Nhìn lại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 24: Một thế hệ điện ảnh xuất sắc

Đoàn phim Mưa đỏ vui mừng khi được xướng tên nhận giải Bông sen vàng - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Lễ bế mạc Nhạc sĩ Huy Tuấn (giám khảo Phim truyện điện ảnh)

Bông sen vàng, Bông sen bạc quá dễ đoán

Khi Tuổi Trẻ hỏi nhiều khán giả hay người trong giới điện ảnh quan tâm đến những phim nào nhất tại LHP lần này, câu trả lời thường là Mưa đỏ, Địa đạo, Tử chiến trên không, Mai, Chị dâu, Thám tử Kiên, Mang mẹ đi bỏ..., trong đó nhiều người dự báo Mưa đỏ đoạt Bông sen vàng.

Và trong lễ bế mạc, giải Bông sen vàng thuộc về Mưa đỏ; ba giải Bông sen bạc thuộc về Địa đạo, Tử chiến trên không và Chị dâu. Còn Mai, Mang mẹ đi bỏ, Thám tử Kiên đoạt giải của ban giám khảo. Kết quả này không gây bất ngờ.

Đoàn phim Địa đạo chụp ảnh cùng các giải thưởng và chiếc cúp Bông sen bạc - Ảnh: FBNV

Đoàn phim Địa đạo trên thảm đỏ, gồm nhà sản xuất Nguyễn Trí Viễn, Nguyễn Trinh Hoan, hai diễn viên chính Quang Tuấn, Hồ Thu Anh... - Ảnh: FBNV

Nhìn lại bức tranh điện ảnh Việt trong hai năm qua (2024 - 2025), rõ ràng số phim hay cao hơn trước đây. Sự chênh lệch về chất lượng giữa các phim hay và phim dở cũng lớn hơn trước đây.

Điều quan trọng nhất là đề tài, phong cách làm phim của điện ảnh Việt đã trở nên phong phú hơn, không chỉ là phim chiến tranh hay các đề tài quen thuộc trong cuộc sống thường ngày mà có thêm những góc nhìn rất mới từ các nhà làm phim. Họ thành công với những đề tài vốn rất hiếm như không tặc trong Tử chiến trên không, trinh thám theo dạng có thể xây dựng thành series trong Thám tử Kiên.

Năm 2024 - 2025 có nhiều phim được khán giả đón nhận, doanh thu khổng lồ lên đến vài trăm tỉ đồng, nhưng yếu tố đó không ảnh hưởng đến nhận định của ban giám khảo. 

"Ban giám khảo tách mình ra khỏi tất cả những hiện tượng mà xã hội mà tập trung vào chất lượng của bộ phim, tay nghề của các nhà làm phim, cảm xúc của bộ phim. Đó là những tiêu chí chúng tôi đánh giá một bộ phim hay, chứ không phải số liệu trên mạng xã hội hay phòng vé", giám khảo - nhạc sĩ Huy Tuấn nói với Tuổi Trẻ.

Phim nhà nước, phim tư nhân xóa nhòa ranh giới

Năm nay, trong 16 phim dự thi phim truyện điện ảnh, có 12 phim đến từ các nhà sản xuất tư nhân và 4 phim đến từ các đơn vị sản xuất nhà nước. Trong đó Địa đạo là phim chiến tranh do tư nhân sản xuất, còn Tử chiến trên không là phim có sự phối hợp Nhà nước - tư nhân rõ nét nhất (Điện ảnh Công an nhân dân và Công ty cổ phần phim Thiên Ngân). Mưa đỏ là một phim nhà nước (Điện ảnh Quân đội nhân dân) nhưng có mức đầu tư không hề thua kém các phim lớn của tư nhân.

Các cá nhân, tập thể đoạt giải tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 24 cùng chụp ảnh lưu niệm - Ảnh: BTC

Do đó, trong hai năm qua, ranh giới giữa phim nhà nước và phim tư nhân không còn quá rõ rệt như trước đây. Từ Đào, phở và piano của năm 2024, thị trường nhận ra có những phim nhà nước với đề tài chiến tranh - lịch sử vẫn có thể thu hút khán giả trẻ và đến Địa đạo, Mưa đỏ, niềm tin này càng được củng cố. Còn Tử chiến trên không có yếu tố hành động, giải trí đậm nét về một thời kỳ đáng nhớ trong lịch sử Việt Nam với lối kể kịch tính, hấp dẫn và rất dễ xem.

Hơi đáng tiếc khi năm nay LHP vắng bóng phim độc lập - dòng phim tạo điều kiện cho nhiều đạo diễn trẻ, giỏi được nói lên tiếng nói của mình cũng như đa dạng hóa phong cách làm phim, chủ đề cho điện ảnh Việt.

Liên hoan phim Việt Nam vinh danh đạo diễn người Mỹ gốc Việt

Giải Đạo diễn xuất sắc năm nay được trao cho một người Mỹ gốc Việt: đạo diễn Hàm Trần. Trong gần 20 năm qua, đạo diễn Hàm Trần vẫn duy trì hoạt động nghệ thuật ở Việt Nam và có nhiều cống hiến ở nhiều vai trò trong các bộ phim Việt Nam, đặc biệt là với hai vai trò đạo diễn và dựng phim. Ngoài tay nghề đạo diễn luôn được đánh giá cao trong giới, ông còn được coi là nhà dựng phim xuất sắc.

Đạo diễn Hàm Trần chỉ đạo diễn xuất cho Thanh Sơn và Lợi Trần trong Tử chiến trên không - Ảnh: ĐPCC

Với Tử chiến trên không, có thể nói Hàm Trần đạt cột mốc lớn trong sự nghiệp, nhất là về trình độ đạo diễn và doanh thu phòng vé. Về trình độ, ông chứng minh được khả năng dựng bối cảnh (chiếc máy bay với tỉ lệ 1:1 so với máy bay thời thập niên 1980, với toàn bộ nội thất lấy từ máy bay thật), dàn cảnh, chỉ đạo diễn xuất, kỹ thuật sản xuất (với việc dàn dựng cảnh máy bay rung lắc, lao xuống đất như thật trong cảnh cao trào của phim).

Về chỉ đạo diễn xuất, Hàm Trần khiến các diễn viên đều được nâng tầm trong phim của ông, nhất là với những người trước đó chưa có cơ hội tỏa sáng và nổi bật là Bảo Định - diễn viên vốn gắn bó với dòng phim độc lập.

Một thế hệ diễn viên Việt xuất sắc

Nhìn vào danh sách diễn viên của 16 phim dự thi hạng mục phim truyện, có thể kể ra rất nhiều cái tên nổi bật ở cả vai chính lẫn vai phụ: Tuấn Trần, Phương Anh Đào, Hồng Đào, Thái Hòa, Hồ Thu Anh, Quang Tuấn, Thanh Sơn, Bảo Định, Trâm Anh, Phương Nam, Hoài Linh, Quốc Huy...

Tuấn Trần đóng chính 3 phim và đều là những vai tốt gồm Mai, Mang mẹ đi bỏ và Làm giàu với ma: Cuộc chiến hột xoàn. Bên phía nữ, Hồng Đào cũng đóng chính 3 phim: Mai, Mang mẹ đi bỏ và Chị dâu. Trong khi đó, những phim có dàn diễn viên đồng đều, đông đảo (ensemble cast) như Mưa đỏ, Tử chiến trên không là đất tỏa sáng của các diễn viên trong vai phụ mà Phương Nam (Mưa đỏ) và Bảo Định (Tử chiến trên không) là nổi bật nhất.

Phương Anh Đào - mỹ nhân và chiều sâu diễn xuất

Trong số các diễn viên nữ đương thời của điện ảnh Việt, Phương Anh Đào có vẻ đẹp nổi bật với ánh mắt có chiều sâu, giàu cảm xúc. Vai Nhàn trong Tro tàn rực rỡ và vai Mai trong Mai là những vai diễn khai thác tốt tiềm năng của cô.

Các vai diễn gợi được sự đồng cảm rất lớn từ người xem cũng như ghi dấu Phương Anh Đào với khả năng diễn những vai có số phận đặc biệt, truân chuyên. Sau thành công phòng vé của Mai, Phương Anh Đào bất ngờ chậm lại và lựa chọn khá kỹ cho kịch bản trở lại với điện ảnh. Tết 2026, cô và Tuấn Trần sẽ đóng chung trong phim Báu vật trời cho của đạo diễn Lê Thanh Sơn.

Hồng Đào đã có giải lớn

Với giải Nữ diễn viên phụ xuất sắc cho vai bà Đào trong phim Mai, Hồng Đào lần đầu được vinh danh ở LHP Việt Nam. Đây cũng là phần thưởng xứng đáng mà lâu nay khán giả vẫn mong đợi. Hồng Đào từng phải đối mặt với câu hỏi từ truyền thông: "Chị thấy sao khi có nhiều vai diễn ấn tượng mà chưa có duyên với các giải thưởng?". Đến nay, đó không còn là vấn đề.

Và điều quan trọng là trong những năm qua cũng như sắp tới, Hồng Đào vẫn liên tục tìm kiếm các vai diễn khác biệt, có số phận riêng và tính cách khác với con người mình. Hy vọng chị sẽ tiếp tục có duyên với các giải thưởng trong tương lai.

Bảo Định, Phương Nam - vai phụ mà rực sáng

Phương Nam (trái) và Bảo Định - Ảnh: FBNV

Điểm chung của Sửu (Bảo Định) trong Tử chiến trên không và Tạ (Phương Nam) trong Mưa đỏ đều là hai vai phụ "chiếm sân khấu".

Dù phim nào cũng sở hữu dàn diễn viên hùng hậu, cả Bảo Định và Phương Nam đều được khán giả nhớ mặt nhớ tên. Và các giám khảo ở LHP Việt Nam lần thứ 24 đồng tình với khán giả khi cả hai đều đoạt giải Nam diễn viên phụ xuất sắc.

Vào vai Sửu - con trai của Long (Thái Hòa), Bảo Định khắc họa một chân dung phản diện lạ: Sửu rất thiện chiến, đấu tay đôi với huấn luyện viên cảnh vệ nhưng đầy run sợ và dằn vặt khi phải làm điều ác. Sửu là đại diện của phần người còn sót lại trong dàn không tặc.

Còn anh Tạ của Phương Nam ghi dấu ấn sâu đậm trong Mưa đỏ: một tiểu đội trưởng hồn nhiên, chân chất, cách nói chuyện dân dã nhưng tình cảm, lo lắng cho anh em. Trường đoạn Tạ hy sinh là một trong những đoạn xúc động nhất phim.

Tuấn Trần không chỉ là "diễn viên 1.600 tỉ"

Sau thành công phòng vé của Làm giàu với ma: Cuộc chiến hột xoàn, Tuấn Trần giữ vững vị thế diễn viên Việt (không kiêm đạo diễn) có tổng doanh thu cao nhất phòng vé, chỉ tính riêng các phim đóng chính.

Không chỉ là "nam chính 1.600 tỉ đồng", anh rất có duyên với giải thưởng khi từng đoạt giải tại LHP Việt Nam, LHP châu Á Đà Nẵng, Cánh diều vàng, Ngôi sao xanh... Nay anh đoạt giải Nam diễn viên chính xuất sắc tại LHP Việt Nam lần thứ 24 cho vai Hoan trong Mang mẹ đi bỏ.

Vai Hoan chính là vai diễn duy nhất trong sự nghiệp Tuấn Trần mong được diễn lại để hoàn thiện hơn, theo chia sẻ của anh với Tuổi Trẻ. Nhân vật là người mắc chứng động kinh, phải chăm sóc mẹ mắc bệnh Alzheimer nặng. Tình yêu thương, sự giằng xé nội tâm và những áp lực tâm lý được Tuấn Trần diễn tả đầy xúc động.

Mưa đỏ nhận Bông sen vàng cùng 4 giải cá nhân xuất sắc tại Liên hoan phim Việt Nam

Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 24 đã khép lại với giải Bông sen vàng phim truyện được trao cho Mưa đỏ. Liên hoan phim kỳ sau sẽ diễn ra tại tỉnh Bắc Ninh.