Hôm nay (11/9), Học viện Hàng không Việt Nam tổ chức hội thảo quốc tế "Cặp cảng hàng không quốc tế Long Thành - Tân Sơn Nhất: Định hình cửa ngõ hàng không quốc gia, hướng tới trung tâm trung chuyển khu vực trong kỷ nguyên mới".
Hội thảo đã thu hút sự tham gia góp ý từ các nhà quản lý, chuyên gia hàng đầu trong nhiều lĩnh vực. Mục tiêu chung là tìm ra giải pháp tối ưu để biến cặp sân bay này thành động lực phát triển kinh tế, thương mại và du lịch.
Toàn cảnh buổi hội thảo. Ảnh: TK.
Hạ tầng kết nối còn nhiều bất cập
Theo ông Phạm Minh Hải, Giám đốc Học viện Chiến lược, Bồi dưỡng cán bộ xây dựng (Bộ Xây dựng), dù sân bay Long Thành được kỳ vọng sẽ phục vụ 100 triệu hành khách/năm, nhưng hệ thống giao thông kết nối hiện tại vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu khi vận hành.
Ông dẫn chứng các tuyến đường bộ chính như Quốc lộ 51, cao tốc TPHCM - Long Thành đang quá tải, thường xuyên ùn tắc. Hiện chưa có tuyến đường sắt kết nối trực tiếp đến sân bay, gây hạn chế về phương thức di chuyển và năng lực vận tải.
Ông Phạm Minh Hải, Giám đốc Học viện Chiến lược, Bồi dưỡng cán bộ xây dựng (Bộ Xây dựng). Ảnh: TK.
Ngoài ra, các dự án giao thông kết nối đang triển khai không đồng bộ, dẫn đến nhiều bất cập khi đưa vào khai thác. Việc thiếu đồng bộ trong tổ chức giao thông và nguồn lực đầu tư hạn chế cũng làm chậm tiến độ các công trình trọng điểm.
Ông Hải đề xuất TPHCM và Đồng Nai cần bổ sung quy hoạch tuyến Liên vùng 04 vào quy hoạch; thống nhất hướng tuyến qua sông Đồng Nai - cầu Cát Lái; đẩy nhanh mở rộng cao tốc TPHCM - Long Thành; ưu tiên đầu tư cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu đoạn số 6 - số 10; lập dự án kết nối cao tốc Bến Lức - Long Thành.
Ông cũng nhấn mạnh cần sớm triển khai đường sắt nhẹ Thủ Thiêm - Long Thành và hoàn thành các tuyến ĐT773, ĐT770B, ĐT769 trước năm 2025 để giảm tải cho khu vực.
Phân bổ khai thác cặp sân bay Tân Sơn Nhất - Long Thành: Hai luồng ý kiến
Về vấn đề phân bổ khai thác giữa hai sân bay, các chuyên gia đưa ra hai quan điểm chính.
Đại diện Liên danh Incheon Airport, đơn vị tư vấn, đề xuất một trong hai phương án: chuyển toàn bộ chuyến bay quốc tế về Long Thành hoặc phân chia theo cự ly.
Theo họ, việc tập trung khai thác chuyến bay quốc tế tại Long Thành sẽ giúp tối ưu hóa nguồn lực, giảm thủ tục trùng lặp và tăng tính liền mạch.
Nếu phân chia, có thể gây nhầm lẫn cho hành khách và giảm sức cạnh tranh, khiến Việt Nam có thể mất 33% khách trung chuyển vào tay các sân bay trong khu vực như Bangkok hay Singapore.
KTS Ngô Viết Nam Sơn phát biểu tại hội thảo. Ảnh: TK.
Tuy nhiên, KTS Ngô Viết Nam Sơn lại có cái nhìn thận trọng và chiến lược hơn. Ông cho rằng "Chưa vội dời 100% chuyến bay quốc tế về sân bay mới ngay từ đầu".
Vị chuyên gia cho rằng, việc phân bổ phải dựa trên năng lực hạ tầng thực tế và tiện ích cho người sử dụng, không nên vội vàng chuyển dịch. Qua đó, ông đề xuất lộ trình 3 giai đoạn.
Giai đoạn 1: Sân bay Long Thành là trung tâm hàng hóa. Ở giai đoạn này, khi hạ tầng kết nối vùng còn chưa hoàn thiện, Long Thành nên tập trung vai trò là trung tâm hàng hóa của cả khu vực. Điều này giúp giảm tải hiệu quả cho sân bay Tân Sơn Nhất, vốn đang quá tải về hàng hóa, mà không gây áp lực lên giao thông hành khách.
Giai đoạn 2: Chuyển đổi khi hạ tầng hoàn thiện. Chỉ sau khi các dự án giao thông kết nối vùng như đường vành đai, cao tốc, các tuyến metro được hoàn thành, đi vào hoạt động, mới nên bàn đến việc chuyển các tuyến bay quốc tế về Long Thành. Lúc này, sân bay Long Thành sẽ có vai trò quan trọng hơn, nhưng vẫn phối hợp nhịp nhàng với Tân Sơn Nhất.
Giai đoạn 3: Biến Long Thành thành "điểm đến". Trong tương lai, mục tiêu là biến Long Thành không chỉ là điểm trung chuyển mà còn là "điểm đến" thực sự. Tương tự như các mô hình sân bay lớn trên thế giới, hành khách có thể lựa chọn ở lại, kết hợp với đô thị sân bay và các khu thương mại tự do.
Phối cảnh Cảng hàng không quốc tế Long Thành. Ảnh: ACV.
Kết luận hội thảo, ông Uông Việt Dũng, Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam khẳng định, việc khai thác Long Thành là vấn đề chưa có tiền lệ, tác động lớn đến toàn bộ hệ thống hàng không. Ông cho biết Chính phủ đặc biệt quan tâm và yêu cầu rút ngắn tiến độ để sân bay sớm đi vào hoạt động.
Ông Dũng nhấn mạnh, việc khai thác hiệu quả sân bay Long Thành cần có lộ trình, kịch bản chuyển tiếp rõ ràng. Cần đảm bảo sự vận hành song song, hiệu quả giữa hai sân bay.
Ông khẳng định: "Tất cả ý kiến chuyên gia, học giả tại hội thảo hôm nay là cơ sở quan trọng để Cục tổng hợp, phân tích toàn diện, từ đó trình cấp thẩm quyền phương án tối ưu. Mục tiêu cao nhất là bảo đảm an toàn, không làm đứt gãy hoạt động hàng không, đồng thời khai thác hiệu quả cả Long Thành và Tân Sơn Nhất."
