Các Ngoại trưởng châu Âu phát biểu trước báo giới sau cuộc đàm phán về hạt nhân với Iran tại Geneva (Ảnh: Reuters).
Các Ngoại trưởng Đức, Anh, Pháp (nhóm E3) cùng đại diện Liên minh châu Âu (EU) và Ngoại trưởng Iran diễn ra tại Geneva, Thụy Sĩ ngày 20/6.
Tại sự kiện, các Ngoại trưởng châu Âu đã thúc giục Iran đối thoại với Mỹ về chương trình hạt nhân gây tranh cãi, trong khi Iran một mực khẳng định sẽ không mở đàm phán với chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump cho đến khi Israel chấm dứt các cuộc tấn công.
Theo các nhà ngoại giao, mục tiêu của cuộc gặp là thăm dò thiện chí đàm phán của Iran về một thỏa thuận hạt nhân mới.
Về phần mình, Ngoại trưởng Iran Abbas Araqchi tuyên bố Tehran sẵn sàng xem xét ngoại giao một khi Israel chấm dứt tấn công và chịu trách nhiệm về hành động của mình.
Thời gian cụ thể của cuộc gặp tiếp theo hiện vẫn chưa được công bố, dù phía châu Âu nhấn mạnh thời gian cho ngoại giao đang rất hạn hẹp.
Tổng thống Mỹ Trump trước đó tuyên bố sẽ quyết định trong vòng hai tuần liệu có tham gia các cuộc không kích nhằm vào năng lực hạt nhân của Iran hay không.
Trước khi diễn ra cuộc gặp, các bộ trưởng châu Âu đã trao đổi với Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio, người cho biết Washington sẵn sàng đối thoại trực tiếp dù vẫn đang cân nhắc tấn công quân sự. Dù Nhà Trắng không xác nhận thông tin này, nhưng theo truyền thông Mỹ, một quan chức nước này tiết lộ ông Trump ủng hộ nỗ lực ngoại giao của đồng minh nhằm đưa Iran trở lại bàn đàm phán.
Ngoại trưởng Anh David Lammy khẳng định các nước châu Âu mong muốn duy trì đối thoại với Iran. Tuy nhiên, hai nhà ngoại giao châu Âu giấu tên cho biết nhóm E3 không tin Israel sẽ chấp nhận ngừng bắn trong tương lai gần, đồng thời nhận định việc Iran và Mỹ nối lại đàm phán là rất khó khăn.
Theo các nguồn tin này, họ mong muốn bắt đầu một tiến trình đàm phán song song (ban đầu không có Mỹ) về một thỏa thuận mới với các điều khoản siết chặt thanh tra, có thể bao gồm cả chương trình tên lửa đạn đạo của Iran, trong khi vẫn cho phép Tehran duy trì một phần năng lực làm giàu uranium.
Châu Âu muốn làm rõ với Iran rằng Mỹ sẵn sàng đối thoại trực tiếp, nhưng Tehran phải đưa ra tín hiệu thiện chí rõ ràng.
Yêu cầu của chính quyền Trump là Iran phải chấm dứt hoàn toàn việc làm giàu uranium, trong khi nhóm E3 trước đây từng chấp nhận để Tehran duy trì hoạt động này ở mức độ hạn chế phục vụ mục đích dân sự, đổi lại nước này phải chịu cơ chế thanh tra cực kỳ nghiêm ngặt.
Đáng chú ý, trong ngày 20/6, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã chuyển hướng gần hơn sang lập trường của ông Trump khi tuyên bố bất kỳ thỏa thuận mới nào với Iran cũng phải hướng tới mục tiêu "không làm giàu uranium".
Một quan chức cấp cao Iran cho biết Tehran sẵn sàng thảo luận về các giới hạn làm giàu uranium, nhưng khẳng định yêu cầu "không làm giàu" chắc chắn sẽ bị bác bỏ.
Trong bài phát biểu tại Liên Hợp Quốc ở Geneva trước cuộc gặp với nhóm E3, Ngoại trưởng Araqchi cáo buộc Israel "phản bội ngoại giao", trong khi đại diện Israel tại Geneva phản đối kịch liệt việc ông này phát biểu trước Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc.
Geneva từng là nơi chứng kiến thỏa thuận sơ bộ năm 2013 giữa Iran và các cường quốc về hạn chế chương trình hạt nhân để đổi lấy dỡ bỏ trừng phạt, là tiền đề cho thỏa thuận toàn diện năm 2015.
Các cuộc đàm phán riêng rẽ giữa Iran và Mỹ đã sụp đổ khi Israel phát động chiến dịch "Sư tử trỗi dậy" nhằm vào cơ sở hạt nhân và năng lực tên lửa của Iran vào ngày 12/6.
