Thứ trưởng Ngoại giao Nga Alexander Grushko (Ảnh: AFP).
Trả lời phỏng vấn báo Izvestia ngày 16/6, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Alexander Grushko nêu rõ, Ukraine cần phải tiêu hủy vũ khí phương Tây để tiến tới ngừng bắn với Nga.
“Tất cả vũ khí thừa này cần phải bị tiêu hủy. Các quy trình quốc tế đều đã rõ ràng. Phải được cắt giảm, xử lý và đảm bảo thực hiện”, ông Grushko nói, nhưng không nêu chi tiết cụ thể.
Yêu cầu này nằm trong danh sách ngày càng dài các điều kiện mang tính tối đa hóa mà Nga đưa ra trong “bản ghi nhớ hòa bình” tại vòng đàm phán mới nhất với Ukraine ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ hôm 2/6.
Trong tài liệu này, Nga yêu cầu Ukraine thực hiện một loạt điều kiện nhằm đổi lấy ngừng bắn.
Thứ nhất là Ukraine phải công nhận việc Nga sáp nhập bán đảo Crimea cùng với 4 khu vực hiện bị Nga kiểm soát một phần, bao gồm Kherson, Donetsk, Zaporizhia và Lugansk.
Thứ hai là Ukraine phải rút toàn bộ quân đội và tiến hành giải giáp lực lượng vũ trang.
Thứ ba là Kiev phải chấm dứt hoàn toàn sự hỗ trợ quân sự từ phương Tây, bao gồm việc tiếp nhận vũ khí và chia sẻ tình báo.
Thứ tư là Ukraine phải từ bỏ kế hoạch gia nhập NATO hoặc bất kỳ liên minh quân sự nào trong tương lai.
Ông Grushko còn cảnh báo việc phương Tây tiếp tục viện trợ vũ khí cho Ukraine không chỉ đe dọa Nga mà còn đe dọa cả châu Âu, với lập luận rằng số vũ khí này có thể "chảy vào chợ đen".
Tuy nhiên, không có bằng chứng đáng tin cậy nào cho thấy Ukraine từng làm thất thoát vũ khí phương Tây. Các tổ chức giám sát độc lập và các nước viện trợ đều xác nhận Ukraine sử dụng vũ khí phương Tây đúng mục đích phòng vệ trước Nga.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky thẳng thừng bác bỏ các yêu cầu này, cho biết phía Nga thừa nhận đó là một “tối hậu thư”.
“Họ nói thẳng với phái đoàn chúng tôi: chúng tôi biết các điều kiện này là một tối hậu thư, và các bạn sẽ không chấp nhận”, ông Zelensky cho biết trong cuộc phỏng vấn ngày 10/6 với trang Valasz Online (Hungary).
Trong khi đó, đề xuất của Ukraine tại Istanbul tập trung vào trao đổi tù binh, hồi hương các trẻ em Ukraine, đảm bảo quyền của Ukraine được gia nhập Liên minh châu Âu và NATO và sử dụng tài sản của Nga bị phương Tây phong tỏa để tái thiết Ukraine, liên kết việc dỡ bỏ trừng phạt với một tiến trình ngừng bắn có thể được quốc tế giám sát và xác minh.
Sau hai vòng đàm phán vào tháng 5 và 6, Nga và Ukraine vẫn chưa đạt được đột phá chính trị nào. Nga tiếp tục từ chối ngừng bắn vô điều kiện, trong khi Ukraine khẳng định không thể chấp nhận đầu hàng dưới danh nghĩa “hòa bình”.
Tổng thống Mỹ Donald Trump được cho là đã bày tỏ thất vọng trước lập trường của cả Nga và Ukraine.
