Hé lộ thỏa thuận hòa bình của ông Trump, Nga - Ukraine nhượng bộ những gì?

Lính Ukraine tuần tra ở Biển Đen (Ảnh: Reuters).

Trang tin Axios dẫn các nguồn tin am hiểu về đề xuất của Mỹ cho biết, Mỹ chờ đợi phản ứng của Ukraine vào ngày 23/4 đối với đề xuất hòa bình do Washington làm trung gian nhằm giải quyết xung đột Nga - Ukraine. Đề xuất bao gồm việc Mỹ công nhận bán đảo Crimea là một phần của lãnh thổ Nga và công nhận quyền kiểm soát của Nga đối với hầu hết các khu vực do Moscow kiểm soát kể từ khi xung đột nổ ra vào tháng 2/2022.

Tài liệu dài một trang mà Mỹ trình lên các quan chức Ukraine tại Paris, Pháp tuần trước mô tả đây là "đề xuất cuối cùng" của Tổng thống Trump. Nhà Trắng khẳng định Mỹ sẵn sàng "rời đi" nếu các bên không sớm đạt được thỏa thuận giải quyết xung đột Ukraine.

Đề xuất của Tổng thống Trump sẽ đòi hỏi những nhượng bộ lớn từ Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Ông Zelensky nhiều lần bác bỏ việc công nhận Nga kiểm soát Crimea và một số khu vực trên lãnh thổ Ukraine.

Tổng thống Nga Vladimir Putin được cho là đã đề nghị đóng băng tiền tuyến hiện tại để đạt được thỏa thuận. Trước đó, ông đã từ chối các yếu tố khác trong đề xuất của Mỹ, chẳng hạn triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình châu Âu trên lãnh thổ Ukraine.

Một nguồn tin thân cận với chính phủ Ukraine cho biết Kiev coi đề xuất của Washington thiên vị Nga rất nhiều.

"Đề xuất nêu rất rõ những lợi ích hữu hình mà Nga đạt được, nhưng chỉ nêu một cách mơ hồ và chung chung về những gì Ukraine sẽ đạt được", nguồn tin bình luận.

Nga nhận được gì theo đề xuất của Tổng thống Trump?

Công nhận "trên danh nghĩa" quyền kiểm soát của Nga đối với bán đảo Crimea.

Công nhận "trên thực tế" quyền kiểm soát của Nga đối với gần như toàn bộ tỉnh Lugansk và các phần do Nga kiểm soát ở các tỉnh Donetsk, Kherson và Zaporizhzhia.

Cam kết Ukraine không trở thành thành viên NATO. Nhưng Ukraine có thể trở thành một phần của Liên minh châu Âu.

Gỡ bỏ các lệnh trừng phạt được áp đặt với Nga từ năm 2014.

Tăng cường hợp tác kinh tế với Mỹ, đặc biệt là trong các lĩnh vực năng lượng và công nghiệp.

Nga đã tuyên bố sáp nhập các vùng Lugansk, Donetsk, Kherson, Zaporizhzhia và bán đảo Crimea (Ảnh: Sky).

Ukraine nhận được gì theo đề xuất của Tổng thống Trump?

"Sự đảm bảo an ninh mạnh mẽ" từ một nhóm quốc gia châu Âu, có thể bao gồm cả các quốc gia không thuộc châu Âu, có cùng lập trường. Đề xuất của Mỹ không nêu rõ cách thức hoạt động của lực lượng gìn giữ hòa bình này ở Ukraine và không đề cập đến bất kỳ sự tham gia nào của Mỹ.

Giành lại một phần nhỏ của tỉnh Kharkov mà Nga đã kiểm soát.

Hoạt động không bị cản trở trên sông Dnieper, chảy dọc theo tiền tuyến ở một số vùng phía nam Ukraine.

Bồi thường và hỗ trợ để tái thiết, mặc dù đề xuất của Mỹ không nêu rõ nguồn tài trợ sẽ đến từ đâu.

Các yếu tố khác trong đề xuất

Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu, sẽ thuộc một phần lãnh thổ của Ukraine nhưng do Mỹ vận hành, cung cấp điện cho cả Ukraine và Nga.

Đề xuất của Mỹ đề cập đến thỏa thuận khoáng sản giữa Mỹ và Ukraine.

Đề xuất được soạn thảo sau khi đặc phái viên của Tổng thống Trump, Steve Witkoff, gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin trong hơn 4 giờ vào tuần trước.

Sau khi đề xuất được trình bày, ông Putin đã đề nghị tạm dừng các cuộc tấn công của Nga dọc theo giới tuyến hiện tại như một phần của một thỏa thuận tiềm năng, Financial Times đưa tin.

Đây được xem là động thái thiện chí lớn nhất từ Tổng thống Putin cho đến nay để báo hiệu rằng ông sẵn sàng đạt được hòa bình, nhưng các quan chức châu Âu vẫn còn hoài nghi.

Đặc phái viên Witkoff sẽ đến Moscow vào cuối tuần này để gặp Tổng thống Putin, Nhà Trắng thông báo hôm 22/4.

Đặc phái viên Witkoff và Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio dự kiến sẽ không tham dự các cuộc đàm phán tại London vào ngày 23/4 với sự tham gia của các quan chức Mỹ, Ukraine, Pháp, Đức và Anh. Cả hai đều đã có kế hoạch tham dự trước đó.

Thay vào đó, đặc phái viên Ukraine Keith Kellogg dự kiến sẽ dẫn đầu phái đoàn Mỹ tham dự đàm phán. Đề xuất của Mỹ dự kiến sẽ nằm trong các cuộc thảo luận.