Binh lính Ukraine chiến đấu ở Chasiv Yar hồi tháng 7 (Ảnh: Reuters).
Nga ngày 31/7 tuyên bố đã giành quyền kiểm soát hoàn toàn thành phố Chasiv Yar bị tàn phá ở miền Đông Ukraine sau gần 16 tháng giao tranh, một tuyên bố mà Kiev bác bỏ là thông tin "tuyên truyền".
Với dân số trước chiến tranh ước tính hơn 12.000 người, Chasiv Yar nằm trong khu vực công nghiệp Donbass ở vùng Donetsk của Ukraine, một trong 4 khu vực mà Moscow tuyên bố đã sáp nhập vào năm 2022.
Nằm trên vùng đất cao hơn, nơi đây từng là điểm tập kết và căn cứ pháo binh tiền phương của quân đội Ukraine.
Chasiv Yar được quân đội Nga coi là một trong những thành trì được phòng thủ tốt nhất của Ukraine nhờ vị trí địa lý, vị trí cao, địa hình, các nhà máy và khu chung cư, nơi quân đội Ukraine có thể đào hào.
Việc Nga kiểm soát thành phố Chasiv Yar, nếu được xác nhận, sẽ thúc đẩy nỗ lực mạnh mẽ của Moscow nhằm bao vây "thành phố pháo đài" Kostiantynivka, nơi họ đang cố gắng bao vây trong thế gọng kìm, và xóa bỏ các rào cản cho quân đội Nga tiến về phía tây qua phần còn lại của Donetsk.
Các nhà phân tích quân sự Nga liệt kê Sloviansk, Kramatorsk, Druzhkivka và Kostiantynivka là những "thành phố pháo đài" ở phía đông Ukraine có thể tiếp cận từ Chasiv Yar nếu lực lượng của Moscow có thể đến đó, một mục tiêu mà Kiev quyết tâm ngăn chặn.
“Chasiv Yar vừa là trung tâm hậu cần vừa là cứ điểm chiến lược của lực lượng vũ trang Ukraine, đóng vai trò là trung tâm mà từ đó quân đội Nga có thể tiến về hướng Kramatorsk và Slavyansk”, chuyên gia quân sự, cựu chiến binh Afghanistan và Syria, Đại tá đã nghỉ hưu Anatoliy Matviychuk, nói với hãng tin Sputnik.
Tương tự Bakhmut (Artemovsk) trước đây, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky từng tuyên bố Chasiv Yar là một “pháo đài bất khả xâm phạm”, khu vực vô cùng quan trọng cần phải giữ vững để ngăn chặn Nga tiến vào Donbass.
Theo ông Matviychuk, Chasiv Yar đã biến thành một pháo đài. Chasiv Yar bị chia cắt thành hai phần bởi một con sông, và tại hai khu vực này, các pháo đài được các chuyên gia phương Tây và Ukraine coi là bất khả chiến bại đã được xây dựng.
Tuy nhiên, Nga đã xuyên thủng hệ thống phòng thủ. “Hôm nay, quân đội của chúng ta giành được nút thắt này và tiến về phía khu vực Kramatorsk”, chuyên gia cho biết.
Các nhà phân tích Nga cho biết quân đội Moscow sẽ sử dụng Chasiv Yar làm căn cứ để tấn công lực lượng Ukraine ở miền bắc Donetsk bằng pháo binh và máy bay không người lái, đồng thời tìm cách cản trở các tuyến đường tiếp tế của Ukraine trong khu vực. Tuy nhiên, việc giữ vững vị trí và tiến về phía bắc sẽ không dễ dàng, theo blogger chiến tranh Rybar.
Các nhà phân tích quân sự ở cả hai bên đều cho biết, giao tranh ở Chasiv Yar là một trong những trận chiến dài nhất và khốc liệt nhất với thương vong cao.
Bộ Quốc phòng Nga hôm 31/7 tuyên bố lính dù Nga đã tiến công hơn 20km dưới hỏa lực pháo binh và máy bay không người lái của Ukraine trong nỗ lực giành được Chasiv Yar và đã dọn sạch hơn 4.200 tòa nhà và công trình.
Nga tiếp đà tiến công ở Donbass
Vị trí Chasiv Yar trên bản đồ (Ảnh: Economist).
Tổng Biên tập Tạp chí Quốc phòng Igor Korotchenko nhận định với hãng tin Tass rằng, nỗ lực giành được Chasiv Yar là bằng chứng cho thấy hiệu quả của việc Nga hoàn thành các mục tiêu của chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine.
"Việc các lực lượng Nga liên tục tiến quân trên toàn bộ chiến tuyến và giành được các khu định cư và vùng lãnh thổ mới chứng tỏ Nga đang tiếp tục đạt được bước tiến trong chiến dịch quân sự đặc biệt và sẽ không từ bỏ các nguyên tắc và mục tiêu cơ bản mà Tổng thống Nga Vladimir Putin đã tuyên bố", ông nói.
Theo ông Korotchenko, việc Nga giành được Chasiv Yar đánh dấu những bước tiến của quân đội Nga. Điều này mang ý nghĩa biểu tượng và chính trị trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra tối hậu thư cho Nga.
"Nga vẫn bình tĩnh và kiên quyết. Quân đội Nga đang hoạt động với hiệu quả tối đa. Chúng tôi có thể chắc chắn rằng không áp lực bên ngoài nào từ phương Tây có thể ngăn cản việc hoàn thành các mục tiêu của chiến dịch quân sự đặc biệt", ông nói.
Nhà phân tích địa chính trị Brian Berletic nói với hãng tin Sputnik rằng sự sụp đổ của một trong những thành trì kiên cố nhất của Ukraine đánh dấu một bước ngoặt rõ ràng trong cuộc chiến giành Donbass.
Ukraine đã sử dụng Chasiv Yar để bảo vệ Bakhmut (Artyomovsk) và chặn đường tiến của Nga đến các thành trì kiên cố nhất của họ ở Donbass gồm Kramatorsk và Slavyansk ở phía tây bắc, cựu lính thủy đánh bộ Mỹ cho biết.
Chuyên gia Berletic nhận định việc Chasiv Yar thất thủ "khiến Ukraine mất đi chiều sâu chiến lược quan trọng ở Donbass và làm nghiêm trọng thêm vị thế chiến trường vốn đã suy yếu", chuyên gia này nhận định.
Mặc dù Chasiv Yar được Nga kiểm soát, con đường đến Kramatorsk và Slavyansk đã mở ra, nhưng những thành phố lớn cuối cùng ở Donbass vẫn nằm dưới sự kiểm soát của Ukraine, bên cạnh Pokrovsk, nơi cũng đang bị bao vây.
Theo chuyên gia Berletic, Nga sẽ tiếp tục áp dụng chiến lược gây sức ép liên tục thay vì những "cuộc tấn công chớp nhoáng". Lực lượng vũ trang Nga đang dần xây dựng sức mạnh chiến đấu và tấn công các phòng tuyến của Ukraine trên khắp mặt trận.
“Mục tiêu là kéo căng hệ thống phòng thủ mỏng manh của Ukraine cho đến khi chúng sụp đổ, ngay cả ở những cứ điểm như Chasiv Yar", chuyên gia cho biết thêm.
Chuyên gia Matviychuk dự đoán lực lượng Nga tham gia chiến dịch ở Chasiv Yar sẽ được luân chuyển và thay thế bằng lực lượng dự bị, đồng thời cho biết lực lượng mới này sẽ có thể “bắt đầu chiến dịch tiếp theo nhằm đánh bại hoàn toàn nhóm lực lượng phía nam của Ukraine theo hướng Donetsk.
“Điều này sẽ thay đổi hoàn toàn cục diện xung đột, cho phép quân đội Nga tiến sâu và nhanh chóng”, chuyên gia Matviychuk dự đoán thêm.
