Israel tấn công lò phản ứng nước nặng IR-40 của Iran gần thành phố Arak (Ảnh: NDTV).
Không quân Israel (IAF) đã tiến hành một loạt các cuộc không kích sâu bên trong lãnh thổ Iran vào đêm 18/6, nhắm vào cơ sở hạ tầng hạt nhân, địa điểm sản xuất tên lửa và hệ thống phòng không.
Theo Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF), tổng cộng 40 máy bay chiến đấu đã được triển khai trong chiến dịch này.
Những máy bay này đã thả hơn 100 bom dẫn đường chính xác vào hàng chục cơ sở của Iran, bao gồm lò phản ứng nước nặng Arak và một cơ sở liên quan đến phát triển vũ khí hạt nhân gần Natanz.
Các cuộc không kích xảy ra ở Tehran, Isfahan, Shiraz và Kermanshah.
Cơ sở Arak
Israel đã tấn công lò phản ứng nước nặng IR-40 của Iran gần thành phố Arak. Nằm cách Tehran khoảng 280 km về phía tây nam tại Khondab, cơ sở này từ lâu đã trở thành tâm điểm chú ý do tiềm năng sản xuất plutonium của nó.
Trong một tuyên bố đưa ra vào sáng 20/6, IDF cho biết, "lò phản ứng hạt nhân này ở Arak được tạo ra với một mục đích: chế tạo bom hạt nhân. Hiện lò đã được vô hiệu hóa".
Mặc dù lò phản ứng Arak không hoạt động, nhưng quá trình xây dựng của lò, được khởi xướng lần đầu tiên vào năm 1997, đã hoàn thành một phần.
Theo Kế hoạch hành động toàn diện chung năm 2015 (JCPOA), Iran đã đồng ý thiết kế lại cơ sở này để không còn có thể sản xuất plutonium cấp vũ khí nữa. Tuy nhiên, Israel cáo buộc Iran đã không thực hiện đầy đủ các sửa đổi đã thỏa thuận.
Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), đơn vị giám sát chương trình hạt nhân của Iran, xác nhận địa điểm này đã bị tấn công. Cơ quan này cho biết thêm rằng lò phản ứng Khondab, theo tên gọi chính thức của nó, đang được xây dựng và vẫn chưa hoạt động.
"IAEA có thông tin lò phản ứng nghiên cứu nước nặng Khondab (trước đây là Arak), đang được xây dựng, đã bị tấn công. Lò không hoạt động và không chứa vật liệu hạt nhân, do đó không có tác động phóng xạ.
IAEA cho biết thêm, "hiện tại, IAEA không có thông tin nào cho thấy nhà máy nước nặng Khondab đã bị tấn công".
Đài truyền hình nhà nước Iran đã hạ thấp mức độ nghiêm trọng của cuộc tấn công, tuyên bố rằng "nó hoàn toàn không có nguy cơ bức xạ".
Cuộc tấn công song song vào Natanz
Đồng thời, máy bay Israel thực hiện một cuộc tấn công riêng biệt gần Natanz, thành phố từ lâu đã gắn liền với hoạt động làm giàu uranium.
Theo IDF, cơ sở này chứa "các thành phần và thiết bị độc đáo được sử dụng để phát triển vũ khí hạt nhân và là nơi tổ chức các dự án cho phép đẩy nhanh chương trình vũ khí hạt nhân".
Đây không phải là lần đầu tiên Israel tấn công vào hoặc xung quanh Natanz. Các cuộc tấn công trước đây đã nhắm vào các khu vực làm giàu uranium và nhà máy lắp ráp máy ly tâm.
Vào tháng 4/2021, một cuộc tấn công mạng được cho là do Israel tiến hành cũng đã vô hiệu hóa phần lớn cơ sở hạ tầng làm giàu uranium của Iran.
"Chiến dịch Rising Lion"
Cuộc tấn công hiện tại của Israel được gọi là chiến dịch "Sư tử trỗi dậy.
Chuẩn tướng Effie Defrin, một nhà lãnh đạo quân sự cấp cao của Israel, người phát ngôn chính của IDF, hôm 19/6 cho biết, mục tiêu là "loại bỏ mối đe dọa hiện hữu đối với Nhà nước Israel, gây thiệt hại đáng kể cho chương trình hạt nhân của Iran trong mọi thành phần và tác động nghiêm trọng đến hệ thống tên lửa của nước này".
Ông nói thêm rằng các mục tiêu bổ sung đã được xác định và các hoạt động quân sự sẽ tiếp tục "miễn là cần thiết".
Trong số các cơ sở bị phá hủy, theo IDF, có một nhà máy sản xuất tên lửa chống tăng đã được chuyển đến Hezbollah ở Li Băng. Những loại vũ khí tương tự này đã được sử dụng nhiều lần trong các cuộc tấn công xuyên biên giới kể từ khi cuộc chiến ở Gaza bùng phát trở lại vào tháng 10/2023.
Phản ứng chính thức của Iran đối với các cuộc tấn công mới nhất vẫn còn hạn chế. Không có số liệu thương vong chính thức nào được công bố.
Trong khi đó, phương tiện truyền thông nhà nước Iran khẳng định rằng cơ sở hạ tầng quan trọng không bị hư hại đáng kể.
