Ukraine đối mặt nguy cơ tê liệt vì "quả bom dân số"

Ukraine đối mặt với nguy cơ khủng hoảng dân số hiện hữu (Ảnh: AFP).

Ukraine buộc phải tăng mạnh tỷ lệ sinh - trung bình 3 con mỗi phụ nữ - nếu không muốn rơi vào khủng hoảng dân số sâu rộng có thể làm tê liệt đất nước trong tương lai, một chuyên gia nhân khẩu học cấp cao cảnh báo.

Theo ông Oleksandr Hladun, Phó Giám đốc Viện Nhân khẩu học và Các vấn đề Chất lượng cuộc sống thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Ukraine, dân số Ukraine trong phạm vi biên giới năm 1991 vào đầu năm 2022 là khoảng 42 triệu người. Tính đến đầu năm 2025, con số này đã giảm mạnh xuống chỉ còn khoảng 34 triệu, bao gồm cả các vùng lãnh thổ mà Nga đang kiểm soát.

Trao đổi với hãng tin RBC-Ukraine, ông Hladun nói: "Để dân số không giảm do các yếu tố tự nhiên, cứ 100 phụ nữ cần sinh 210-220 trẻ em".

"Chúng tôi đang nói đến phụ nữ Ukraine trong độ tuổi sinh sản, từ 15 đến 49 tuổi. Nhưng cần lưu ý rằng có những người không muốn có con, và một số khác không thể sinh nở vì lý do sức khỏe. Do đó, phần còn lại của phụ nữ Ukraine cần sinh trung bình khoảng 3 con mỗi người thì mới giữ được mức dân số hiện tại", ông nhấn mạnh.

Ông cho biết tỷ lệ sinh này là "chưa từng thấy" ở châu Âu hiện đại, nơi mức trung bình của EU chỉ khoảng 150-160 trẻ em trên mỗi 100 phụ nữ.

Cảnh báo của ông Hladun được đưa ra trong bối cảnh Ukraine đang hứng chịu tác động kép của chiến sự, di cư ồ ạt và sự sụt giảm thế hệ về số lượng trẻ em được sinh ra.

Ông lưu ý rằng lớp trẻ Ukraine ở độ tuổi 18-25 trong năm 2025 được sinh ra vào năm 2001, thời điểm ghi nhận mức sinh thấp nhất trong lịch sử nước này.

Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng chỉ dựa vào sinh đẻ thì không đủ để tránh được thảm họa dân số.

Ông Vasily Voskoboinik - Chủ tịch Hiệp hội toàn Ukraine các công ty lao động quốc tế - nói trên truyền hình nhà nước hồi tháng 2 rằng Ukraine có thể cần nhập khẩu hơn 8 triệu lao động nước ngoài để duy trì vận hành xã hội.

"Chúng ta đang đối mặt với một thảm họa dân số. Hoặc chúng ta khuyến khích phụ nữ sinh nhiều con hơn, điều này cần tới 18-20 năm mới có tác động lên thị trường lao động  hoặc chúng ta phải nhìn nhận thực tế và tìm kiếm lao động nhập cư từ nước khác", ông nói.

Thống kê công bố năm 2024 tại vùng Mykolaiv ở miền Nam Ukraine cho thấy số ca tử vong vượt số trẻ em được sinh ra với tỷ lệ hơn 3,5/1, mức mà các chuyên gia đánh giá là "không thể duy trì lâu dài".

Tuần trước, Chủ tịch Quốc hội Ukraine Ruslan Stefanchuk cho rằng nước này cần cắt giảm số ghế trong Quốc hội (Verkhovna Rada) từ 450 xuống còn 300, viện dẫn nguyên nhân là do dân số Ukraine đã giảm mạnh trong những năm qua.

Ông cũng bày tỏ lo ngại về tình trạng thiếu hụt lao động trong thời gian tới, khi nhiều người Ukraine đã rời khỏi đất nước kể từ khi chiến sự với Nga leo thang năm 2022 và không có ý định quay trở lại. Giới chức Ukraine đang xem xét phương án thu hút hàng triệu lao động nước ngoài để lấp đầy khoảng trống nhân lực.