Thủ tướng Canada Mark Carney (Ảnh: AFP).
Theo tuyên bố từ Nhà Trắng, việc tăng thuế với hàng hóa Canada từ 25% lên 35% “nhằm đáp trả việc Canada tiếp tục không hành động và có các biện pháp trả đũa” liên quan đến việc ngăn chặn dòng chảy fentanyl vào Mỹ.
Nhà Trắng nêu rõ rằng các hàng hóa được trung chuyển, tức là vận chuyển qua nước thứ ba để tránh mức thuế 35%, sẽ phải chịu mức thuế cao hơn, ở mức 40%.
Tuy nhiên, Nhà Trắng cho biết những hàng hóa tuân thủ Hiệp định Mỹ - Mexico - Canada (USMCA) sẽ không bị áp dụng mức thuế cao hơn này, qua đó phần nào giảm nhẹ tác động của biện pháp thuế quan.
Thủ hiến tỉnh Ontario, ông Doug Ford, cho biết mức thuế 35% mà Mỹ áp lên hàng hóa Canada là “đáng lo ngại,” đặc biệt trong bối cảnh một số loại thuế khác vẫn còn hiệu lực.
Trong một bài đăng trên mạng xã hội, ông Ford đã kêu gọi chính phủ Canada đáp trả bằng cách áp dụng mức thuế 50% đối với thép và nhôm nhập khẩu từ Mỹ.
“Đây không phải lúc để lùi bước. Chúng ta cần giữ vững lập trường. Chính phủ cần tận dụng tối đa lợi thế của chúng ta và kiên định trước các mức thuế của Tổng thống Trump”, ông viết trên nền tảng X.
Theo dữ liệu từ Bộ Thương mại Mỹ, Canada hiện là quốc gia mua hàng từ Mỹ nhiều nhất, với tổng giá trị nhập khẩu đạt 349 tỷ USD trong năm ngoái. Ngược lại, Canada đã xuất khẩu 413 tỷ USD hàng hóa sang Mỹ trong cùng năm, đứng thứ ba trong số các nguồn hàng hóa nước ngoài lớn nhất vào Mỹ.
Theo các chuyên gia, mức thuế suất 35% mà Nhà Trắng vừa công bố đối với hàng nhập khẩu từ Canada sẽ chỉ ảnh hưởng đến một phần nhỏ trong tổng thương mại giữa hai nước.
“Hầu hết hoạt động thương mại giữa Canada và Mỹ chủ yếu dựa vào sản phẩm sản xuất trong khu vực vẫn không bị đánh thuế” ông Drew Fagan, giáo sư tại Trường Quan hệ Toàn cầu Munk thuộc Đại học Toronto, cho biết.
Lý do là vì, khác với phần lớn quốc gia khác, Canada đã có sẵn một hiệp định thương mại với Mỹ (USMCA). Hiệp định này được đàm phán dưới thời chính quyền Tổng thống Trump đầu tiên và có hiệu lực từ năm 2020.
Theo USMCA, một loạt hàng hóa được hưởng ưu đãi thuế quan nếu đáp ứng các tiêu chí về xuất xứ, tức một tỷ lệ nhất định của sản phẩm phải được sản xuất tại Bắc Mỹ.
Ông Goldy Hyder, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành Hội đồng Doanh nghiệp Canada, cho biết ông “không quá lo lắng” về việc tăng thuế bởi vì mức thuế này “không áp dụng cho phần lớn nền kinh tế Canada”.
Ngân hàng Trung ương Canada ước tính 100% hàng xuất khẩu năng lượng và 95% các loại hàng hóa khác của nước này đủ điều kiện miễn thuế theo USMCA.
Tuy nhiên, trong quá khứ, một số nhà xuất khẩu Canada không quan tâm đến việc chứng nhận theo USMCA vì họ đã được hưởng mức thuế thấp theo quy định chung của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).
Ông Hyder nhận định, các mức thuế mới của Trump sẽ buộc các doanh nghiệp vừa và nhỏ phải tiến hành nộp đủ hồ sơ để hưởng miễn thuế.
Ngoài mức thuế suất chung 35%, vấn đề lớn hơn đối với Canada là các mức thuế theo từng lĩnh vực cụ thể mà ông Trump áp dụng, gồm thuế 50% đối với thép và nhôm, cùng 25% đối với một số linh kiện ô tô - những mặt hàng không được miễn trừ theo USMCA.
Ông Fagan cho rằng thông báo thuế quan vào hôm qua chỉ là “mở màn” cho mối quan hệ thương mại Mỹ - Canada. “Trận chiến thực sự” sẽ diễn ra vào năm tới, khi USMCA được đưa ra đàm phán lại, ông nhấn mạnh.
