Khu vực nuôi tôm của một công ty nuôi tôm ở tỉnh Banten, Indonesia (Ảnh: Reuters).
Ngành công nghiệp tôm của Indonesia đang đối mặt với thử thách lớn sau khi chính phủ Mỹ quyết định áp mức thuế lên tới 19% đối với tôm nhập khẩu từ nước này. Trong bối cảnh thị trường xuất khẩu chính bị siết chặt, các nhà sản xuất Indonesia đang chuyển hướng sang Trung Quốc, nơi có sức tiêu thụ khổng lồ, nhưng yêu cầu cạnh tranh khốc liệt về giá cả.
Năm 2024, Mỹ là thị trường tiêu thụ đến 60% trong tổng số 1,68 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu tôm của Indonesia. Tuy nhiên, theo ông Andi Tamsil, Chủ tịch Hiệp hội người nuôi tôm Indonesia, mức thuế mới có thể khiến xuất khẩu năm nay giảm đến 30%, ảnh hưởng trực tiếp đến khoảng 1 triệu lao động sống nhờ ngành nuôi và chế biến tôm.
Dù hai bên đã đạt được thỏa thuận vào tháng 7 nhằm tìm hướng tháo gỡ, nhiều khách hàng tại Mỹ vẫn ngừng mua hàng để chờ diễn biến tiếp theo. Trong khi đó, các nước cạnh tranh như Ecuador lại được hưởng mức thuế thấp hơn, chỉ 15%, khiến Indonesia rơi vào thế bất lợi rõ rệt.
Ông Budhi Wibowo, người đứng đầu Hiệp hội doanh nghiệp thủy sản Indonesia, cho biết Trung Quốc hiện là khách hàng tiềm năng nhất. Dù trước đây chỉ chiếm 2% tổng lượng tôm xuất khẩu của Indonesia, Trung Quốc hiện là quốc gia nhập khẩu tôm lớn nhất thế giới, với tổng khối lượng lên tới khoảng 1 triệu tấn mỗi năm.
Để khai thác tiềm năng đó, ngành tôm Indonesia đang gấp rút tái cơ cấu thị trường. Vào tháng 6, ông Tamsil cùng một đoàn doanh nghiệp đã đến Quảng Châu để tiếp xúc với các nhà nhập khẩu, chủ chuỗi nhà hàng và sàn thương mại nông nghiệp. Các chuyến đi xúc tiến thương mại tiếp theo tới Trung Quốc đang được chuẩn bị.
"Chúng tôi đang nhắm đến việc chiếm ít nhất 20% thị phần nhập khẩu tôm của Trung Quốc. Đó là một con số rất khả thi nếu chúng tôi đi đúng hướng", ông Tamsil nhận định.
Dù thị trường Trung Quốc hứa hẹn về quy mô, các doanh nghiệp Indonesia thừa nhận lợi nhuận sẽ khó cao bằng khi bán sang Mỹ do giá cả tại Trung Quốc bị cạnh tranh mạnh và người tiêu dùng có xu hướng chọn hàng giá rẻ từ Ecuador. Tuy vậy, trong bối cảnh khó khăn hiện tại, việc giữ được đầu ra ổn định đang là ưu tiên hàng đầu.
Không chỉ dừng lại ở Trung Quốc, Indonesia cũng đang tìm cách đa dạng hóa thị trường, hướng tới Trung Đông, Hàn Quốc, Đài Loan và Liên minh châu Âu. Đặc biệt, hiệp định thương mại tự do đang được đàm phán giữa Jakarta và Brussels có thể mở ra thêm nhiều cơ hội mới nếu được ký kết trong thời gian tới.
