Chiều 30-9, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp lần thứ 15 Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (Ban Chỉ đạo IUU), trực tuyến với 21 tỉnh, thành phố ven biển.
Danh dự của đất nước
Phiên họp này được tổ chức sau phiên họp thứ 14 chỉ 7 ngày, cho thấy quyết tâm, sự quyết liệt của Chính phủ trong chống khai thác IUU, gỡ cảnh báo "thẻ vàng" của Ủy ban châu Âu (EC) đối với ngành thủy sản Việt Nam kéo dài suốt 8 năm qua.
Mở đầu phiên họp, trước việc bão số 10 (Bualoi) gây thiệt hại lớn về người và tài sản, Thủ tướng Phạm Minh Chính gửi lời chia buồn, chia sẻ sâu sắc tới người dân, chính quyền các địa phương bị thiệt hại do bão số 10.
Từ sự cố 2 tàu cá vừa bị nạn tại Quảng Trị cho thấy khi cứu tàu bị nạn, xảy ra sự cố mới biết việc tàu cá đã mất kết nối từ lâu, Thủ tướng lưu ý mặc dù công tác ứng phó, khắc phục hậu quả do bão số 10 tại các địa phương bị ảnh hưởng là ưu tiên hàng đầu nhưng chúng ta cũng không quên nhiệm vụ quan trọng, cấp bách khác đã được đề ra, trong đó có công tác chống khai thác IUU.
Trong phiên họp, các bộ, ngành, địa phương báo cáo kết quả thực hiện các chỉ đạo của Thủ tướng tại Phiên họp thứ 14 của Ban Chỉ đạo IUU, nhất là trong kiểm soát hoạt động của tàu cá; xử lý các tàu cá vi phạm khai thác IUU; số hóa dữ liệu tàu cá và hoạt động khai thác hải sản của tàu cá; việc truy xuất nguồn gốc thủy sản; việc hỗ trợ người dân, tổ chức chuyển đổi nghề, tạo sinh kế cho người dân; việc chuẩn bị đón đoàn EC vào kiểm tra việc khai thác IUU…
Thủ tướng ghi nhận, biểu dương sự nỗ lực, tích cực của các thành viên Ban Chỉ đạo, các bộ, ngành trung ương, các địa phương thời gian qua, song lưu ý nhiều nhiệm vụ chưa có chuyển biến căn bản. Trong đó, công tác quản lý, xử phạt hành vi vi phạm về mất kết nối thiết bị giám sát hành trình tàu cá (VMS), vượt ranh giới cho phép trên biển, vi phạm vùng biển nước ngoài vẫn bộc lộ nhiều bất cập.
Khẳng định quyết tâm "tuyên chiến với tình trạng khai thác IUU", Thủ tướng đặt mục tiêu đến 15-11-2025 chấm dứt tình trạng này, bởi đây là vấn đề liên quan tới danh dự của đất nước, lợi ích của nhân dân.
Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp lần thứ 15 của Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp Ảnh: TTXVN
Không để lọt hải sản bất hợp pháp
Trong thực hiện phòng chống khai thác IUU, Thủ tướng nhắc nhở cấp ủy, chính quyền địa phương phải thực hiện nghiêm theo quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Hằng tuần, hằng tháng khi rà soát, nhận thấy cấp ủy, chính quyền nào không thực hiện, thực hiện không hiệu quả, không có chuyển biến trong việc chống khai thác IUU thì Đảng ủy Chính phủ sẽ tổng hợp, báo cáo Bộ Chính trị, Ban Bí thư xử lý theo quy định. Chính phủ sẽ có hình thức xử lý theo thẩm quyền, nhất là với người đứng đầu. Lực lượng công an và chính quyền các địa phương phải rà soát lại toàn bộ đội tàu; kiểm soát chặt chẽ hoạt động của các tàu cá. Các bộ, ngành, địa phương phối hợp, kiểm soát dứt khoát không cho các tàu không có giấy phép hoạt động, tịch thu giấy phép nếu vi phạm khai thác IUU, bảo đảm hoàn thành ngày 5-10. Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN-MT), các bộ, ngành, địa phương phối hợp kiểm soát chặt chẽ xuất xứ nguồn gốc thủy sản, không để lọt hải sản bất hợp pháp.
Quyết gỡ "thẻ vàng" IUUĐỌC NGAYBộ Ngoại giao kịp thời cung cấp thông tin chi tiết của tàu cá và ngư dân bị nước ngoài bắt giữ năm 2024 và 2025 theo yêu cầu của Bộ NN-MT để các cơ quan có thẩm quyền trong nước xử lý theo quy định của pháp luật, hoàn thành trước ngày 10-10-2025. Bộ Ngoại giao, Bộ NN-MT cử các đoàn công tác tới các nước để thúc đẩy hợp tác khai thác với các nước láng giềng như: Malaysia, Indonesia...
Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính tiếp tục cân đối, cấp kinh phí thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU, đánh giá tương đương đạo luật bảo vệ động vật có vú ở biển (MMPA) của Mỹ, chuyển đổi nghề theo yêu cầu của các bộ, ngành, địa phương. Bộ Khoa học và Công nghệ tiếp tục đánh giá chất lượng dịch vụ viễn thông, bảo đảm số lượng thuê bao dịch vụ VMS hoạt động ổn định, không xảy ra lỗi vệ tinh, duy trì kết nối hệ thống VMS cho tất cả các thiết bị trong thời gian cao điểm. Bộ Quốc phòng tiếp tục giám sát chặt chẽ, báo cáo danh sách tàu cá qua trạm biên phòng, vi phạm quy định trên các vùng biển.
Xem xét xử lý hình sự
Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu Bộ Tư pháp khẩn trương sửa đổi quy định về xử phạt hành chính trong hoạt động khai thác thủy sản, theo hướng tăng mức phạt để tăng tính răn đe; các bộ, ngành, địa phương xây dựng đề án, chuyển đổi nghề cho ngư dân, chuyển đổi từ đánh bắt là chính sang nuôi trồng thủy sản.
Đặc biệt, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố ven biển phối hợp với Bộ Công an khẩn trương xử lý hình sự các vụ việc theo quy định của pháp luật, bảo đảm sự răn đe.
