Các máy bay chiến đấu Typhoon của Không quân Hoàng gia Anh (Ảnh: Getty).
Thủ tướng Anh Keir Starmer ngày 14/6 xác nhận nước này đang triển khai chiến đấu cơ và các phương tiện quân sự khác tới Trung Đông.
Trả lời phóng viên trên chuyến bay tới Hội nghị Thượng đỉnh G7, ông Starmer nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giảm leo thang căng thẳng. Ông cho biết đã có cuộc điện đàm với nhiều lãnh đạo thế giới ngay sau khi Israel mở cuộc không kích vào Tehran, bao gồm Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và Tổng thống Mỹ Donald Trump.
“Tôi sẽ luôn đưa ra quyết định đúng đắn cho nước Anh. Chúng tôi đang triển khai các khí tài tới khu vực, bao gồm cả chiến đấu cơ, nhằm phục vụ các phương án dự phòng”, ông nói, khi được hỏi về phản ứng trước lời đe dọa của Iran nhắm vào các căn cứ phương Tây nếu các nước này hỗ trợ Israel.
Văn phòng Thủ tướng Anh cũng xác nhận các chiến đấu cơ cùng máy bay tiếp nhiên liệu đang được điều tới khu vực nhằm “hỗ trợ dự phòng trong trường hợp căng thẳng tiếp tục leo thang”.
Việc chuẩn bị đã được triển khai từ sáng 13/6 sau đòn tấn công của Israel nhằm vào chương trình hạt nhân và giới lãnh đạo quân sự cấp cao của Iran.
Khi được hỏi liệu Anh có tham gia đánh chặn các tên lửa và máy bay không người lái từ Iran nhắm vào Israel hay không, ông Starmer từ chối trả lời cụ thể. “Đây là các quyết định mang tính tác chiến và tình hình vẫn đang diễn biến phức tạp, nên tôi sẽ không đi vào chi tiết”, ông nói.
Theo các nguồn tin quốc phòng, hiện Anh chưa tham gia bất kỳ hành động quân sự nào và cũng chưa hỗ trợ Israel đánh chặn tên lửa Iran.
Trước khi rời London, ông Starmer đã điện đàm với Thái tử Ả rập Xê út Mohammed bin Salman. Hai nhà lãnh đạo nhất trí về sự cần thiết phải giữ bình tĩnh. Trên máy bay, ông cho biết đã liên lạc với Tổng thống Mỹ Donald Trump, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Đức Friedrich Merz, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.
“Tôi tin rằng khi tới G7, các cuộc trao đổi sẽ còn diễn ra nhiều và gay gắt hơn. Chúng tôi vẫn luôn quan ngại về chương trình hạt nhân của Iran và công nhận quyền tự vệ của Israel. Nhưng tôi cũng hoàn toàn rõ ràng rằng căng thẳng cần được giảm nhiệt. Rủi ro leo thang đang rất lớn đối với cả khu vực và toàn cầu. Chúng ta đã thấy tác động tới nền kinh tế và giá dầu”, ông nói thêm.
Ông Starmer cũng nhắc tới cuộc điện đàm giữa Ngoại trưởng Anh David Lammy và người đồng cấp Iran Abbas Araghchi, trong đó ông Lammy kêu gọi kiềm chế.
“Chúng tôi luôn duy trì liên lạc với các đồng minh. Thông điệp của chúng tôi luôn nhất quán: Hạ nhiệt căng thẳng. Mọi hành động và đối thoại chúng tôi thực hiện đều hướng đến mục tiêu đó”, ông Starmer cho biết.
Hiện vẫn chưa rõ Anh có được báo trước về cuộc tấn công của Israel hay không. Trước câu hỏi này, ông Starmer từ chối xác nhận, dù ám chỉ rằng Anh có nắm một phần thông tin: “Tôi sẽ không đi vào chi tiết về những gì chúng tôi biết vào thời điểm đó hay sau này. Nhưng chúng tôi thường xuyên trao đổi thông tin với các đồng minh, bao gồm Mỹ”.
Các chuyên gia cảnh báo, phương Tây nên xem xét nghiêm túc lời đe dọa của Iran. Theo bà Burcu Ozcelik, chuyên gia tại Viện Nghiên cứu Dịch vụ Thống nhất Hoàng gia (RUSI), chính quyền Iran đang ở trong "chế độ sinh tồn" và muốn xóa bỏ hình ảnh một “con hổ giấy”.
Bà Ozcelik cho rằng khả năng Iran tấn công các căn cứ của Anh, Mỹ và Pháp sẽ phụ thuộc vào đánh giá của nước này về triển vọng đàm phán hạt nhân với Mỹ và liệu họ có sẵn sàng chịu đựng một cuộc đáp trả từ phương Tây hay không.
“Iran đang cảm thấy bị bao vây và có thể cho rằng họ không còn lựa chọn nào ngoài việc chấp nhận rủi ro, những điều trước đây họ chưa từng tính đến”, bà nói.
Chuyên gia này nhận định: “Do đó, lời kêu gọi hạ nhiệt của chính phủ Anh là rất quan trọng. Nhưng ngoại giao không thể thay thế sự sẵn sàng về quân sự. London gần như chắc chắn sẽ tăng cường chuẩn bị quân sự, trong bối cảnh Iran đang chịu sức ép và ít đường lùi có thể hành động mang tính leo thang, dù là do cố ý hay tính toán sai lầm”.
Trong khi đó, bà Marion Messmer, chuyên gia tại Chương trình An ninh Quốc tế của Chatham House, nhận định những lời đe dọa từ Iran có thể chỉ là “lời cảnh báo mang tính răn đe” nhằm vào Mỹ, Anh và Pháp.
“Iran khó có khả năng muốn đối đầu toàn diện, nhưng lời cảnh báo này vẫn cần được coi trọng”, bà nói.
Chuyên gia này lưu ý thêm: “Israel là đồng minh của Anh, Pháp và Mỹ, song cũng đang là bên mạnh hơn trong cuộc xung đột hiện tại. Hiện chưa có dấu hiệu cho thấy Israel cần hỗ trợ quân sự, và việc xung đột lan rộng sẽ không có lợi cho bất kỳ ai”.
