
Bom lượn của Ukraine trong một cuộc thử nghiệm (Ảnh: Defense Express).
Loại vũ khí mới này do Cục thiết kế Medoid của Ukraine phát triển, có cơ chế hoạt động tương tự như bộ kit UMPK của Nga (gồm thiết bị định vị vệ tinh GLONASS và hệ thống điều khiển để tăng đáng kể độ chính xác, kèm theo cánh nâng cho phép bom bay xa hơn) hay JDAM của Mỹ, vốn được dùng để chuyển đổi bom thông thường thành bom lượn dẫn đường chính xác.
Theo báo cáo, phiên bản của Ukraine đã cho thấy khả năng tấn công mục tiêu ở khoảng cách lên tới 60km. Ukraine đã thả thử nghiệm bom từ máy bay Su-24.
Thiết kế bên ngoài được mô phỏng theo bộ UMPK của Nga để tiết kiệm thời gian, nhưng các thành phần bên trong lại hoàn toàn khác biệt, với trọng tâm là nâng cao độ chính xác, theo chia sẻ từ nhóm phát triển.
“Mô-đun điều khiển và bay lượn dành cho bom 500kg là thiết kế hoàn toàn do chúng tôi tự phát triển. Cánh bom có thể lắp ráp rất nhanh, chỉ mất vài phút. Các công ty Ukraine đảm nhiệm sản xuất”, ông Oleh Vostrykh, đại diện Medoid, cho biết.
Bom thường được tích hợp UMPK của Nga đã gây ra nỗi ám ảnh cho binh sĩ Ukraine trong nhiều tháng qua, với nhiều người gọi đây là "vũ khí đáng sợ nhất".
Khả năng tấn công tương đối chính xác, sức công phá lớn và gần như không thể bị đánh chặn đã biến loại bom này trở thành vũ khí hiệu quả của Nga để tấn công đối phương. Hơn nữa, nhờ khả năng lượn của bom, máy bay Nga có thể bay ngoài tầm phòng không Ukraine để tấn công mà không sợ bị bắn hạ.
Đây là lý do mà Ukraine cũng đang học theo Nga để sản xuất vũ khí tương tự.
Hệ thống dẫn đường được sản xuất tại Ukraine, nhưng các kỹ sư hiện thử nghiệm công nghệ của một công ty Pháp hàng đầu để tăng khả năng chống tác chiến điện tử. Một số linh kiện vẫn phải nhập khẩu, ông Vostrykh nói thêm.
Phiên bản hiện tại đáp ứng được yêu cầu của quân đội Ukraine và Bộ Quốc phòng, với tầm hoạt động 60km. Nhóm phát triển đang tiếp tục cải tiến để mở rộng tầm hoạt động lên 80km, và thậm chí có thể đạt 100km nếu thả từ độ cao lớn, dù tầm bắn thực tế còn tùy thuộc vào chiến thuật và điều kiện tác chiến.
“Chúng tôi vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm. Các lần thả thử đầu tiên từ Su-24 đã cho kết quả tích cực cả về tầm bắn lẫn khả năng lượn. Tuy nhiên, còn cần thực hiện khoảng 10 lần thử nghiệm nữa trước khi Bộ Quốc phòng có thể phê duyệt vũ khí này", ông Vostrykh nói.
Vấn đề lớn nhất hiện nay là thiếu kinh phí. Mỗi quả bom có giá khoảng 1,2 triệu hryvnia (gần 25.000 USD).
“Ở giai đoạn này, nguồn tiền chính là rào cản lớn nhất để hoàn thiện dự án và khởi động sản xuất hàng loạt”, ông Vostrykh nhấn mạnh.
Theo Defense Express, quân đội Ukraine hiện cần ít nhất 100 quả bom lượn tầm xa mỗi ngày. Dù các loại bom phương Tây như JDAM-ER, AASM Hammer, hay GBU-39/B SDB đang được viện trợ, nhưng không đủ để đáp ứng nhu cầu chiến trường.
Báo cáo cũng lưu ý rằng phiên bản Ukraine có chi phí rẻ hơn đáng kể so với các loại bom phương Tây, nên rất phù hợp để sản xuất quy mô lớn.
Tổng thống Volodymyr Zelensky từng tuyên bố ngành công nghiệp quốc phòng Ukraine có tiềm năng sản xuất trên 35 tỷ USD thiết bị quân sự, nhưng hiện khoảng 40% công suất vẫn chưa có ngân sách. Bộ Tài chính Ukraine đang soạn thảo các điều chỉnh ngân sách nhà nước nhằm tăng chi tiêu quốc phòng, bao gồm cả đầu tư vào sản xuất vũ khí trong nước.