
Bìa sách Hà Nội 36 phố phường, ấn bản mới của NXB Văn Học - Ảnh: MAI NGUYỆT
Trong đó cuốn
Sau Tết, ông miêu tả một nỗi trống vắng, khi phố xá bớt rộn ràng, lòng người lại trở về với nhịp sống quen thuộc: "Cái vui của ngày Tết đã đi theo với xác pháo người ta quét mà đi, không trở lại. Thế là một năm đã qua" - Ảnh: minh họa
Hà Nội 36 phố phường không chỉ là tập tùy bút về phố xá, mà còn là một tư liệu văn hóa, đời sống, phản chiếu cách người Hà Nội cảm nhận cái đẹp và ứng xử với đời.
Tác phẩm cũng thể hiện tư tưởng nhân văn sâu sắc: tình yêu con người, tình thương với người lao động nghèo, và niềm tin vào cái đẹp giản dị.
Giá trị bền vững của một tùy bút kinh điển
Trên phương diện nghệ thuật, Hà Nội 36 phố phường thể hiện rõ bút pháp tinh tế và nhân văn của Thạch Lam.
Ông có khả năng "nâng cái bình thường lên hàng nghệ thuật", biến những gánh hàng rong, hàng quà, những người lao động bình dị thành biểu tượng của vẻ đẹp Hà Nội, biến những điều bé nhỏ thành biểu tượng của ký ức tập thể.

Dù viết về một gánh phở, một quán nước hay người gánh hàng rong, Thạch Lam đều nhìn họ bằng ánh mắt trân trọng, coi đó là phần không thể thiếu của văn hóa Hà Nội - Ảnh: minh họa
Giữa thời kỳ văn học 1930-1945, khi nhiều cây bút mải mê với hiện thực xã hội, Thạch Lam chọn cho mình chủ nghĩa cảm xúc, viết để gìn giữ niềm tin vào con người và cái đẹp.
Chính sự dịu dàng ấy khiến Hà Nội 36 phố phường vẫn được yêu mến suốt hơn tám thập kỷ.
Tác phẩm không chỉ là một bức chân dung văn chương của thành phố, mà còn là bản giao hưởng của ký ức.
Trong từng trang viết, người đọc có thể nghe tiếng chuông chùa, bước chân trên phố cổ những âm thanh và hương vị tưởng đã cũ mà vẫn còn nguyên trong tâm trí người Hà Nội.
71 năm Giải phóng thủ đô không chỉ là mốc son lịch sử, mà còn là dịp để nhớ rằng trong từng con phố, từng mái ngói, vẫn còn đó linh hồn Hà Nội.
Hồn phố trong thời hiện đại
Xuất bản năm 1943 bởi Nhà xuất bản Đời Nay, Hà Nội 36 phố phường gồm 14 tùy bút ngắn, ghi lại những nét sinh hoạt, phong cảnh và hương vị đặc trưng của Hà Nội đầu thế kỷ XX.
71 năm sau Ngày Giải phóng, Hà Nội đổi thay từng ngày: phố phường mở rộng, nhà cao tầng mọc lên, nhịp sống hối hả hơn.
Cuốn sách trở thành sợi dây nối giữa quá khứ và hiện tại, nhắc rằng hồn cốt thủ đô không nằm ở những công trình bê tông, mà trong cách người Hà Nội yêu, sống và giữ nếp văn hóa của mình.
Hà Nội 36 phố phường không chỉ là tác phẩm văn học, mà còn như bài học về nhân cách sống thanh tao và sâu sắc. Nó dạy ta biết trân trọng cái đẹp giản dị quanh mình, từ bát bún riêu đầu ngõ đến nụ cười người bán hàng rong.
