Tổng thống Joe Biden (Ảnh: Reuters).
Các nạn nhân của các vụ án tham nhũng lớn ở Pennsylvania và Illinois tỏ ra bất bình vì Tổng thống Joe Biden trong tuần này đã ân xá cho 2 phạm nhân gồm một thẩm phán tham nhũng và một tội phạm lừa đảo khét tiếng.
Việc giảm án được công bố vào ngày 12/12 trong một lệnh khoan hồng lớn chưa từng có dành cho 1.500 tội phạm bị kết án, những người mà Nhà Trắng cho biết "xứng đáng có cơ hội thứ 2". Đây là đợt ân xá trong một ngày lớn nhất trong lịch sử Mỹ hiện đại.
Hai người này trước đó đã được ra tù sớm và bị quản thúc tại gia trong đại dịch Covid-19. Lệnh ân xá của ông Biden đã chấm dứt hình phạt này.
Trước đó, ông Biden đã phải đối mặt với những ý kiến trái chiều trong lưỡng đảng khi ông ân xá cho con trai Hunter Biden, người đã bị kết án vào đầu năm nay về 12 tội danh liên quan đến thuế và súng.
Một quan chức chính quyền ông Biden cho biết, đợt ân xá mới nhất không phải là quyết định của cá nhân mà thay vào đó là quyết định thống nhất được trao cho những người đáp ứng một số tiêu chí nhất định, ví dụ như có biểu hiện tốt trong thời gian bị quản thúc tại gia.
Tuy nhiên, nhiều người Mỹ không thấy thuyết phục với cách giải thích này.
Cựu thẩm phán Pennsylvania Michael Conahan đã bị kết án vào năm 2011 trong vụ bê bối khét tiếng được gọi là "đổi trẻ em lấy tiền". Ông đã nhận hối lộ từ các trung tâm giam giữ để đổi lấy việc gửi trẻ thành niên đến các cơ sở đó. Vụ án này được coi là một trong những vụ bê bối tư pháp tồi tệ nhất trong lịch sử Pennsylvania.
Hành vi sai trái của ông Conahan và một thẩm phán khác của hạt Luzerne đã khiến Tòa án Tối cao Pennsylvania bác bỏ 4.000 bản án vị thành niên và các thẩm phán vi phạm đã bị yêu cầu phải bồi thường 200 triệu USD cho các nạn nhân.
Edward Kenzakoski đã tự tử khi đang thụ án sau khi phải ngồi tù vì sai phạm của ông Conahan. Mẹ của Kenzakoski, Sandy Fonzo, cho biết bà "sốc và tổn thương" sau khi biết quyết định ân xá cho ông Conahan của Tổng thống Biden.
"Hành động của Conahan đã phá hủy nhiều gia đình, bao gồm cả gia đình tôi, và cái chết của con trai tôi là lời nhắc nhở bi thảm về hậu quả của việc lạm dụng quyền lực của ông ta", Fonzo cho hay.
"Hành động ân xá này là bất công đối với tất cả chúng tôi, những người vẫn đang phải chịu đựng. Hiện tại, tôi đang xử lý và cố gắng hết sức để đối phó với nỗi đau này", bà cho biết.
Thống đốc Pennsylvania Josh Shapiro, một đảng viên Dân chủ, nhận định: "Tôi thực sự cảm thấy rằng Tổng thống Biden đã hoàn toàn sai lầm và gây ra rất nhiều nỗi đau ở vùng đông bắc Pennsylvania".
Tại Illinois, nhiều người tỏ ra bất bình sau khi ông Biden ân xá cho Rita Crundwell, cựu kiểm toán viên của thành phố Dixon.
Crundwell đã nhận tội vào năm 2012 về một âm mưu biển thủ 54 triệu USD. Đây được cho là vụ gian lận lớn nhất trong lịch sử Mỹ ở cấp đô thị. Bà bị kết án gần 20 năm tù, gần như là mức án tối đa, mặc dù bà đã bị chuyển sang quản thúc tại gia trong thời gian đại dịch. Tuy nhiên, giờ đây bà đã được tự do.
"Khi nghe tin, tôi hoàn toàn bị sốc và không tin nổi, tôi vô cùng phẫn nộ và cảm thấy bị phản bội hoàn toàn từ hệ thống tư pháp liên bang, Nhà Trắng và tổng thống", quan chức thành phố Dixon Danny Langloss cho biết.
Langloss - người cho biết mình không liên kết với bất kỳ đảng phái chính trị nào - là cảnh sát trưởng vào thời điểm vụ gian lận của Crundwell bị phanh phui. Ông tin rằng "công lý đã không được thực thi ở đây".
"Tôi không thích ý tưởng rằng bà ta sẽ được tự do trong cộng đồng mà bà ta đã phản bội và có hành vi ăn cắp", Langloss nói.
Margaret Love, người từng làm quan chức về ân xá tại Bộ Tư pháp Mỹ từ năm 1990 đến năm 1997, cho biết, động thái của ông Biden bắt nguồn từ chính sách chuyển tù nhân về quản thúc tại gia trong thời đại dịch Covid-19, khi ông Donald Trump nắm quyền.
Khi đó, Quốc hội Mỹ đã thông qua Đạo luật CARES, mở đường cho chính quyền liên bang chuyển khoảng 12.000 tù nhân từ các nhà tù liên bang sang quản thúc tại gia. Nhiều người trong số họ đã hoàn thành bản án của mình, mặc dù nhiều người vẫn bị quản thúc tại gia.
Bà Love cho biết: "Nhiều người được đưa về quản thúc tại gia bị mắc tội về kinh tế hoặc phi bạo lực và họ được coi là những người an toàn để tái hòa nhập trong cộng đồng".
Theo bà, những người phẫn nộ với việc ông Biden ân xá lẽ ra "nên phàn nàn từ 4 năm trước khi họ được thả ra khỏi tù để về nhà".
