Các tài xế giao hàng của Meituan di chuyển tấp nập quanh các khu văn phòng ở Quảng Châu để giao đồ ăn - Ảnh: NIKKEI ASIA
Từ những ly cà phê giá chỉ 1 nhân dân tệ (3.700 VNĐ) đến các bữa ăn chưa tới 4 nhân dân tệ (khoảng 15.000 VNĐ), người tiêu dùng Trung Quốc đang hưởng lợi lớn từ cuộc chiến giảm giá khốc liệt giữa các nền tảng giao đồ ăn.
Thế nhưng đằng sau cơn sốt ưu đãi là bức tranh ảm đạm của nhiều nhà hàng, quán trà và cà phê - những nơi vốn phụ thuộc vào lượng khách đến trực tiếp - nay đang đối mặt với doanh thu suy giảm, chi phí leo thang và áp lực vận hành ngày một lớn.
Doanh thu sụt giảm dù khách vẫn đông
Theo phân tích của trang tin Bloomberg dựa trên báo cáo tài chính nửa đầu năm 2025, các chuỗi ẩm thực lớn như Haidilao hay Tai Er ở Trung Quốc đều ghi nhận doanh số tại các cửa hàng giảm từ vài phần trăm đến gần 20%.
Tỉ lệ quay vòng bàn - chỉ số cho biết trung bình mỗi bàn được sử dụng bao nhiêu lần trong một khoảng thời gian - đã giảm hoặc gần như không tăng, khi người tiêu dùng chuyển sang đặt đồ ăn giao tận nơi như Meituan, JD.com hay Alibaba để hưởng các ưu đãi, thay vì đến ăn trực tiếp.
Những chiến dịch giảm giá rầm rộ đã giúp các nền tảng giao đồ ăn mở rộng thị phần trong thị trường trị giá 80 tỉ USD của Trung Quốc, nhưng lại đẩy nhà hàng vào thế tiến thoái lưỡng nan: đơn hàng tăng mạnh nhưng lợi nhuận giảm, nhân viên quá tải, còn khách ăn tại chỗ bị bỏ bê.
Tại Thượng Hải, ông Chen Qiang - chủ của bốn quán mì - cho biết cửa hàng từng tung phiếu giảm giá 24 tệ (3,36 USD) cho đơn từ 25 tệ trở lên, khiến đơn giao hàng tăng đột biến và buộc nhân viên làm việc kiệt sức.
Tới tháng 7, ông phải dừng nhận đơn vào khung giờ cao điểm buổi trưa vì khách quen phàn nàn phục vụ chậm.
"Chúng tôi bận rộn hơn nhưng kiếm được ít hơn, vì các đơn giá rẻ không bù nổi lượng khách tại chỗ đã mất", ông chia sẻ.
Chi phí liên quan đến đội ngũ giao hàng cũng gia tăng mạnh. Yum China Holdings - công ty vận hành KFC và Pizza Hut - cho biết chi phí này đang trở thành lực cản lớn đối với biên lợi nhuận, dù doanh thu quý 2 vượt dự báo. Cổ phiếu công ty cũng sụt giảm vì giới đầu tư lo ngại cạnh tranh khốc liệt sẽ bào mòn lợi nhuận lâu dài.
Nhiều nhà hàng Trung Quốc không thể tập trung phục vụ khách tại chỗ, do phải dồn sức xử lý lượng lớn đơn hàng từ các ứng dụng giao đồ ăn - Ảnh: REUTERS
Vòng xoáy khuyến mãi không lối thoát
Dù doanh thu từ đơn giao hàng tăng, chi phí đi kèm cũng ngày càng nặng gánh. Chuỗi trà sữa Luckin Coffee cho biết chi phí giao hàng quý 2 đã tăng 175%, chiếm tới 14% doanh thu ròng (so với 7% quý trước).
Guming - chuỗi trà sữa với hơn 11.000 cửa hàng - cũng thừa nhận các đại lý đang chịu sức ép lớn vì phải bỏ thêm tiền trợ giá cho nền tảng, bên cạnh hoa hồng và phí giao hàng.
Theo Giám đốc tài chính của Guming - ông George Meng, trước đây cần 3-4 đơn giao mới bằng lợi nhuận của 1 ly bán tại chỗ, giờ con số này phải lên tới 8 đơn.
Tuy nhiên việc từ chối tham gia vòng xoáy giảm giá trên các ứng dụng đặt đồ ăn cũng không phải giải pháp.
Như trường hợp của thương hiệu trà sữa Chagee khi lựa chọn không giảm giá để định vị hình ảnh cao cấp, nhưng tăng trưởng chững lại rõ rệt: doanh thu quý 2 chỉ tăng 10% (so với 35% quý 1), lợi nhuận hoạt động giảm 11% và doanh thu tại cửa hàng lao dốc 23%.
Với các nhà hàng, cuộc chiến giá rẻ không chỉ là xu hướng tạm thời, mà còn là hệ quả từ cuộc đua giành thị phần giữa các "ông lớn" công nghệ.
Alibaba từng chiếm ưu thế tuyệt đối với 85% thị phần thương mại điện tử, nay phải tung hàng chục tỉ nhân dân tệ trợ giá để cạnh tranh với Meituan và JD.com trên thị trường giao đồ ăn trị giá 80 tỉ USD.
Theo Ngân hàng Goldman Sachs, tính đến tháng 7 Alibaba nắm 43% thị phần giao đồ ăn tại Trung Quốc, bám sát Meituan (47%).
Công ty giao đồ ăn Trung Quốc buộc shipper tắt app để nghỉ ngơi
