Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (Ảnh: Bloomberg).
"Đây là tối hậu thư và phía Ukraine sẽ không xem xét nghiêm túc nó... Bản ghi nhớ này là một sự hiểu lầm", Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố hôm 4/6.
Nhà lãnh đạo Ukraine tuyên bố bất kỳ nhượng bộ lãnh thổ nào cho Nga đều sẽ vi phạm hiến pháp của Ukraine.
Tại cuộc đàm phán trực tiếp ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ hôm 2/6, các phái đoàn Nga và Ukraine đã trao đổi bản ghi nhớ, trong đó nêu lộ trình hòa bình tương ứng của mỗi bên.
Trong đề xuất của mình, Nga yêu cầu Ukraine công nhận tính hợp pháp của 5 khu vực mà Nga đã tuyên bố sáp nhập, rút quân khỏi các khu vực này, cam kết trung lập và hạn chế năng lực quân sự của Ukraine.
Nga cũng đưa ra "đề xuất toàn diện" cho lệnh ngừng bắn, trong đó Kiev sẽ ngừng triển khai quân đội, dừng việc huy động quân, dừng tiếp nhận vũ khí nước ngoài và tổ chức bầu cử tổng thống.
Ông Vladimir Medinsky, nhà đàm phán chính của phái đoàn Nga trong cuộc họp với Ukraine ở Istanbul, đã bảo vệ bản ghi nhớ, mô tả văn bản này là cơ hội để chấm dứt xung đột.
"Đây không phải là tối hậu thư. Đây là một đề xuất cho phép đạt được hòa bình thực sự - hoặc ít nhất là ngừng bắn - và tạo ra một bước tiến lớn hướng tới việc đạt được hòa bình lâu dài", ông Medinsky cho biết.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cũng chỉ trích tiến trình ngoại giao với Nga, nói rằng việc tiến hành các cuộc đàm phán ở cấp không có quyền ra quyết định là vô nghĩa.
Tuy nhiên, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova cho rằng ông Zelensky đã bác bỏ kết quả của các cuộc đàm phán vì chúng không tập trung vào vấn đề viện trợ tài chính hoặc cung cấp vũ khí, mà chỉ tập trung vào vấn đề con người.
Bà Zakharova ám chỉ đến thỏa thuận giữa Moscow và Kiev về việc tiến hành cuộc trao đổi tù binh quy mô lớn nhất cho đến nay, dự kiến sẽ diễn ra vào cuối tuần này và có sự tham gia của 1.200 người ở mỗi bên.
Moscow cũng đề xuất ngừng bắn tại một số địa điểm dọc theo tiền tuyến trong 2 hoặc 3 ngày. Ngoài ra, Ukraine đã cung cấp cho Nga danh sách 339 trẻ em đã mất liên lạc với cha mẹ.
Nga đã đồng ý trao trả 6.000 thi thể quân nhân Ukraine tử trận. Ngoài ra, Nga và Ukraine đã đồng ý trao đổi tất cả tù binh bị thương nặng hoặc dưới 25 tuổi.
Người đứng đầu phái đoàn Ukraine, Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov, cho biết Kiev đã đề xuất tổ chức cuộc đàm phán tiếp theo với Nga vào một thời điểm nào đó từ ngày 20 đến ngày 30/6.
Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cho rằng Tổng thống Zelensky đã phạm sai lầm nghiêm trọng khi kiên quyết bác bỏ đề xuất ngừng bắn trong 2 hoặc 3 ngày để thu thập thi thể của những người lính đã tử trận.
Tuy nhiên, theo ông Lavrov, việc hai bên duy trì một kênh liên lạc cũng là tín hiệu tốt vì giúp giải quyết các vấn đề nhân đạo.
