Các thành viên của phái đoàn Nga, do cố vấn tổng thống, ông Vladimir Medinsky dẫn đầu, tham dự một cuộc họp tại Cung điện Ciragan với phái đoàn Ukraine hôm 2/6 (Ảnh: Reuters).
Theo hãng tin RT, bản ghi nhớ hòa bình do Nga soạn thảo và trao cho phái đoàn Ukraine trong cuộc đàm phán tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày 2/6 kêu gọi Kiev rút quân khỏi các vùng lãnh thổ mà Moscow đã sáp nhập, đồng thời xác nhận tình trạng trung lập và phi hạt nhân của Ukraine.
Bản ghi nhớ của Nga gồm 3 phần, trong đó nêu các điều kiện để giải quyết toàn diện cuộc xung đột Ukraine, các bước hướng tới việc đạt được lệnh ngừng bắn và lộ trình hòa bình bao gồm một số bước đơn phương của Nga.
Phương án "giải quyết cuối cùng" cho cuộc xung đột sẽ đòi hỏi sự công nhận quốc tế đối với các vùng lãnh thổ trước đây của Ukraine mà Nga đã tuyên bố sáp nhập.
Nga đã sáp nhập 2 vùng Donetsk và Lugansk ở Donbass, cũng như các khu vực Kherson và Zaporizhia sau một loạt cuộc trưng cầu dân ý vào mùa thu năm 2022. Vào năm 2014, Nga cũng tuyên bố sáp nhập bán đảo Crimea.
Bản ghi nhớ nêu rõ Ukraine cũng sẽ phải rút toàn bộ lực lượng và các nhóm vũ trang khỏi các vùng lãnh thổ mà Nga đã sáp nhập.
Kiev sẽ phải tái khẳng định vị thế trung lập và cấm mọi hoạt động quân sự của các quốc gia bên thứ ba trên lãnh thổ Ukraine, đồng thời rút khỏi các hiệp ước quốc tế không tương thích với vị thế trung lập đó.
Moscow cũng yêu cầu Kiev phải tái khẳng định vị thế không có vũ khí hạt nhân và cấm việc mua bán, vận chuyển hoặc triển khai vũ khí hạt nhân trên lãnh thổ Ukraine.
Bản ghi nhớ đề xuất Ukraine đặt ra một số giới hạn nhất định về quy mô lực lượng vũ trang cũng như trang thiết bị quân sự, nhưng không đưa ra bất kỳ con số cố định nào. Theo tài liệu này, tất cả các nhóm vũ trang theo chủ nghĩa dân tộc Ukraine trong lực lượng vũ trang và Vệ binh Quốc gia Ukraine sẽ phải bị giải tán.
Theo đề xuất hòa bình của Nga, Kiev sẽ phải đảm bảo quyền của người Nga và người nói tiếng Nga ở Ukraine, đồng thời coi tiếng Nga là ngôn ngữ chính thức, chấm dứt việc trấn áp Giáo hội Chính thống giáo Ukraine, cấm tuyên truyền Đức Quốc xã và bất kỳ nhóm theo chủ nghĩa dân tộc nào, cũng như dỡ bỏ các lệnh trừng phạt áp đặt đối với Moscow. Cả Nga và Ukraine sẽ từ bỏ các yêu cầu bồi thường thiệt hại liên quan đến cuộc xung đột.
Bản ghi nhớ đề xuất hai phương án để đạt được lệnh ngừng bắn. Một trong số đó yêu cầu Kiev bắt đầu rút quân khỏi các vùng lãnh thổ mà Nga đã sáp nhập, đồng thời đưa quân ra xa biên giới Nga đến một khoảng cách nhất định. Quá trình này sẽ phải hoàn tất trong vòng 30 ngày.
Phương án thứ hai - “phương án toàn diện” - bao gồm lệnh cấm mọi hoạt động triển khai quân đội Ukraine (trừ việc rút quân), chấm dứt chiến dịch huy động quân của Ukraine và viện trợ quân sự của phương Tây cho Kiev, bao gồm việc vận chuyển vũ khí và chia sẻ thông tin tình báo. Sau đó, các bên sẽ thành lập một trung tâm giám sát song phương và trả tự do cho công dân của nhau bị bên kia bắt giữ.
Ukraine cũng sẽ phải dỡ bỏ thiết quân luật và ấn định ngày bầu cử tổng thống và quốc hội. Theo bản ghi nhớ, tất cả các bước được liệt kê trong phương án này cũng sẽ phải hoàn tất trong vòng 30 ngày.
Theo đề xuất, hiệp ước hòa bình cuối cùng giữa Moscow và Kiev sẽ được ký kết sau cuộc bầu cử ở Ukraine và được xác nhận bằng một nghị quyết ràng buộc về mặt pháp lý của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.
Tuần trước, hãng tin Reuters đã công bố chi tiết về đề xuất hòa bình của Ukraine, trong đó Kiev được cho là đã bác bỏ yêu cầu của Moscow về việc công nhận các vùng lãnh thổ mà Nga đã sáp nhập, đồng thời không từ bỏ tham vọng gia nhập NATO. Bản ghi nhớ của Ukraine cũng yêu cầu Nga bồi thường.
