Băng tích tụ trong càng đáp của một chiếc F-35A thuộc Không quân Mỹ do dầu thủy lực bị dính nước là nguyên nhân của vụ rơi tiêm kích tại Căn cứ Không quân Eielson ở Alaska vào tháng 1, theo một báo cáo mới công bố về sự cố.
Pacific Air Forces (PACAF) đã công bố một báo cáo về sự cố xảy ra vào ngày 28/1. Một video có trong báo cáo ghi lại cảnh chiếc F-35A nhào thẳng xuống đất rồi bùng cháy, đã nhanh chóng lan truyền.
Mỹ công bố nguyên nhân vụ "tia chớp" F-35 rơi tự do rồi nổ tung (Video: X).
Phi công, thuộc Biên đội Tiêm kích 354 của Eielson, đã kịp nhảy ghế thoát hiểm và chỉ bị thương nhẹ. Máy bay bị phá hủy hoàn toàn, và tai nạn ước tính khiến Không quân thiệt hại khoảng 196,5 triệu USD.
Báo cáo tóm tắt điều tra giải thích: “Sau khi cất cánh ban đầu, càng mũi của máy bay gặp sự cố không thu vào đúng cách do dầu thủy lực bị nhiễm nước rồi đóng băng, ngăn thanh chống giảm chấn mở hết và dẫn đến càng mũi bị nghiêng sang trái.
Phi công đã thông báo với các kỹ sư Lockheed Martin qua người giám sát bay đang trực ca. Máy bay đã bay chờ khoảng 50 phút trong khi nhóm lên kế hoạch hành động".
Càng mũi bị lệch khiến việc hạ cánh khẩn cấp sử dụng thiết bị hãm trên đường băng chính ở Eielson trở nên không an toàn.
Báo cáo nêu tiếp: “Phi công đã cố gắng đưa càng mũi về vị trí ban đầu. Tuy nhiên, cả hai lần đều không thành công trong việc căn chỉnh càng mũi. Sau đó, ống giảm chấn của càng chính bên phải và sau đó bên trái cũng không thể mở hoàn toàn sau khi cất cánh do băng đọng bên trong.
Sau lần thử thứ hai, tất cả cảm biến tải trọng bánh đáp (hệ thống xác định máy bay tiếp đất hay chưa) đều báo rằng máy bay đã chạm đất, khiến hệ thống điều khiển chuyển chế độ vận hành trên mặt đất. Tuy nhiên, do máy bay thực tế vẫn đang ở trên không, nó đã mất khả năng điều khiển. Lúc này, phi công buộc phải phóng ghế thoát hiểm".
Sau đó, chiếc F-35 đã rơi tự do xuống mặt đất.
Báo cáo còn ghi rằng sau khi phi công thoát hiểm, chiếc F-35A vẫn bay vọt lên trước khi bị dừng lại và rơi xuống. Điều này phần nào giải thích quỹ đạo rơi thẳng đứng được thấy trong video. Báo cáo cho biết khi phi công nhảy ra ngoài, máy bay đã bị ngửa mũi lên khoảng 30-40 độ và đang nghiêng trái khoảng 38 độ.
“Kết luận của hội đồng điều tra tai nạn cho thấy, nguyên nhân của sự cố là dầu thủy lực bị nhiễm nước đóng băng trong càng đáp. Lớp băng ngăn ống giảm xóc không mở hết, dẫn tới cảm biến báo sai là máy bay đã tiếp đất khi vẫn đang bay”, báo cáo viết.
Sự việc nhấn mạnh thách thức riêng khi vận hành F-35, cũng như nhiều loại máy bay khác, trong điều kiện cực lạnh ở Alaska. Nhiệt độ ghi nhận quanh thời điểm sự cố ngày 28/1 là -17°C. Điều này đặt ra câu hỏi về việc loại bỏ hơi ẩm trong dầu khi bảo dưỡng tiêm kích có được thực hiện đầy đủ hay không, dẫn tới việc có nước xuất hiện và bị đóng băng.
