Bản đồ chiến sự Nga - Ukraine tại Pokrovsk và Mirnograd ngày 3/12. Moscow kiểm soát phần màu đỏ, tiếp tục mở rộng tại những khu vực bao quanh bởi đường màu vàng (Ảnh: Archangel of Special Forces).
Cuộc đối đầu ý chí
Dưới sự tấn công liên tục của "vòng xoáy tử thần" từ RFAF, hệ thống phòng thủ của Ukraine đã biến từ một cuộc đối đầu mang tính hệ thống, thành một cuộc đối đầu ý chí.
Những người bảo vệ thành phố Pokrovsk hiểu rằng, đây không chỉ là cửa ngõ vào Dnipropetrovsk, mà còn là "yết hầu" của tuyến phòng thủ phía đông Ukraine. Một khi nó sụp đổ, tuyến phòng thủ dài 600km từ Pavlohrad đến sông Dnieper, sẽ hoàn toàn sẽ bị “mở toang”.
Tử thủ và "không có đường lui"
Chỉ huy Lữ đoàn bộ binh cơ giới 54 AFU, đã tuyên bố thẳng thắn trong bài phát biểu động viên trước trận chiến đấu: "Phía sau chúng ta là toàn bộ mặt trận phía đông, lùi một bước đồng nghĩa với việc Kiev sụp đổ".
Thông điệp này đã dẫn đến một chiến lược phòng thủ cực đoan: binh lính đào chiến hào bên trong các tòa nhà chung cư bị sập, sử dụng các căn nhà làm nơi trú ẩn tạm thời, và thậm chí biến rãnh thoát nước thành giao thông hào.
Vào tháng 6/2024, một trung đội thuộc Lữ đoàn bảo vệ lãnh thổ 241 của Ukraine, đã cầm cự 72 giờ mà không cần tiếp tế, khi dựa vào một ga-ra ngầm và đẩy lùi 12 đợt tấn công của phía Nga.
Sử dụng chiến thuật "đổi mạng sống lấy thời gian"
Đối mặt với hỏa lực áp đảo, AFU đã áp dụng "phòng thủ linh hoạt": chỉ triển khai các trạm quan sát ở các vị trí tiền phương, trong khi nhóm quân chủ lực vẫn ẩn náu ở tuyến hai.
Khi pháo binh Nga chuyển làn để bộ binh tiến lên, các trắc thủ UAV Ukraine ngay lập tức gọi pháo binh, hy sinh mạng sống của mình để câu giờ cho các binh sĩ ở hậu phương tập hợp lại.
Vào tháng 8/2024, hai lính bắn tỉa thuộc Lữ đoàn xung kích số 3 AFU đã bám trụ chiến đấu trên nóc một nhà ga xe lửa trong 14 giờ, thu hút hỏa lực của 3 khẩu đội pháo binh Nga và câu giờ quan trọng để đồng đội sơ tán.
Thế tiến thoái lưỡng nan sinh tồn "hết lương thực nhưng không mất ý chí"
Với việc quân đội Nga kiểm soát 90% tuyến đường tiếp tế với Pokrovsk, lực lượng Kiev ở mặt trận này đang phải đối mặt với việc phòng thủ trong cảnh thiếu thốn.
Nhật ký của một người lính thuộc Lữ đoàn tấn công đường không 79 tiết lộ rằng vào một ngày trong tháng 9, toàn bộ đại đội chỉ nhận được 3 túi bánh mì và một hộp đạn.
Tình trạng gián đoạn liên lạc còn nghiêm trọng hơn, các đơn vị tác chiến điện tử Nga đã làm nhiễu các thiết bị đầu cuối liên lạc vệ tinh Starlink của Ukraine, gây ra sự chậm trễ trong việc truyền mệnh lệnh từ tiền tuyến. Vào mùa thu lầy lội, đường xá tê liệt, 37% binh sĩ Ukraine bị thương đã tử vong vì không thể sơ tán.
Đêm trước trận chiến Donbass
Mặc dù quân đội Nga tuyên bố đã hoàn toàn kiểm soát Pokrovsk nhưng phía Ukraine kiên quyết phản bác và khẳng định các binh sĩ của họ vẫn đang bám trụ. Tuy vậy, có thể khẳng định việc Pokrovsk thất thủ đang trở thành nguy cơ hiển hiện rất gần với Kiev.
Một khi kiểm soát thành phố, Nga đạt được hai lợi thế chiến lược quan trọng:
Thứ nhất, cắt đứt liên lạc giữa lực lượng Kiev ở mặt trận miền Đông và tuyến phòng thủ sông Dnieper.
Thứ hai, mở đường cho cuộc tấn công vào cụm đô thị Sloviansk - Kramatorsk.
Tình báo NATO cho biết lực lượng Moscow đã tập hợp 5 đơn vị cấp sư đoàn, cách Pokrovsk 30km về phía đông, chuẩn bị cho một cuộc tổng tấn công.
Tác động sâu sắc hơn của trận chiến này nằm ở việc định nghĩa lại logic chiến thắng và thất bại trong chiến tranh hiện đại. Khi quân đội Nga xây dựng một chu kỳ chiến tranh với "năng lực công nghiệp cộng với hỏa lực chính xác", khiến "trận địa ý chí" của AFU cuối cùng đã đi đến chỗ kiệt quệ.
Như báo cáo đánh giá của Lầu Năm Góc bị rò rỉ vào tháng 9 đã nêu: "Ý chí mà không có nền tảng công nghiệp vững chắc, thì chẳng khác nào xây một lâu đài trên cát".
