
Người dùng cẩn trọng trước nhiều dự án lừa đảo chơi tiền ảo - Ảnh minh họa: AI
Thống kê của các tổ chức cho biết đang có hơn 18.000 đồng tiền điện tử khác nhau trên thế giới, bao gồm cả coin, token và các hình thức khác. Số lượng này liên tục thay đổi vì các dự án mới được ra mắt thường xuyên. Riêng tại Việt Nam, thống kê của Yield Guild Games (YGG SEA) cho biết tính đến đầu tháng 5-2025 có khoảng 1.000 dự án game blockchain vẫn đang triển khai.
Kênh đầu tư 100 tỉ USD
Theo ước tính VinaCapital, có tới 17 triệu người Việt Nam đã tham gia giao dịch tiền mã hóa, với tổng giá trị giao dịch ước tính trên 100 tỉ USD mỗi năm. Đặc biệt, toàn bộ hoạt động diễn ra trên các sàn giao dịch ở nước ngoài như Binance, Bybit và các nền tảng khác tại Singapore, Hàn Quốc, Hong Kong...
Nguồn: Chainalysis - Đồ họa: TẤN ĐẠT
Nhiều rủi ro từ các cuộc tấn công mạng
Ngoài rủi ro từ chính dự án, các chuyên gia còn cảnh báo nhà đầu tư cẩn trọng với các mối đe dọa an ninh mạng ngày càng nhiều hơn, tập trung hơn vào người chơi tiền điện tử. Theo Hãng bảo mật Kaspersky, tội phạm mạng có thể lợi dụng Model Context Protocol (MCP) - một giao thức kết nối trí tuệ nhân tạo (AI) mã nguồn mở - để tiến hành các cuộc tấn công chuỗi cung ứng, làm rò rỉ mật khẩu, thông tin thẻ tín dụng, ví tiền điện tử cùng các loại dữ liệu nhạy cảm khác...
Theo các chuyên gia Kaspersky thông qua thí nghiệm mô phỏng cuộc tấn công, người dùng dễ bị đánh lừa do không nhận ra dấu hiệu bất thường. Hãng bảo mật cảnh báo người dùng cần cảnh giác rằng tội phạm mạng có thể lợi dụng phương thức này không chỉ để đánh cắp dữ liệu nhạy cảm, mà còn để thực hiện các hành vi nguy hiểm khác như chạy mã độc, cài đặt backdoor (cửa hậu) hay phát tán mã độc tống tiền.
Đừng vội đầu tư khi chưa tìm hiểu
Ông Trần Quân, một chuyên gia công nghệ an ninh mạng, cho rằng phần lớn token hiện nay là utility token (token tiện ích), dùng để thanh toán hoặc sử dụng dịch vụ trong hệ sinh thái của dự án, tương tự như phiếu mua hàng (voucher). Khác với cổ phiếu, token không mang lại cổ tức hay quyền lợi sở hữu. Giá trị của token lại phụ thuộc hoàn toàn vào mức độ phát triển và độ tin cậy của nền tảng phát hành.
Nếu nền tảng được nhiều người sử dụng, giá token có thể tăng và ngược lại, nhà đầu tư sẽ chịu rủi ro mất giá. "Nguyên tắc đầu tiên của đầu tư là phải hiểu rõ giá trị mà nền tảng đó mang lại cho người dùng. Nếu dự án không tạo ra giá trị thực - dù là coin, token, cổ phiếu hay bất kỳ tài sản nào khác - việc đầu tư đều tiềm ẩn rủi ro cao - ông nói và khuyến cáo - Tốt nhất là đừng vội đầu tư khi chưa hiểu. Hãy đọc kỹ, học kỹ trước khi xuống tiền".
Sản phẩm tài chính nhiều rủi ro
Bà Nguyễn Ngọc Sơn Quỳnh, Giám đốc vận hành (COO) của Kyros Ventures - một quỹ đầu tư tiền số, nhấn mạnh điểm khác biệt căn bản giữa các đồng tiền mã hóa như Bitcoin (BTC) hay Ethereum (ETH) với những token do doanh nghiệp Việt Nam phát hành nằm ở nền tảng công nghệ, mục tiêu sử dụng và mức độ phi tập trung.
Theo đó, BTC và ETH là những native token của các blockchain, có mạng lưới phi tập trung toàn cầu, hoạt động minh bạch và không chịu sự kiểm soát của bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào. Giá trị của chúng được hình thành từ niềm tin cộng đồng, sự an toàn của hệ thống và khả năng hoạt động như một hạ tầng tài chính mở, nơi mọi người đều có thể tham gia, giao dịch và xác thực mà không cần bên trung gian.
Ngược lại, đa số token do doanh nghiệp Việt Nam phát hành không có blockchain riêng mà dựa trên nền tảng sẵn có như Ethereum hoặc BNB Smart Chain, gọi là các token tiện ích (utility tokens) hoặc các token tùy chỉnh. Các token này thường chỉ được sử dụng trong hệ sinh thái, thưởng cho người dùng, hay gọi vốn cho dự án. Quyền phát hành, kiểm soát và định giá đều phụ thuộc vào đội ngũ phát triển.
"Vì vậy, nếu như BTC hay ETH được ví như "vàng kỹ thuật số" hoặc "hạ tầng cốt lõi của nền kinh tế Web3", các token doanh nghiệp Việt chỉ nên được xem như một sản phẩm tài chính có rủi ro. Nhà đầu tư cần thận trọng đánh giá tính minh bạch, cơ chế vận hành và quyền kiểm soát của chúng trước khi quyết định đầu tư", bà Quỳnh khuyến cáo.
