Các thành viên của phái đoàn đàm phán Nga gặp gỡ phóng viên tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày 15/5 (Ảnh: Reuters).
Ông Vladimir Medinsky, trưởng đoàn đàm phán của Nga, ngày 15/5 thông báo phái đoàn Nga sẽ chờ phái đoàn Ukraine để bắt đầu cuộc họp vào lúc 10h ngày 16/5 (giờ địa phương) tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ.
"Chúng tôi đã có một cuộc họp rất chặt chẽ với các nhà lãnh đạo thế giới. Họ đã giải thích lập trường của chúng tôi. Sáng mai, chúng tôi sẽ chờ phía Ukraine, họ nên đến họp", ông Medinsky nói.
Ông Medinsky, trợ lý tổng thống Nga, cũng nhắc lại rằng Tổng thống Vladimir Putin đã đề xuất tái khởi động các cuộc đàm phán trực tiếp với Ukraine tại Istanbul "mà không có điều kiện tiên quyết".
"Chúng tôi sẵn sàng đàm phán", ông Medinsky nói thêm.
Trong khi đó, Văn phòng của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã công bố phái đoàn tham dự các cuộc đàm phán Nga - Ukraine tại Istanbul vào ngày 16/5. Phái đoàn sẽ do Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov dẫn đầu và sẽ bao gồm 11 thành viên khác thuộc các cơ quan đối ngoại, an ninh của Ukraine.
Các cuộc đàm phán dự kiến sẽ bắt đầu vào ngày 16/5 và ông Zelensky cho biết Ukraine sẽ tập trung vào việc thúc đẩy lệnh ngừng bắn ngay lập tức trong 30 ngày.
Theo trợ lý của Tổng thống Ukraine, Dmitry Litvin, phái đoàn Ukraine sẽ đến Istanbul vào cuối ngày 15/5.
Các cuộc đàm phán dự kiến diễn ra tại Cung điện Dolmabahce, dinh thự lớn ven biển, nơi đã tổ chức một vòng đàm phán mà không có kết quả giữa Moscow và Kiev vào năm 2022.
Đặc phái viên của Tổng thống Trump, Steve Witkoff, và Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio, dự kiến có mặt tại Istanbul vào ngày 16/5.
Cả phái đoàn Nga và Ukraine đều đến Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày 15/5 và tuyên bố sẵn sàng đàm phán. Tuy nhiên, hai phái đoàn đến hai thành phố khác nhau và vẫn chưa có cuộc gặp nào diễn ra như dự tính.
Tổng thống Zelensky đã đến thủ đô Ankara cùng một nhóm trợ lý thân cận nhất vào ngày 15/5, trong khi phái đoàn cấp trung của Nga, do ông Vladimir Medinsky, trợ lý tổng thống Nga, dẫn đầu, đã tới Istanbul.
Vào tối 14/5, Điện Kremlin thông báo Tổng thống Putin sẽ không tham gia các cuộc đàm phán tại Thổ Nhĩ Kỳ, từ chối đề xuất của Tổng thống Zelensky về một cuộc gặp trực tiếp giữa hai nhà lãnh đạo để thảo luận về hòa bình.
Tuyên bố cứng rắn của Ukraine
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tham dự một cuộc họp báo tại Đại sứ quán Ukraine ở Ankara ngày 15/5 (Ảnh: Getty).
Phát biểu tại một cuộc họp báo ở thủ đô Ankara của Thổ Nhĩ Kỳ hôm 15/5, sau cuộc gặp với Tổng thống Recep Tayyip Erdogan, Tổng thống Zelensky cho biết ông đã quyết định cử một phái đoàn tham gia đàm phán, mặc dù Nga đã cử một nhóm cấp thấp hơn, để báo hiệu với Tổng thống Mỹ Donald Trump rằng Ukraine vẫn kiên quyết cam kết tìm cách chấm dứt chiến tranh.
"Nga không đủ nghiêm túc về các cuộc đàm phán… Vì tôn trọng Tổng thống Trump và Erdogan, tôi đã quyết định cử phái đoàn của chúng tôi đến Istanbul ngay bây giờ", ông Zelensky nói.
"Tôi cảm thấy bị Nga xem thường. Không có thời gian họp, không có chương trình nghị sự, không có phái đoàn cấp cao - đây là sự thiếu tôn trọng cá nhân đối với ông Erdogan, đối với ông Trump", ông Zelensky nói thêm.
Tổng thống Zelensky cho biết ông và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đã nhất trí rằng các phái đoàn từ Thổ Nhĩ Kỳ, Ukraine và Mỹ sẽ có mặt tại Istanbul, đồng thời nói thêm rằng ông hy vọng một cuộc họp với các quan chức Nga sẽ diễn ra.
"Một cuộc họp như vậy sẽ diễn ra. Chúng tôi chắc chắn sẽ tổ chức một cuộc họp với phía Nga. Tôi hy vọng cuộc họp này sẽ diễn ra", ông Zelensky nói.
"Chương trình nghị sự đã rõ ràng, chúng tôi đã sẵn sàng họp. Chúng tôi đang chờ tín hiệu tương ứng từ phía Thổ Nhĩ Kỳ, chúng tôi đang chờ thông tin cụ thể", nhà lãnh đạo Ukraine nói thêm.
Ngay trước thềm cuộc đàm phán dự kiến diễn ra tại Istanbul, Tổng thống Zelensky vẫn đưa ra cảnh báo cứng rắn với Nga, dọa áp đặt các lệnh trừng phạt mới nếu Moscow không thực hiện các bước để chấm dứt xung đột.
"Nếu không có lệnh ngừng bắn, không có các cuộc họp song phương, chúng tôi sẽ yêu cầu các lệnh trừng phạt để chấm dứt chiến tranh nhanh hơn. Chúng tôi muốn các lệnh trừng phạt mạnh mẽ từ Mỹ, các nước châu Âu và phải có sức ép từ phía nam bán cầu, đối với Nga", ông Zelensky cho biết.
"Ukraine đang tiến tới một hình thức đàm phán có thể đưa tất cả chúng ta đến gần hơn một chút với việc chấm dứt chiến tranh. Nhưng điều này không thể đơn phương, chỉ từ một phía. Và áp lực không thể chỉ từ một phía. Đó là lý do chúng tôi thực sự muốn thấy áp lực nhằm vào Nga và ông Putin. Các lệnh trừng phạt từ châu Âu, Mỹ và các quốc gia khác. Ít nhất là các lệnh trừng phạt", ông Zelensky tuyên bố.
Tổng thống Zelensky cũng khẳng định Ukraine sẽ không bao giờ công nhận những vùng lãnh thổ mà Moscow đang kiểm soát là một phần của Nga.
"Trong mọi cuộc thảo luận - và tôi nhấn mạnh điều này - đây là lập trường không lay chuyển của tôi - chúng tôi không công nhận hợp pháp bất kỳ vùng lãnh thổ nào bị kiểm soát tạm thời của chúng tôi là của Nga. Đây là lãnh thổ của Ukraine", ông Zelensky nhấn mạnh.
Phản ứng của Nga
Ông Medinsky, quan chức từng dẫn đầu các cuộc đàm phán hòa bình với Ukraine vào tháng 3/2022, đã tổ chức một cuộc họp báo được sắp xếp vội vã tại lãnh sự quán Nga ở Istanbul.
Trưởng đoàn đàm phán Nga nói rằng Moscow "sẵn sàng cho các cuộc thảo luận".
"Chúng tôi sẵn sàng cho các cuộc thảo luận, để nối lại các cuộc đàm phán tại Istanbul. Chúng tôi đã chuẩn bị cho các thỏa hiệp có thể xảy ra và các cuộc thảo luận", ông Medinsky nói.
Theo trợ lý tổng thống Nga, mục tiêu của các cuộc đàm phán là bảo đảm "một nền hòa bình lâu dài" và "loại bỏ những nguyên nhân gốc rễ cơ bản của cuộc xung đột".
Ông mô tả các cuộc đàm phán hiện tại là sự tiếp nối của các cuộc đàm phán bị Ukraine làm gián đoạn 3 năm trước, bao gồm các yêu cầu toàn diện như hạn chế lực lượng vũ trang của Ukraine và ngăn chặn việc tái thiết với sự hỗ trợ của phương Tây. Kiev đã nhiều lần bác bỏ các điều kiện này vì cho là không thể chấp nhận được.
Ông nói thêm rằng các thành viên phái đoàn Nga đã được Tổng thống Putin chấp thuận và có tất cả "thẩm quyền cũng như quyền lực cần thiết để tiến hành đàm phán".
Trưởng đoàn đàm phán Nga khẳng định Moscow sẵn sàng thảo luận về "những thỏa hiệp có thể có" trong các cuộc đàm phán trực tiếp với Kiev.
