Chiến tuyến miền Đông của Ukraine có nguy cơ sụp đổ

Nga đang gây sức ép lên lực lượng Ukraine ở mặt trận miền Đông (Ảnh minh họa: Getty).

BBC ngày 21/11 dẫn số liệu của Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) có trụ sở tại Mỹ cho biết, quân đội Nga đã kiểm soát khoảng 2.700km2 lãnh thổ Ukraine kể từ đầu năm nay, gấp gần 6 lần so với cả năm 2023.

Hướng tấn công chính của Nga là khu vực Kupyansk ở vùng Kharkov và Kurakhovo ở Donbass đóng vai trò là "cửa ngõ" vào trung tâm hậu cần chiến lược Pokrovsk.

Từ đầu tháng 9 đến đầu tháng 11, lực lượng Nga đã kiểm soát hơn 1.000km2, cho thấy tốc độ tấn công đang tăng nhanh đáng kể.

Theo nguồn tin của BBC, quyết định của Tổng thống Mỹ Joe Biden cung cấp cho Ukraine mìn sát thương và cho phép tấn công bằng tên lửa tầm xa vào sâu lãnh thổ Nga cũng xuất phát từ sự tiến công nhanh chóng của lực lượng Nga dọc tiền tuyến.

Tiến sĩ Maryna Miron tại Đại học Hoàng gia London nhận định, nếu Nga duy trì cường độ tấn công hiện tại, mặt trận Ukraine có thể "sụp đổ" sau vài tuần nữa. Quân đội Ukraine bảo vệ Kurakhovo tiếp tục ngăn chặn các cuộc tấn công từ phía Nam và phía Đông, nhưng tình hình đang trở nên nguy cấp.

Các chuyên gia cho rằng, chiến dịch đột kích của Ukraine vào tỉnh biên giới Kursk ở Nga hóa ra lại là một "sai lầm chiến lược" trong bối cảnh thiếu nhân lực.

Chiến dịch này chẳng những không khiến Nga phải rút bớt lực lượng từ chiến trường Ukraine về nước mà còn giúp họ củng cố vị trí, đạt các bước tiến lớn ở miền Đông Ukraine. Điều này sẽ mang lại cho Moscow vị thế tốt hơn trong bất cứ cuộc đàm phán tiềm tàng nào với Kiev trong thời gian tới khi Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump nhậm chức.

Trong nỗ lực nhằm giúp Ukraine cải thiện vị thế trước đàm phán, chính quyền Tổng thống Joe Biden cuối tuần trước được cho là đã "bật đèn xanh" để Kiev sử dụng vũ khí tầm xa do Washington viện trợ nhằm tấn công sâu vào Nga.

Chủ nhân Nhà Trắng cũng đảo ngược chính sách cấm Kiev sử dụng mìn chống bộ binh. Ngoài ra, theo Kyiv Independent, Tổng thống Biden đã đệ trình quốc hội Mỹ đề xuất xóa khoản nợ viện trợ kinh tế khoảng 4,7 tỷ USD cho Ukraine. Tuy nhiên, đề xuất đã vấp phải sự chỉ trích và phản đối của một số nghị sĩ Cộng hòa.

Nhiệm kỳ của ông Biden sẽ kết thúc vào ngày 20/1 tới. Nhiều người lo ngại Mỹ sẽ đảo ngược chính sách viện trợ cho Ukraine sau khi Tổng thống đắc cử Trump nhậm chức.

Tuy nhiên, trang tin Avia-Pro dẫn cho rằng, nếu Nga không nhất trí với sáng kiến hòa bình của ông Trump, ông có thể giữ lại chính sách cho phép Ukraine sử dụng vũ khí tầm xa để tấn công Nga.

Theo một số nguồn tin, ông Trump có thể đã thảo luận vấn đề này với ông Biden trong cuộc gặp tại Nhà Trắng mới đây.

Các chuyên gia nhận định, quan điểm của ông Trump dường như được thúc đẩy bởi mong muốn duy trì đòn bẩy đối với cả Nga và Ukraine. Nếu Moscow không đồng ý với các điều khoản đề xuất về giải pháp hòa bình, ông có thể duy trì chính sách cho phép Ukraine tấn công tầm xa để gây áp lực lên Nga. Ngược lại, nếu Ukraine từ chối đàm phán hòa bình, Kiev sẽ mất nguồn cung cấp vũ khí.