Ukraine lên tiếng về đề xuất đổi đất hiếm lấy viện trợ của ông Trump

Binh sĩ Ukraine trên một xe chiến đấu Bradley do Mỹ viện trợ (Ảnh: Washington Post).

"Chúng tôi luôn cởi mở với ý tưởng khai thác tài nguyên, hợp tác phát triển cùng các đối tác, những người giúp chúng tôi bảo vệ đất đai của mình và đẩy lùi đối phương bằng vũ khí và các gói trừng phạt", Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky phát biểu ngày 4/2.

Ông cho biết thêm: "Điều này hoàn toàn công bằng. Tôi đã nói về vấn đề đó trong cuộc gặp Tổng thống Trump hồi tháng 9. Tôi biết rằng các doanh nghiệp Mỹ thực sự quan tâm đến việc vào Ukraine và tôi muốn họ phát triển ở đây".

Kế hoạch hòa bình 10 điểm của ông Zelensky được trình bày lần đầu tiên vào năm 2023 cũng bao gồm một điều khoản về đầu tư nước ngoài vào ngành khai thác mỏ của Ukraine.

Một quan chức cấp cao giấu tên của Ukraine tiết lộ, chính quyền của ông Zelensky "sẵn sàng ký các văn bản thỏa thuận chung". Quan chức này nhấn mạnh: "Việc Mỹ có lợi ích chiến lược ở Ukraine là một yếu tố quan trọng đối với an ninh của chúng tôi trong tương lai".

Tuyên bố được đưa ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 3/2 cho biết: "Chúng tôi đang tìm cách thực hiện một thỏa thuận với Ukraine. Một thỏa thuận sẽ đảm bảo đổi những gì chúng tôi cung cấp cho họ lấy đất hiếm và những thứ khác. Chúng tôi muốn có một sự đảm bảo. Chúng tôi đang đưa tiền cho họ, cho họ sức mạnh".

Chủ nhân Nhà Trắng hé lộ ông đã nhận được tin từ chính phủ Ukraine rằng họ sẵn sàng thực hiện một thỏa thuận để cho phép Washington tiếp cận nguồn tài nguyên đất hiếm - yếu tố quan trọng đối với nền kinh tế công nghệ cao hiện đại.

Liên tục chỉ trích việc Mỹ chi tiền hỗ trợ cho Ukraine, ông Trump hứa sẽ sớm làm trung gian cho một thỏa thuận chấm dứt xung đột kéo dài 3 năm giữa Ukraine và Nga. Điều đó khiến một số quan chức Ukraine  lo ngại liệu Mỹ, nhà cung cấp vũ khí lớn nhất cho Ukraine, có tiếp tục gửi viện trợ quan trọng cho Kiev trong trường hợp không đạt được lệnh ngừng bắn trong năm nay không.

Trong bối cảnh triển vọng Mỹ tiếp tục viện trợ quân sự cho Ukraine trở nên bấp bênh kể từ khi ông Trump tái đắc cử, giới chức Kiev coi mối quan tâm của ông Trump đối với nguồn tài nguyên đất hiếm là một điểm tích cực có thể khiến ông đầu tư vào tương lai của Ukraine.

Ngoài đất hiếm, có lẽ ông Trump sẽ đặc biệt quan tâm đến trữ lượng lithium tiềm năng của Ukraine. Lithium được sử dụng cho các linh kiện công nghệ cao, chẳng hạn như trong vi mạch và ô tô điện.

Quan chức cấp cao Ukraine cho biết, với việc nhiều khoáng sản đất hiếm của Ukraine tập trung ở miền Đông đất nước, nơi Nga đang kiểm soát lãnh thổ nhiều nhất, họ hy vọng chính quyền của ông Trump sẽ tìm cách giúp Ukraine giành lại những vùng đất này.

Các nhà phân tích ước tính rằng Moscow đã giành được quyền kiểm soát tài sản năng lượng, kim loại và khoáng sản trị giá hơn 12.000 tỷ USD của Ukraine.