Dự án "Vòm Vàng" tham vọng của ông Trump (Ảnh: Reuters).
Truyền thông phương Tây dẫn 3 nguồn thạo tin cho hay, chính quyền Mỹ đã tiếp cận Dự án Kuiper của Amazon và các tập đoàn quốc phòng lớn để bàn về việc xây dựng "Vòm Vàng".
Sự thay đổi này đánh dấu một bước ngoặt chiến lược nhằm giảm sự phụ thuộc vào SpaceX của ông Musk, công ty có các mạng lưới vệ tinh Starlink và Starshield hiện đóng vai trò then chốt trong hệ thống liên lạc quân sự của Mỹ.
Diễn biến này diễn ra trong bối cảnh mối quan hệ giữa ông Trump và ông Musk xấu đi rõ rệt từ tháng trước.
Ngay cả trước khi 2 nhân vật quyền lực xảy ra tranh cãi công khai, các quan chức Lầu Năm Góc và Nhà Trắng đã bắt đầu tìm kiếm các lựa chọn thay thế cho SpaceX, do lo ngại việc phụ thuộc quá nhiều vào một đối tác duy nhất cho một phần lớn của hệ thống phòng thủ không gian đầy tham vọng trị giá 175 tỷ USD.
Ông Musk và SpaceX chưa đưa ra bình luận. Sau đó, ông Musk viết trên mạng xã hội X rằng công ty ông “chưa từng cố gắng tham gia đấu thầu bất kỳ hợp đồng nào liên quan đến chương trình này. Chúng tôi vẫn ưu tiên tập trung vào việc đưa nhân loại đến sao Hỏa".
Tuy nhiên, với quy mô, thành tích phóng hơn 9.000 vệ tinh Starlink và kinh nghiệm làm việc với chính phủ, SpaceX vẫn được xem là có vị thế nội bộ vững chắc để đảm nhận những phần quan trọng trong "Vòm Vàng", đặc biệt là các hợp đồng phóng vệ tinh, theo các nguồn tin.
Dự án Kuiper, hiện mới chỉ phóng được 78 vệ tinh trong tổng số 3.000 vệ tinh quỹ đạo thấp theo kế hoạch, đã được Lầu Năm Góc tiếp cận để tham gia chương trình, cho thấy chính quyền ông Trump sẵn sàng tích hợp các công ty công nghệ thương mại vào hạ tầng quốc phòng quốc gia, vượt ra ngoài khuôn khổ các nhà thầu truyền thống.
Tham vọng xây dựng "Vòm Vàng" được ví như phiên bản mở rộng của hệ thống phòng thủ "Vòm Sắt" của Israel, nhưng với quy mô lớn hơn nhiều, đòi hỏi một mạng lưới vệ tinh phức tạp bao phủ diện rộng.
Dù SpaceX vẫn là ứng viên hàng đầu nhờ khả năng phóng vệ tinh số lượng lớn, nhưng tỷ lệ đóng góp của họ trong chương trình có thể bị thu hẹp.
Chính phủ Mỹ đã tiếp cận các công ty phóng tên lửa mới như Stoke Space và Rocket Lab, những cái tên đang dần khẳng định vị thế và sẽ được phép tham gia đấu thầu từng đợt phóng vệ tinh khi chương trình tiến triển.
Một quan chức Mỹ cho biết: “Về sau, mỗi vụ phóng riêng lẻ sẽ được đấu thầu, và chúng tôi bắt buộc phải cho bên khác cơ hội, không chỉ riêng SpaceX".
Các “ông lớn” quốc phòng truyền thống như Northrop Grumman, Lockheed Martin và L3Harris cũng đang đàm phán để hỗ trợ "Vòm vàng".
Ông Trump đã khởi động sáng kiến "Vòm Vàng" chỉ một tuần sau khi bắt đầu nhiệm kỳ thứ 2, và đang thúc đẩy triển khai nhanh chóng. Tướng Michael Guetlein của Lực lượng Không gian, vừa được Thượng viện xác nhận hôm 17/7, sẽ lãnh đạo chương trình với toàn quyền điều hành.
Theo một chỉ đạo chưa được tiết lộ trước đó từ Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth, ông Guetlein có 30 ngày để xây dựng đội ngũ, 60 ngày để trình thiết kế hệ thống ban đầu, và 120 ngày để đệ trình kế hoạch triển khai hoàn chỉnh, bao gồm chi tiết về vệ tinh và trạm mặt đất.
