Ông Trump dọa sáp nhập bằng vũ lực, Greenland "dậy sóng"

Tổng thống Donald Trump (Ảnh: Reuters).

"Greenland cần Mỹ. Chúng tôi đảm bảo an ninh và quốc phòng cho hòn đảo này", Thư ký báo chí Nhà Trắng Caroline Leavitt tuyên bố trong cuộc họp báo hôm 4/5.

Bà Leavitt nhấn mạnh tầm quan trọng chiến lược của Greenland, đồng tình với những bình luận trước đó của Tổng thống Donald Trump khi coi hòn đảo này là "chìa khóa" cho lợi ích của Mỹ.

Cũng trong cuộc phỏng vấn với NBC News được công bố hôm 4/5, Tổng thống Trump đã đề cập đến khả năng Mỹ sử dụng vũ lực quân sự để thiết lập quyền kiểm soát Greenland.

"Chúng ta cần khu vực đó vì an ninh quốc tế. Tàu của Nga, tàu của Trung Quốc, tàu chiến ở khắp mọi nơi - tàu sân bay, tàu chiến - đi lại trên bờ biển Greenland. Chúng ta cần khu vực đó được bảo vệ", ông Trump nói.

Các quan chức và người dân Greenland đã chỉ trích mạnh mẽ phát ngôn của giới chức Mỹ, cáo buộc Washington tìm cách can thiệp vào công việc nội bộ của hòn đảo. Họ cũng kêu gọi Tổng thống Trump và Thư ký báo chí Nhà Trắng "im lặng".

Làn sóng tranh cãi bắt đầu nổ ra khi Tổng thống Trump công bố ý định sáp nhập Greenland, vùng lãnh thổ tự trị của Đan Mạch.

Vào tháng 1, ông Trump đã công bố mức thuế 25% đối với hàng nhập khẩu từ Đan Mạch nếu Copenhagen không từ bỏ quyền kiểm soát hòn đảo này, Reuters đưa tin.

Vào tháng 3, ông Trump nhắc lại rằng Greenland đóng vai trò "thiết yếu đối với an ninh quốc gia của Mỹ". Tuyên bố này đã dẫn đến các cuộc biểu tình ở Nuuk, nơi hàng trăm người xuống đường hô khẩu hiệu chỉ trích Mỹ và khẳng định "Greenland thuộc về người Greenland".

Tổng thống Trump đã nhiều lần bày tỏ sự quan tâm đến việc mua lại Greenland. Ông cũng để ngỏ khả năng Mỹ sẽ kiểm soát hòn đảo bằng vũ lực hoặc sức mạnh kinh tế, ngay cả khi Đan Mạch, một đồng minh NATO, và Greenland kiên quyết phản đối ý tưởng này.

Người dân Greenland, những người tìm kiếm độc lập của hòn đảo, coi những tuyên bố của giới chức Mỹ là mối đe dọa đối với chủ quyền của họ.

"Tổng thống Trump nói rằng Mỹ "sẽ có được Greenland". Tôi xin nói rõ: Mỹ sẽ không có được hòn đảo. Chúng tôi không thuộc về bất kỳ ai. Chúng tôi tự quyết định tương lai của mình", Thủ hiến Greenland Jens-Frederik Nielsen phát biểu vào tháng 3 sau khi ông Trump đề xuất sử dụng vũ lực quân sự để kiểm soát hòn đảo.

Vị trí Greenland (Ảnh: Wikipedia).

Mối quan tâm của Tổng thống Trump đối với Greenland có liên quan đến mong muốn đối phó với ảnh hưởng của Trung Quốc và Nga trong khu vực.

Theo các chuyên gia, Greenland chiếm một vị trí địa chính trị đặc biệt, nằm giữa Mỹ và châu Âu, có thể giúp đẩy lùi bất kỳ cuộc tấn công tiềm tàng nào từ Nga. Hòn đảo này cũng nằm dọc theo một tuyến vận tải quan trọng và là một phần trong chuỗi Greenland - Iceland - Anh, một khu vực hàng hải chiến lược.

Quân đội Mỹ có sự hiện diện lâu dài tại Căn cứ Không gian Pituffik ở phía tây bắc Greenland, một vị trí chiến lược quan trọng cho hệ thống cảnh báo sớm tên lửa đạn đạo. Tuyến đường ngắn nhất từ châu Âu đến Bắc Mỹ chạy qua hòn đảo này.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cho rằng Tổng thống Trump đang để mắt đến các khía cạnh khác của Greenland như kho tài nguyên thiên nhiên của hòn đảo.

Với diện tích 2,2 triệu km2, Greenland giàu vàng, bạc, đồng và uranium, đất hiếm và được cho là có trữ lượng dầu mỏ khổng lồ trong vùng biển xung quanh.