Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky gặp các nhà lãnh đạo châu Âu và Canada (Ảnh: NYT).
Đề xuất của Mỹ
Theo văn bản thứ nhất mà hãng tin Reuters tiếp cận được, trong cuộc đàm phán ở Paris, Pháp vào ngày 17/4, Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ Donald Trump, ông Steve Witkoff, đã trao cho châu Âu và Ukraine một văn bản gồm các đề xuất để chấm dứt xung đột Ukraine.
Các đề xuất bao gồm:
Ngừng bắn: Ngừng bắn vĩnh viễn. Cả hai bên ngay lập tức tham gia vào các cuộc đàm phán kỹ thuật.
Bảo đảm an ninh của Ukraine: Ukraine nhận được bảo đảm an ninh mạnh mẽ. Các quốc gia bảo đảm an ninh cho Ukraine gồm một nhóm các nước châu Âu và các nước không thuộc châu Âu nhưng sẵn sàng hỗ trợ. Ukraine sẽ không tìm cách gia nhập NATO. Ukraine có thể theo đuổi tư cách thành viên EU.
Lãnh thổ: Mỹ công nhận "về pháp lý" quyền kiểm soát của Nga đối với bán đảo Crimea. Mỹ công nhận "trên thực tế" quyền kiểm soát của Nga đối với Lugansk. Mỹ công nhận "trên thực tế" các khu vực do Nga kiểm soát gồm Zaporizhzhia, Donetsk và Kherson. Ukraine giành lại lãnh thổ ở tỉnh Kharkov. Ukraine giành lại quyền kiểm soát nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia thông qua quyền kiểm soát và quản lý của Mỹ đối với nhà máy, điện sẽ được phân phối cho cả hai bên, và cả Đập Kakhovka. Ukraine được di chuyển tự do trên sông Dnieper và kiểm soát mũi Kinburn Spit.
Kinh tế: Mỹ và Ukraine sẽ thực hiện thỏa thuận hợp tác kinh tế/khoáng sản. Ukraine sẽ được tái thiết hoàn toàn và bồi thường tài chính. Các lệnh trừng phạt đối với Nga do cuộc xung đột Ukraine kể từ năm 2014 sẽ được gỡ bỏ. Hợp tác kinh tế Mỹ - Nga về năng lượng và các lĩnh vực công nghiệp khác.
Đề xuất của Ukraine và EU
Reuters cũng tiếp cận văn bản thứ hai được các quan chức Ukraine và châu Âu trao cho phía Mỹ tại cuộc đàm phán ở London hôm 23/4, trong đó nêu các đề xuất để chấm dứt xung đột.
Các đề xuất bao gồm:
Ngừng bắn: Cam kết ngừng bắn hoàn toàn và vô điều kiện trên không, trên đất liền và trên biển. Cả hai bên ngay lập tức tham gia đàm phán kỹ thuật với sự tham gia của Mỹ và các nước châu Âu, điều này song song với việc chuẩn bị chương trình nghị sự và phương thức cho một thỏa thuận hòa bình đầy đủ. Giám sát ngừng bắn, do Mỹ dẫn đầu và được các nước thứ ba hỗ trợ. Nga phải trao trả vô điều kiện tất cả trẻ em Ukraine bị trục xuất và di dời bất hợp pháp. Trao đổi tất cả tù binh (nguyên tắc "tất cả đổi tất cả"). Nga phải trả tự do cho tất cả tù nhân dân sự.
Đảm bảo an ninh cho Ukraine: Ukraine nhận được các đảm bảo an ninh mạnh mẽ bao gồm từ Mỹ, mặc dù không có sự đồng thuận giữa các nước đồng minh về tư cách thành viên NATO của Ukraine. Không có hạn chế nào đối với Lực lượng Phòng vệ Ukraine. Các quốc gia bảo đảm an ninh sẽ gồm một nhóm các quốc gia châu Âu và các quốc gia không thuộc châu Âu nhưng sẵn sàng hỗ trợ. Không có hạn chế nào đối với sự hiện diện, vũ khí và hoạt động của các lực lượng nước ngoài thiện chí trên lãnh thổ Ukraine. Ukraine theo đuổi việc gia nhập EU.
Lãnh thổ: Các vấn đề lãnh thổ sẽ được thảo luận và giải quyết sau khi ngừng bắn hoàn toàn và vô điều kiện. Các cuộc đàm phán lãnh thổ bắt đầu từ cơ sở của đường ranh giới. Ukraine giành lại quyền kiểm soát Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia với sự tham gia của Mỹ, cũng như Đập Kakhovka. Ukraine được quyền đi lại thông suốt trên Sông Dnieper và quyền kiểm soát mũi Kinburn Spit.
Kinh tế: Mỹ và Ukraine thực hiện thỏa thuận hợp tác kinh tế/khoáng sản. Ukraine sẽ được tái thiết hoàn toàn và bồi thường tài chính, bao gồm thông qua các tài sản có chủ quyền của Nga bị đóng băng, các tài sản này bị đóng băng cho đến khi Nga bồi thường thiệt hại cho Ukraine. Các lệnh trừng phạt của Mỹ áp đặt đối với Nga kể từ năm 2014 có thể được nới lỏng dần sau khi đạt được hòa bình bền vững và có thể được nối lại trong trường hợp vi phạm thỏa thuận hòa bình.
