Tiêm kích F-35 (Ảnh minh họa: Quân đội Mỹ).
Tổng thống Nga Vladimir Putin chuẩn bị có chuyến thăm Mỹ đầu tiên sau một thập niên.
Theo tướng không quân Canada đã nghỉ hưu Scott Clancy, người từng là Phó Tư lệnh Bộ Tư lệnh Phòng thủ Không gian Bắc Mỹ (NORAD) khu vực Alaska, các tiêm kích Mỹ sẽ được huy động để bảo đảm an ninh cho Tổng thống Nga và Tổng thống Mỹ trong hội nghị thượng đỉnh sắp tới.
NORAD là tổ chức quân sự chung Mỹ - Canada, chịu trách nhiệm giám sát và bảo vệ không phận Bắc Mỹ, bao gồm cả Alaska.
Ngoài nhiệm vụ cảnh giới và kiểm soát không phận, NORAD còn phối hợp với các cơ quan dân sự như FAA (Mỹ) và Transport Canada để bảo vệ vùng trời tạm thời bị hạn chế (TFR) quanh các sự kiện an ninh đặc biệt.
Trong dịp hội nghị, NORAD sẽ sử dụng mạng lưới phòng thủ nhiều lớp gồm radar, vệ tinh và tiêm kích để phát hiện, nhận dạng và ứng phó mọi nguy cơ từ trên không. Khi phát hiện máy bay không tuân thủ lệnh hạn chế bay, lực lượng này có thể triển khai chiến đấu cơ tiếp cận nhằm xác minh và xử lý.
Alaska, nơi diễn ra cuộc gặp, là “điểm nóng” phòng thủ của Mỹ, với mật độ tiêm kích thế hệ 5 lớn nhất thế giới: F-22 đóng tại Căn cứ liên hợp Elmendorf-Richardson và F-35 tại Fairbanks. Đây cũng là nơi triển khai máy bay chỉ huy - cảnh báo sớm E-3 AWACS và máy bay tiếp dầu, đảm bảo các hoạt động tuần tra ở khoảng cách xa trên Bắc Cực.
Ông Clancy đã kể lại kinh nghiệm trước đây của mình trong chuyến thăm Căn cứ liên hợp Elmendorf–Richardson của ông Trump vào tháng 5/2019. Trong lúc Tư lệnh Khu vực Alaska của NORAD khi ấy, Tướng Mỹ Boussiere, đón ông Trump tại đường băng, ông Clancy “đang ở trong trung tâm chỉ huy, điều phối việc sẵn sàng đánh chặn các mối đe dọa tiềm tàng".
Trước hết, ông nói, Bộ An ninh Nội địa Mỹ có thể sẽ chỉ định hội nghị thượng đỉnh là sự kiện cần áp dụng giao thức an ninh đặc biệt, sau đó Cục Hàng không Liên bang (FAA) sẽ ban bố một vùng cấm bay tạm thời (TFR), có hiệu lực ngay khi ông Trump đến và được thông báo tới toàn bộ hàng không dân dụng và thương mại.
“Các quy trình và hệ thống của NORAD sẽ phối hợp với FAA để phát hiện bất kỳ sự sai lệch nào so với các giao thức nghiêm ngặt của TFR, nhằm phân định giữa lưu lượng hàng không bình thường và những hoạt động khả nghi. NORAD sau đó sẽ sử dụng tiêm kích để tiếp tục phân loại tình huống, đánh giá mức độ nguy hiểm", ông Clancy nói.
“Tất cả việc này được hỗ trợ bởi một mạng lưới phức tạp, nhằm cung cấp cho những người ra quyết định cơ hội tốt nhất để có đầy đủ thông tin cần thiết cho các quyết định liên quan đến máy bay cũng như sự an toàn và an ninh của các nhân vật chủ chốt, đặc biệt là Tổng thống Mỹ", ông nói.
Về phần ông Putin, quy trình đón tiếp thậm chí còn kín kẽ hơn, một phần bởi chuyến đi này sẽ đánh dấu lần đầu tiên một nhà lãnh đạo Nga đặt chân tới Alaska kể từ khi vùng lãnh thổ này được Nga bán cho Mỹ năm 1867.
Đồng thời, ông cũng nêu khả năng Mỹ có thể triển khai máy bay để hộ tống chuyến bay của ông Putin, và thậm chí có thể phối hợp với phía Nga nếu cần thiết.
Dù thế nào đi nữa, cơ quan chính đóng vai trò điều phối các quy trình an ninh xung quanh hội nghị thượng đỉnh sẽ là Mật vụ Mỹ.
Mật vụ, được biết đến nhiều nhất với nhiệm vụ bảo vệ Tổng thống, cũng đảm nhận việc bảo vệ nguyên thủ quốc gia nước ngoài khi họ tới thăm.
Ông Putin cũng dự kiến sẽ mang theo lực lượng an ninh riêng thuộc Cơ quan An ninh Tổng thống Nga.
