Cuộc đua thị trường xe công nghệ, ai là người chiến thắng?

Theo Báo cáo tổng hợp hàng năm về thị trường taxi tại Việt Nam do Công ty nghiên cứu thị trường Mordor Intelligence vừa công bố, cho thấy trong quý IV/2024, Xanh SM của tỉ phú Phạm Nhật Vượng chính thức vươn lên chiếm số 1 Việt Nam với 37,41% thị phần, vượt qua Grab (36,62%) và bỏ xa các đối thủ khác như Be (5,55%), Mai Linh (4,81%), Vinasun (2,44%).

Xanh SM đón khách. Nguồn: Xanh SM

Mordor Intelligence cho hay Xanh SM đạt điểm tuyệt đối ở các hạng mục như chất lượng dịch vụ, độ phủ địa lý và tỉ lệ hài lòng của khách hàng. Ngoài ra, báo cáo này cũng chỉ ra tốc độ phát triển trung bình của ngành này dự kiến tăng trưởng rất nhanh lên tới 22,7% từ 2025-2030, trong khi trước đó, giai đoạn 2020-2024, tốc độ này chỉ là 4,72% do dịch COVID-19.

Trước đó, nghiên cứu được thực hiện cuối năm 2024 từ Q&Me - công ty hàng đầu trong lĩnh vực nghiên cứu thị trường tại Việt Nam, cũng cho thấy sự hài lòng của khách hàng đối với dịch vụ ô tô điện Xanh SM đạt 83%, vượt Grab (80%) và Be (68%).

Tỉ lệ khách hàng sẵn sàng giới thiệu dịch vụ Xanh SM lên tới 84% với taxi điện và 77% với xe máy điện. Bên cạnh đó, Xanh SM cũng là ứng dụng được người dùng chi tiêu nhiều nhất.

Tỉ lệ khách hàng sẵn sàng giới thiệu dịch vụ Xanh SM lên tới 84% với taxi điện và 77% với xe máy điện. Đồng thời, Xanh SM cũng là ứng dụng được người dùng chi tiêu nhiều nhất.

Ngoài ra, Decision Lab, đối tác độc quyền của YouGov tại Việt Nam, công bố báo cáo "The Connected Consumer quý 1/2024" cũng chỉ ra rằng Xanh SM chiếm đến 32% tỉ lệ thâm nhập thị trường tại quý I/2024 đứng thứ 2 và bỏ xa các ứng dụng khác. Như vậy, thị phần và thứ hạng của Xanh SM liên tục tăng, bắt kịp và vượt qua đối thủ lớn nhất.

Sự tăng trưởng của Xanh SM được đánh giá là thần kỳ khi công ty này do tỉ phú Phạm Nhật Vượng thành lập vào tháng 3-2023. Chỉ 15 ngày sau, Xanh SM đã ký kết thoả thuận đầu tư và hợp tác với Be Group, nhằm đưa ô tô điện và xe máy điện VinFast vào hoạt động dịch vụ vận tải công nghệ, giúp tích hợp dịch vụ xe điện của GSM vào nền tảng Be.

Chỉ trong thời gian ngắn, Xanh SM đã khiến thị trường bất ngờ về tốc độ trong phát triển ứng dụng gọi xe và lượng xe taxi ở khắp các tỉnh thành trong cả nước.

Số liệu báo cáo doanh thu của Modor Intelligence cho thấy Xanh SM đã vươn lên vị trí thứ 2 trong quý IV/2023 khi chiếm tới hơn 18% thị phần toàn ngành xe công nghệ, xếp sau Grab và gấp đôi thị phần của Be Group (9,21%), gấp 3 lần thị phần của Gojek (5,87%).

Cũng theo báo cáo này, chỉ sau 8 tháng hoạt động, Xanh SM có 40.000 nhân sự với 17.000 ô tô điện VinFast và 15.000 xe máy điện. Con số của các đối thủ cùng ngành như Gojeck, Grab là 200.000 tài xế... khi đã xuất hiện trên thị trường gần 10 năm.

Đến nay, Xanh SM đã có mặt tại hơn 35 tỉnh thành trên cả nước và đã bắt đầu mở rộng quy mô sang các nước Đông Nam Á với điểm đến đầu tiên là Lào, tiếp theo sẽ là Indonesia...

Kết quả trên đến từ sự định vị thương hiệu của Xanh SM khá tốt bằng việc sử dụng ô tô và xe máy điện thân thiện với môi trường và cước phí cạnh tranh, không tăng giá cao trong giờ cao điểm hay thời tiết xấu.

Theo giới kinh doanh, Xanh SM thành công nhờ vào số lượng xe hùng hậu của hãng từ ô tô cho đến xe máy điện. Tài xế tham gia Xanh SM không phải đầu tư xe mà được hãng xe này cho "mượn" xe để chạy. Chưa kể, tài xế còn được lãnh lương khoảng 7 triệu đồng/tháng và được hãng xe chiết khấu theo từng cuốc xe.

Bên cạnh Xanh SM, Be-ứng dụng gọi xe thuần Việt cũng có sự tăng trưởng đáng nể khi lần lượt đánh bại các ông lớn nước ngoài. Be chính thức ra đời năm 2019 thuộc Công ty CP Be Group. 

Ban đầu, Be chỉ là một ứng dụng đặt xe máy và taxi công nghệ tương tự như Grab, Gojek và có vị thế không mấy khả quan. Tuy nhiên, công ty đã trụ vững sau 2 năm COVID-19, cộng với việc được rót vốn từ Ngân hàng Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank), Be Group nhanh chóng trở thành cái tên đáng gờm trên thị trường gọi xe.

Ngoài ra, Be Group huy động được nhiều nguồn vốn để tài trợ cho cuộc đua trên thị trường xe công nghệ và phát triển hệ sinh thái dịch vụ của mình.

Năm 2022, Be Group đã nhận khoản vay vốn giá trị lên đến 100 triệu USD khi hợp tác với Deutsche Bank. Năm 2024, VPBank Securities đầu tư sở hữu cổ phần Be Holdings - công ty chủ sở hữu của Be Group với tổng giá trị thương vụ lên đến 729,5 tỉ đồng. Sau 5 năm phát triển, Be hiện có hơn 300.000 tài xế. 

Chỉ riêng trong năm 2023, Be vận hành 120 triệu chuyến đi phục vụ người dùng Việt và mở rộng hoạt động đến 40 tỉnh, thành phố và Be Group cho biết năm 2023 đang nắm giữ 35% thị phần gọi xe tại Việt Nam.

Trải qua quãng thời gian 7 năm hoạt động, Be Group đã mở rộng sang rất nhiều lĩnh vực như: Be Ride (đặt xe), Be Delivery (giao hàng), Be Food (đặt đồ ăn), Be Ads (quảng cáo), đặt xe Xanh SM trên app Be, đặt vé máy bay, vé xe, thuê xe, nạp điện thoại…

Theo công bố của Be, hiện nay, beFood đã đạt tốc độ tăng trưởng đơn hàng lên tới 390%, lượng khách hàng sử dụng dịch vụ tăng 250% so với 2 năm trước.

Số cửa hàng, quán ăn hợp tác với beFood cũng tăng gấp 7 lần kể từ năm 2022, nâng tần suất khách hàng đặt món hàng tháng lên 160%. Tính đến hết tháng 4-2024, trên beFood có khoảng 75.000 nhà hàng, quán ăn.

Theo Báo cáo thị trường Kinh doanh Ẩm thực tại Việt Nam năm 2023 của iPOS, beFood chỉ xếp sau hai "ông lớn" ShopeeFood và GrabFood với hơn 10,84% doanh nghiệp đăng ký sử dụng.

Đối với Be, có được thành công là nhờ họ không đưa ra các loại phí về trời mưa, hay nắng nóng để đẩy giá cước lên bất thường nên được hành khách tin dùng.

Ngoài ra, Be cùng Xanh SM cũng có hợp tác về việc chia sẻ app để khách hàng sử dụng, cũng như hỗ trợ tài xế của Be chuyển đổi phương tiện xe điện với giá cả hợp lý và hỗ trợ trả góp qua ngân hàng.

Trước sự tăng trưởng mạnh mẽ của hãng gọi xe Việt, Gojek - từng là đối thủ nặng ký của Grab bị các ứng dụng gọi xe-giao hàng thuần Việt là Be và Xanh SM đánh bật xuống vị trí thứ 4 và đã tuyên bố rút khỏi Việt Nam từ 16-9-2024, với thị phần chỉ còn 7% theo báo cáo về "Mức độ phổ biến của ứng dụng gọi xe máy năm 2024" do Q&Me thực hiện.

Riêng Grab hiện vẫn là hãng gọi xe, đặt món được người Việt sử dụng nhiều nhưng thị phần đang bị cạnh tranh mạnh mẽ bởi hai hãng nội địa là Xanh SM và Be.

ThS Trần Anh Tùng, Trưởng ngành Quản trị kinh doanh Trường ĐH Kinh tế - Tài chính TP HCM, cho rằng các hãng xe công nghệ thuần Việt có lợi thế cạnh tranh, hiểu rõ thị trường và nhu cầu của người Việt hơn các hãng nước ngoài. Các ứng dụng Việt cũng linh hoạt trong việc thích ứng với những thay đổi nhanh chóng của thị trường. Chưa kể, chi phí vận hành của các đơn vị này thấp hơn các công ty nước ngoài. Đặc biệt, các hãng xe nội đã xây dựng được niềm tin và sự gắn kết với người dùng Việt.

Phân tích sâu hơn về chiến lược của các hãng xe công nghệ trong nước, ThS Trần Anh Tùng cho rằng Be vá Xanh SM chỉ tập trung phát triển thị trường trong nước, đặc biệt là các thành phố lớn, không bị phân tán ra nhiều nước như các tập đoàn nước ngoài. Các doanh nghiệp nội dung liên tục liên tục cải thiện chất lượng dịch vụ, ứng dụng công nghệ để nâng cao trải nghiệm người dùng. Đa dạng hóa các dịch vụ vận chuyển (từ xe cá nhân đến giao hàng, vận chuyển hàng hóa...), xây dựng hệ sinh thái liên kết với các ngành khác để tăng giá trị cho khách hàng.

Còn theo chuyên gia thị trường Phạm Chinh, thành công của các hãng xe công nghệ trong nước cơ bản nhất vẫn là một mức giá nền của dịch vụ rất cạnh tranh. "Người tiêu dùng vốn không trung thành trong lựa chọn loại dịch vụ này, chỗ nào có giá thấp họ sẽ chuyển qua. Giá nền chính là mức chi phí vận chuyển bình quân/km" - chuyên gia này nói.

Kế đến, các hãng thuần Việt với nguồn đầu tư lớn, khả năng gia tăng nhanh số phương tiện và mạng lưới bao phủ dịch vụ là yếu tố cực kỳ quan trọng giúp họ gia tăng thị phần. "Xanh SM, Be đã làm điều này rất tốt trong 2 năm qua. Đặc biệt, Xanh SM có độ phủ là cực kỳ ấn tượng, điều này quyết định đến chất lượng dịch vụ. Bởi, trong ngành này, thời gian chờ là yếu tố quan trọng không kém yếu tố giá cả" - ông Phạm Chinh nhận xét.

Bên cạnh đó, các hãng xe thuần Việt cũng có sức đầu tư rất mạnh mẽ khi liên tục tung các chương trình khuyến mãi ngắn hạn để thu hút khách hàng. Bằng chứng là trong vòng 1 năm lại đây, khi Gojek cắt giảm khuyến mãi, họ đã mất khách hàng rất nhiều, không còn nhận được sự quan tâm của người tiêu dùng như trước đây. Đây có thể xem là khâu "đốt tiền" nhiều nhất để cạnh tranh, giành giật thị phần và đánh bật các ông lớn Beamin, Gojek ra khỏi thị trường.

Ngoài ra, các hãng thuần Việt có những chiến dịch marketing rất mạnh mẽ, sáng tạo và gây ấn tượng để tăng độ nhận biết thương hiệu, kích thích lòng tự hào dân tộc. Đặc biệt, khả năng ứng dụng công nghệ của các hãng thuần Việt cũng rất nhanh, không kém các ông lớn nước ngoài. Ứng dụng ngoại có gì, app Việt đều có đầy đủ, thậm chí vượt trội hơn.

Theo một chuyên gia thị trường, hãng gọi xe Việt Nam đang dần thể hiện sức mạnh của mình và không còn lép vế trước đối thủ ngoại là Grab khi xây dựng dịch vụ đạt chất lượng cao, giá cả cạnh tranh và các tính năng không thua kém.

Tuy nhiên, để phát triển bền vững, chuyên gia này đề nghị hãng gọi xe công nghệ Việt không ngừng nâng cao dịch vụ của mình để gia tăng khách lượng trung thành, lúc đó thị phần mới được giữ vững.

Nếu không, khi có đối thủ khác, là những "ông lớn" nước ngoài, vốn đầu tư cao, chịu lỗ được thời gian dài, gia nhập vào sẽ tạo sức ép mạnh mẽ, đe dọa đến các thương hiệu gọi xe trong nước.