan trải nghiệm di tích nói riêng, tới Bắc Hà - Lào Cai nói chung. Qua đó, góp phần phát triển kinh tế xã hội của địa phương.
Diện mạo mới của công trình hơn 100 năm tuổi có màu sơn trắng (Ảnh: Hà Văn Thắng).Riêng màu sơn, Sở đã tổ chức nghiên cứu tư vấn hội thảo giữa đơn vị chủ đầu tư, đơn vị tư vấn, các ngành liên quan nhằm lấy ý kiến của chuyên gia Pháp và những bậc cao niên sống tại Bắc Hà.
Đây vốn là những người am hiểu về dinh thự Hoàng A Tưởng nên biết rõ về màu sơn nguyên bản từ trước lần trùng tu năm 2007. Dựa vào hồ sơ khoa học và hồ sơ lưu trữ, các bên đưa ra màu sơn như hiện tại. Đây mới là màu sơn tương đồng với màu nguyên bản ban đầu.
Cũng theo ông Thắng, vào đợt trùng tu năm 2007 khi dinh thự được sơn màu vàng không phải là màu gần với màu nguyên gốc.
Trong khoảng một tuần tới, việc dọn dẹp khu vực nội thất bên trong công trình sẽ hoàn tất. Hiện dinh thự vẫn đón khách như thường lệ nhưng không thu phí tham quan.
"Chúng tôi vẫn tiếp tục nghiên cứu để làm sao khi đưa vào khai thác sẽ phù hợp với việc trùng tu. Nếu bây giờ trưng bày theo cách cũ sẽ chưa thực sự hấp dẫn nên chúng tôi đang tham khảo thêm các ý kiến và cân nhắc nhằm đưa ra phương án hợp lý nhất", ông Thắng cho biết.
Cũng theo vị lãnh đạo Sở Du lịch tỉnh, phạm vi tu sửa gồm tôn tạo hạ tầng ngoài nhà như hệ thống sân vườn, cây xanh; cổng chính, cổng phụ; hệ thống chiếu sáng ngoài nhà, tu bổ nhà chính, tôn tạo nhà thờ họ Hoàng, đường hầm và xây mới khu vực nhà vệ sinh.
